Minh bạch trong cổ phần hóa

Ông Vũ Đình Ánh.

PV: Thưa ông, quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước (CPH DNNN) vẫn diễn ra chậm. Lũy kế 7 tháng đầu năm 2017, mới có 26 DNNN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án CPH (trong đó có 7/44 doanh nghiệp thuộc Danh mục DNNN hoàn thành CPH năm 2017). Vậy mục tiêu hoàn thành CPH DNNN năm nay liệu có đạt?

Ông Vũ Đình Ánh: Trước hết tôi cho rằng, khả năng thực hiện mục tiêu CPH DNNN năm nay hoàn toàn có thể. Có những năm chúng ta CPH hàng trăm doanh nghiệp (DN) chứ không chỉ vài chục DN.

Thông thường khi chúng ta đặt mục tiêu CPH DNNN lớn như hiện nay thì giai đoạn đầu là chuẩn bị. Vậy thì xong khâu chuẩn bị rồi chúng ta sẽ thực hiện, CPH những tháng cuối năm sẽ được đẩy nhanh với với tốc độ cao. Do vậy khả năng hoàn thành mục tiêu là hoàn toàn được.

Thêm vào đó còn phụ thuộc vào quyết tâm cơ quan thực hiện CPH, các bộ ngành, cũng như cơ quan chủ quản quản lý DNNN và cả quyết tâm của lãnh đạo DN thực hiện CPH. Cái này quyết định tốc độ và thành công của CPH DNNN năm 2017 cũng như các năm về sau

Nhiều DN mới phê duyệt và trình phương án CPH trong khi đó để chờ được quá trình định giá cũng khá phức tạp và lâu công?

- Nguyên nhân có thể chia sẻ là định giá DNNN khá phưc tạp, khi có các cơ quan tham gia vào xác định giá trị DN cũng còn chính xác nữa hay chưa. Đây là nguyên nhân khiến cho quá trình CPH chậm.

Ngoài ra quá trình CPH chậm còn do quy trình này thực ra vẫn khá phức tạp nhất là quy trách nhiệm những người trực tiếp tham gia CPH chưa rõ ràng.

Như vậy chỉ cần 1 mắt xích, 1 khâu không thông suốt thì tiến trình CPH DNNN bị mắc và chậm tiến độ. Mặc dù Chính phủ quyết tâm đẩy nhanh tiến độ CPH DNNN nhưng dường như quyết tâm đó chưa thấm và đến các bộ phận bên dưới nhất là các bộ phận lãnh đạo thực hiện CPH, lý do này hay lý do khác họ trì hoãn quá trình CPH đó.

Quá trình định giá DN đến nay vẫn gây ra rất nhiều tranh cãi nhất là việc làm thất thoát vốn Nhà nước, tài sản Nhà nước không được tối đa hóa?

- Khắc phục những điểm hạn chế trong quá trình định giá DNNN trong thời gian trước để tạo điều kiện cho DN được cổ phần hóa nhanh, hiệu quả mà không làm thất thoát tài sản Nhà nước hay những tài sản Nhà nước bị 1 nhóm người, hay cá nhân thâu tóm theo tôi chúng ta phải tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc định giá DN.

Định giá càng chính xác càng tốt đặc biệt là những tài sản liên quan đến đất đai, bất động sản của một số DNNN trong quá trình CPH.

Đây là lĩnh vực xảy ra nhiều sai phạm trong quá trình CPH và gây ra những kết quả định giá DNNN không được theo kế hoạch.

Định giá chính xác nhất có thể với tài sản vô hình chẳng hạn như thương hiệu hay là bí quyết kinh doanh của DNNN thực hiện CPH.

Sau khi thực hiện CPH suốt 2 thập kỷ vừa qua thì những DN cần CPH trong giai đoạn hiện tại và thời gian tới là DN lớn, vậy thì giá trị thương hiệu và bí kíp kinh doanh của họ có giá trị ko nhỏ. Giá trị đó phải tìm cơ sở, tổ chức định giá có uy tín trình độ và có khả năng khách quan trong xác định giá trị thương hiệu.

Ngoài ra cần áp dụng các phương pháp và quy trình định giá theo chuẩn quốc tế để kết quả và quy trình định giá được xã hội chấp nhận. Chúng ta cũng cần thực hiện nguyên tắc công khai minh bạch để các cơ quan quản lý có thể giám sát được kết quả chất lượng định giá. Đảm bảo rằng các tài sản trong quá trình định giá đúng nguyên tắc thị trường.

Thưa ông, vẫn có 1 bài toán đặt ra, làm sao để DN sau CPH hoạt động hiệu quả hơn?

- Nguyên tắc quan trọng nhất là xác lập vai trò của DNNN. DNNN chỉ hoạt động trong những lĩnh vực mà DN tư nhân không thể hoạt động được, hay những ngành nghề công ích không lợi nhuận. Đó là điều quan trọng nhất để lựa chọn DN nào CPH, DN nào không CPH.

Khi thực hiện CCPH không để DN phá sản, kém hoạt động mà sử dụng DN sau khi CPH hoạt động tốt hơn trên thị trường với các nguyên tắc thị trường, giảm sự can thiệp hành chính của nhà nước, DN hoạt động trên thị trường thông qua sự giám sát quản lý của hội đồng quản trị sau CPH.

Trong và sau CPH chúng ta cần chu hút nguồn lực tài chính, quản trị từ các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài, nhà nước giảm và tiến tới không giữ phần vốn nhà nước tại DN PCH để đầu tư vào những nơi khác.

Trân trọng cảm ơn ông!