Mổ đẻ chủ động: Nguy cơ biến chứng nặng nề

Bé trai Đ.T.D. (1 ngày tuổi, ở Thái Bình), con thứ 2 trong gia đình. Được biết, do lo lắng những biến chứng của vết mổ đẻ cũ nên gia đình quyết định sinh mổ chủ động khi thai nhi được 37 tuần. Sau sinh, trẻ được hỗ trợ thở. Tuy nhiên, tình trạng suy hô hấp tiến triển, trẻ được đặt nội khí quản chuyển đến Trung tâm Sơ sinh (Bệnh viện Nhi trung ương). Bệnh nhi vào viện trong tình trạng tổn thương phổi nặng, suy tuần hoàn.

Ngay khi tiếp nhận, các bác sĩ Khoa Điều trị tích cực sơ sinh – Trung tâm Sơ sinh đã tiến hành hỗ trợ thở máy cho trẻ. Đồng thời, bệnh nhi được bơm surfatant vào phổi để hỗ trợ hô hấp, kết hợp với thuốc vận mạch, trợ tim liên tục. Sau 7 ngày điều trị, tình trạng của bệnh nhi đã cải thiện và ổn định.

Trường hợp thứ hai là bé trai 1 ngày tuổi ở Nam Định, đẻ mổ chủ động tại bệnh viện địa phương khi thai kỳ ở tuần thứ 36. Qua khai thác tiền sử, các bác sĩ cho biết do gia đình không nắm được những nguy cơ, biến chứng có thể xảy ra với cả mẹ và bé khi mổ chủ động, nên khi mẹ phải nằm theo dõi thai kỳ trong 1 tuần, gia đình đã quá lo lắng và mong muốn sinh mổ khi chưa có cơn chuyển dạ.

Trẻ sau sinh có suy hô hấp, tăng áp phổi nặng, được chuyển đến Trung tâm Sơ sinh (Bệnh viện Nhi trung ương) trong tình trạng tím tái, suy tuần hoàn. Mặc dù đã được hồi sức tích cực nhưng tình trạng bệnh nhi không cải thiện, trẻ tử vong sau 3 ngày.

BS Nguyễn Thị Hồng Loan - Khoa Điều trị tích cực sơ sinh, Trung tâm Sơ sinh (Bệnh viện Nhi trung ương) cho biết: Mổ lấy thai chỉ nên thực hiện trong trường hợp mẹ có bệnh lý và thai không cho phép sinh thường. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, xu hướng mổ đẻ khi chưa có chuyển dạ (mổ đẻ chủ động) do chọn ngày giờ sinh đẹp trở nên phổ biến. Thực tế, tỷ lệ mổ lấy thai ở nhiều nước trên thế giới cũng có xu hướng tăng nhanh trong vòng 20 năm trở lại đây, đặc biệt là các nước đang phát triển. Tại Việt Nam, tỷ lệ mổ lấy thai vẫn còn cao, khoảng 39,1%. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ này chỉ nên từ 5-10% nhằm tránh các tai biến cho mẹ và con. Trẻ được sinh ra do mổ đẻ chủ động có thể bị suy hô hấp với nhiều mức độ: Từ khó thở thoáng qua đến suy hô hấp nặng cần thở máy, thậm chí phải cần đến ECMO (tim phổi nhân tạo). Một số trường hợp nặng có thể tử vong. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mổ lấy thai chủ động khi không có chuyển dạ khiến nguy cơ mắc hội chứng suy hô hấp ở trẻ cao gấp 2,6 lần so với mổ đẻ có chuyển dạ và cao gấp 1,9 lần so với đẻ thường.

Để tránh các biến chứng nặng có thể xảy ra do mổ đẻ chủ động, bác sĩ khuyến cáo, không nên lưạ chọn phương thức đẻ này khi không có chỉ định mổ đẻ bắt buộc. Trao đổi với bác sĩ sản khoa để được hỗ trợ, chuẩn bị cho quá trình sinh an toàn và tốt nhất.