Luật Đầu tư Kinh doanh: Tạo nền tảng cải cách mạnh mẽ, thúc đẩy phát triển kinh tế
Ngày 24/9, tại Hà Nội diễn ra hội thảo “Góp ý dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Bộ Tài chính phối hợp tổ chức.
Tại hội thảo, đại diện VCCI nêu rõ, dự thảo luật lần này thể hiện một tinh thần cải cách mạnh mẽ, hứa hẹn tạo ra những nền tảng pháp lý vững chắc, thúc đẩy bứt phá cho nền kinh tế trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng.
Nhìn lại hành trình phát triển kinh tế của Việt Nam, không thể phủ nhận vai trò nền tảng của hành lang pháp lý về đầu tư. Đặc biệt, Luật Đầu tư năm 2020 đã tạo dựng cơ sở pháp lý vững chắc, góp phần kiến tạo môi trường kinh doanh ổn định, thu hút dòng vốn tư nhân và FDI, thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển, đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Trước đó, Luật hiện hành đã quy định rõ về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và xác lập cơ chế kiểm soát chặt chẽ việc ban hành các ngành nghề này, đảm bảo quyền tự do kinh doanh theo nguyên tắc "người dân, doanh nghiệp được kinh doanh những gì pháp luật không cấm".
Tuy nhiên, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI nhấn mạnh, bối cảnh phát triển hiện nay đã có nhiều thay đổi sâu sắc. Những yêu cầu mới về đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, ứng phó với biến đổi khí hậu, cạnh tranh khu vực và toàn cầu cùng với những đòi hỏi từ các nhà đầu tư về một môi trường kinh doanh minh bạch, hiệu quả, ổn định và có khả năng dự báo cao. Điều này đặt ra những thách thức lớn đối với hệ thống thể chế pháp luật hiện hành.
"Chính vì vậy, việc sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư - thay thế bằng một đạo luật mới với tên gọi “Luật Đầu tư Kinh doanh" là một bước đi rất kịp thời, cần thiết và có ý nghĩa chiến lược" - ông Tuấn nhấn mạnh.
Theo đại diện VCCI, cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt ghi nhận và đánh giá cao tinh thần cải cách mạnh mẽ với nhiều điểm mới quan trọng trong Dự thảo Luật lần này. Cụ thể, VCCI đã chỉ ra một số nội dung cải cách rất đáng khích lệ.
Đơn cử, dự thảo luật đã cắt giảm mạnh mẽ các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, vốn là một trong những rào cản lớn đối với quyền tự do kinh doanh của nhà đầu tư. Các quy định mới cũng đơn giản hoá thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, thu hẹp diện dự án phải thực hiện thủ tục này đồng thời phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư cho các cấp địa phương. Đáng chú ý, quy định mới đã thay đổi cách tiếp cận trong ưu đãi đầu tư, hướng tới các ngành nghề thực sự có giá trị gia tăng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững. Đặc biệt là đề xuất các phương án cải cách lớn đối với quản lý đầu tư ra nước ngoài, phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam, theo hướng bỏ Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài để giảm gánh nặng hành chính...
Bên cạnh những điểm tích cực, đại diện VCCI cũng thẳng thắn chỉ ra những khía cạnh mà dự thảo luật cần tiếp tục được hoàn thiện để phát huy tối đa hiệu quả.
Chia sẻ một số quan điểm từ cộng đồng doanh nghiệp, ông Tuấn nêu, cần làm rõ ranh giới giữa thẩm quyền của các luật khác nhau, tránh chồng chéo, mâu thuẫn giữa Luật Đầu tư Kinh doanh và các luật chuyên ngành. "Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc dự án bị treo, phải thẩm định đi thẩm định lại, gây lãng phí thời gian, chi phí và cơ hội kinh doanh" - ông Tuấn nói.
Ngoài ra, nhiều ý kiến doanh nghiệp cũng đề xuất cơ chế kiểm soát việc ban hành ngành nghề kinh doanh có điều kiện cần siết chặt hơn. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đề xuất tiếp tục hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền đi đôi với phân trách nhiệm và tăng cường giám sát. Việc giao thẩm quyền cho địa phương là cần thiết để rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, nhưng phải đi kèm với năng lực thực thi và trách nhiệm giải trình rõ ràng, tránh tình trạng "mạnh ai nấy làm", gây khó khăn cho nhà đầu tư và thiếu nhất quán trong thực hiện chính sách.
