Ngày 16/6, Báo Kinh tế và Đô thị đã tổ chức tọa đàm Mức lương đủ sống - góc nhìn đa chiều. Tại tọa đàm nhiều đại biểu cho biết, khả năng đàm phán của người công nhân rất thấp, hầu như không có, trong khi người sử dụng lao động lại đưa ra lý do mức lương căn cứ lương tối thiểu vùng vì vậy, đa phần cuộc sống của người lao động đều không có tích lũy.
Theo ông Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, tiền lương tối thiểu là cơ sở thấp nhất để các bên đàm phán, thương lượng mức lương thực tế. Như vậy, việc Chính phủ ban hành nghị định tăng 6% lương tối thiểu rất có ý nghĩa trong bối cảnh cuộc sống người lao động khó khăn do sinh hoạt phí tăng cao. Tuy nhiên, theo điều tra có khoảng 30% vì thu nhập quá thấp luôn trong tình trạng khó khăn, túng thiếu.
“Đối với họ, đa phần đều không có tiền tích luỹ, nhà ở, cùng với đó là ốm đau bệnh tật, đóng học cho con phải đi vay tiền. Nhiều công nhân lao động còn phải cắm sổ bảo hiểm xã hội, chứng minh nhân dân để đi vay tiền chỉ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng để trả tiền thuê nhà, mua gạo…”, ông Vũ Minh Tiến cho biết.
Thực tế áp lực chi phí khi tiền lương không đủ sống cũng được phản ánh qua một khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về tình hình lao động, tiền lương, thu nhập, chi tiêu và đời sống của công nhân lao động Việt Nam năm 2022 cho thấy nhiều người lao động phải đi vay tiền để ổn định cuộc sống.
Cụ thể là, 12% người lao động phải thường xuyên đi vay tiền để chi tiêu; 35,5% người lao động thỉnh thoảng (3 -4 tháng/1 lần) phải đi vay tiền; 34,8% người lao động phải đi vay tiền 1 năm từ 1- 2 lần.
Đề cập đến những khó khăn của người lao động, bà Hà Thị Phương Anh – Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty May liên doanh Plummy cho biết, tính toán với một gia đình cơ bản (2 vợ chồng, 2 con) thì mức chi phí sẽ vào khoảng 12 triệu đồng/tháng – tương ứng với thu nhập của 2 vợ chồng; chưa tính đến việc người lao động phải chi trả tiền thuê nhà, khoản chi phát sinh trong cuộc sống.
“Thời điểm hiện tại thực sự tiền lương với người lao động là không đủ sống. Tôi dám chắc 50% người lao động cuối tháng phải vay tiền để chi tiêu vì những khó khăn phát sinh trong cuộc sống”, bà Phương Anh thông tin.
Từ khó khăn trên, để đảm bảo mức sống cho người lao động, bà Phương Anh cho rằng, Chính phủ cần có giải pháp để tiếp tục tháo gỡ, có chính sách tốt nhất cho người lao động. Để qua đó, người lao động có động lực nâng cao năng suất lao động.
Còn theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội, Bộ LĐTB&XH, tiền lương đủ sống là khả năng tiền lương bù đắp tất cả những chi phí cần thiết trong ngân sách cần thiết của người lao động và gia đình họ như: Ăn, mặc, ở, đi lại, giao tiếp xã hội, an sinh xã hội, phát triển nhân lực và hòa nhập xã hội. Mức sống đó phải được điều chỉnh theo sự phát triển kinh tế.
Mức lương đủ sống phụ thuộc vào quy mô của hộ gia đình, bao gồm số trẻ em trong hộ gia đình và độ tuổi, chi phí của bố mẹ và con cái; thuộc khu vực sinh sống, nhóm ngành nghề làm việc. “Như vậy mức lương đủ sống cho biết khả năng bảo đảm các chi phí cần thiết của người lao động và gia đình họ”, bà Hương nhấn mạnh.