Một bản án thiếu sức răn đe nhóm côn đồ?

Hành vi côn đồ và nguy hiểm

Chiều 25/5/2022, trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai xảy ra vụ hành hung gây thương tích nặng. Xuất phát từ việc tranh giành khách tuyến Yên Bái - Hà Nội, hai đối tượng gồm Phạm Hồng Thái (sinh năm 1982) và Lương Ngọc Sơn (sinh năm 2001) của nhà xe Hồng Ngự (TP Yên Bái) đã rượt đuổi, chèn ép nguy hiểm nhiều lần đối với phương tiện của nhà xe Phương Anh (cũng ở TP Yên Bái).

Tại Km109 đoạn cao tốc qua huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ, sau khi ép xe đối phương dừng khẩn cấp ven đường, Thái và Sơn đã đập cửa nhảy lên hành hung chị Trần Thị Thắm (chủ xe Phương Anh) và anh Dương Anh Tuấn (lái xe). Bị thương nặng, chị Thắm và anh Tuấn đã phải đi bệnh viện cấp cứu, đồng thời trình báo vụ hành hung đến Công an huyện Hạ Hòa cùng ngày.

Công an Hạ Hòa thụ lý vụ việc và phải 4 tháng sau mới khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Bản kết luận điều tra ngày 21/11/2022 nêu, mặc dù trên xe lúc đó đã có hành khách vào can ngăn, nhưng Thái và Sơn cùng chung ý chí phạm tội, cố ý đánh, đấm liên tiếp vào đầu, mặt chị Thắm và anh Tuấn. Hai đối tượng này, ngoài hành vi có tính chất côn đồ, còn gây nguy cơ cao tai nạn giao thông liên hoàn trên cao tốc (100km/h), nguy hại tính mạng của nhiều hành khách trên xe. Giám định của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ ghi chị Thắm chấn thương 11% và anh Tuấn 9%.

Ngoài một số hình ảnh, clip mô tả lại vụ hành hung do nhà xe Phương Anh cung cấp cho Cơ quan điều tra, chiếc USB của camera hành trình xe khách này cũng được Công an huyện Hạ Hòa thu thập.

Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, chị Thắm cho biết, chị phải nằm viện 17 ngày, và sau khi ra viện khoảng 1 tuần thì Cơ quan điều tra đã rất nhiều lần yêu cầu chị đi giám định lại chấn thương mặc dù đã có kết quả giám định ban đầu của bệnh viện ngay tối 25/52022.

Kết luận điều tra nhận định chị Thắm chỉ bị thương 10% do đối tượng Thái đánh, còn 1% (ở hai đầu gối) là do một đối tượng không xác định gây ra. Cho nên đối tượng Thái và Sơn chỉ bị khởi tố theo Điểm i, Khoản 1, Điều 134 Bộ luật Hình sự. Vẫn theo Kết luận điều tra, Cơ quan điều tra và Trung tâm pháp y tỉnh Phú Thọ đã đối chiếu hồ sơ giám định và dữ liệu được trích xuất từ clip để có nhận định về chấn thương như trên.

Bản án sơ thẩm do TAND huyện Hạ Hòa xét xử ngày 7/4/2023 tuyên án treo đối với hai bị cáo Phạm Hồng Thái (20 tháng) và Lương Ngọc Sơn (18 tháng), buộc tổng bồi thường cho các bị hại 87 triệu đồng. Chiếc xe khách bị hư hỏng một số bộ phận (thiệt hại trị giá 27 triệu đồng) nhưng không được xác định do Thái và Sơn gây ra, nên hai đối tượng này không phải chịu trách nhiệm hình sự. Chị Thắm và anh Tuấn kháng cáo.

Cần tuyên hủy bản án, trả hồ sơ để điều tra lại

Luật sư Nguyễn Khánh Toàn (Đoàn Luật sư Hà Nội), bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho chị Thắm, khẳng định án sơ thẩm không công tâm, không đánh giá đầy đủ, toàn diện và chính xác các tài liệu, chứng cứ. Và ông cho rằng mức án quá thấp, không răn đe được tội phạm.

Luật sư dẫn tài liệu và bút lục ghi tỷ lệ chấn thương của chị Thắm là 11% và của anh Tuấn là 9%. Chấn thương này do bị đánh liên tiếp như đấm, đạp, tát, giằng co, và các nạn nhân phải chống cự, trong đó chị Thắm bị tổn thương não nghiêm trọng. Không thể tách bạch chấn thương của chị Thắm (10% và 1%) nhờ dữ liệu thiếu tin cậy từ một số clip. Từ đây các bị cáo cần được xét xử theo Khoản 2 Điều 134 Bộ Luật Hình sự với mức hình phạt tù từ 2 đến 6 năm, khi có tình tiết tăng nặng là phạm tội có tổ chức và cố tình thực hiện tội phạm đến cùng.

Luật sư Toàn còn dẫn ra Biên bản khám phương tiện và các bút lục của Công an huyện Hạ Hòa, xác định xe của nhà chị Thắm bị nứt vỡ kính chắn gió, vỡ tay nắm cửa, nứt vỡ màn hình camera, gãy nắp ổ khóa cửa xe..., với tổng thiệt hại 27.550.000 đồng (do chính Công an huyện Hạ Hòa ghi nhận).

Những lời khai của Thái và Sơn cũng thể hiện các bị cáo này đã tác động vào xe dẫn đến hư hỏng. Đó là hành vi cố ý làm hư hỏng tài sản. "Tòa án cấp sơ thẩm đã bỏ qua vấn đề này, từ đó đã bỏ lọt tội phạm", luật sư viết trong bản quan điểm pháp lý, và đề nghị hủy Bản án sơ thẩm để điều tra lại.

Chị Thắm cho biết, chiếc USB của camera hành trình đã được cơ quan điều tra trả lại nhưng trắng dữ liệu. Mặc dù trước đó, khi chị đang nằm viện, thì chính cán bộ điều tra đã mang chiếc USB này tới trình chiếu lại cho chị xem (vì khi đó chị Thắm còn loan báo mất một chiếc lắc vàng khi xảy ra xô xát). Dữ liệu thể hiện khá tốt diễn biến vụ hành hung.

Cái gì đã xảy ra đối với dữ liệu trong chiếc USB này? Câu hỏi đặt ra với cơ quan tố tụng.