Nguy cơ chết người khi vận động quá sức

Bệnh viện E vừa cấp cứu một bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nguy kịch khi đang chạy bộ. BS Đỗ Quốc Phong - Phó Khoa Hồi sức tích cực và Chống độc (Bệnh viện E) cho biết, bệnh nhân N.M.H. (37 tuổi), trú tại Hà Nội nhập viện cấp cứu khi đang tham gia giải chạy bộ phong trào. Đang chạy, bệnh nhân thấy chóng mặt, choáng váng và ngất xỉu, được sơ cứu tại bệnh viện gần điểm chạy, sau đó chuyển tới Bệnh viện E.

Khi nhập viện, bệnh nhân H. có biểu hiện kích thích vật vã, được đánh giá mất nước, mạch nhanh, huyết áp tụt. Bác sĩ chẩn đoán sơ bộ bệnh nhân bị sốc choáng, giảm khối lượng tuần hoàn do hoạt động thể lực gắng sức, theo dõi tình trạng tiêu cơ vân. Xét nghiệm máu cho thấy bệnh nhân có dấu hiệu toan chuyển hóa, suy thận cấp, tăng CK máu. Bệnh nhân đã được bác sĩ chỉ định điều trị tích cực, lọc máu. Hiện tại, tình trạng bệnh nhân cải thiện, có nước tiểu.

Được biết, bệnh nhân H. có tiền sử khỏe mạnh, bản thân anh cũng thường xuyên luyện tập. Tuy nhiên, trước giải chạy 3 ngày, bệnh nhân bị sốt. Hết sốt, anh H. nghĩ mình đã khỏe nên tham gia giải chạy. Bác sĩ cho rằng đây là sai lầm của bệnh nhân và rất nhiều người đang mắc phải đã vô tình gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Đáng nói hơn, theo BS Phong, trường hợp như bệnh nhân nói trên không hề hiếm gặp, trước đó, Bệnh viện E đã tiếp nhận điều trị cho một nam bệnh nhân trẻ tuổi vận động quá sức và đã bị tổn thương suy thận mức độ 2a sau điều trị. Nam bệnh nhân 29 tuổi, người nước ngoài tới Việt Nam làm huấn luyện viên thể hình. Bệnh nhân được chuyển từ một bệnh viện khác tới trong tình trạng có chẩn đoán tiêu cơ vân cấp.

Theo lời kể của bệnh nhân, sau khi tập khoảng 300 động tác Squat, bị đau dữ dội 2 bên đùi, hông lưng, căng bắp chân nhiều, tiểu ít. Bệnh nhân nhập trong tình trạng suy thận, tăng chuyển hóa nặng... Mặc dù nhờ sự nỗ lực của các y bác sĩ, bệnh nhân đã được xuất viện sau 3 tuần điều trị. Thế nhưng, trước khi ra viện bệnh nhân vẫn còn tình trạng suy thận mức độ 2a - tổn thương cầu thận sau suy thận cấp tính.

BS Đỗ Quốc Phong cho biết, mỗi năm, khoa Hồi sức tích cực và Chống độc (Bệnh viện E) đều tiếp nhận từ 4-5 bệnh nhân vào cấp cứu do sốc, choáng vì vận động gắng sức. Đặc biệt, trong bối cảnh thời gian gần đây có nhiều giải chạy phong trào với sự tham gia đông đảo, thậm chí hàng chục nghìn người. Thực tế, bất cứ ai khi tham gia hoạt động thể lực gắng sức đều có thể dẫn tới choáng, sốc, giảm thể tích tuần hoàn. Bệnh nhân sẽ có dấu hiệu choáng váng, mạch nhanh, ngất. Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể tử vong.

Trước đó, cũng ghi nhận trường hợp một người đàn ông khoảng 30 tuổi đang chạy bộ tại Công viên Thanh Xuân (Hà Nội) thì bất ngờ ngã gục, ngay sau đó nạn nhân được đưa vào Bệnh viện Đại học Y Hà Nội nhưng không qua khỏi. Bệnh nhân được xác định đã tử vong ngoại viện.

BS Phạm Xuân Hiếu - Trưởng khoa Cấp cứu (Bệnh viện E) khuyến cáo, khi vận động gắng sức, nguy cơ đột tử do bệnh tim mạch là hoàn toàn có thể xảy ra. Nguyên nhân có thể do ngừng tim, hay các rối loạn nhịp gây ra các bệnh lý khác như cục máu đông bắn lên phổi gây tắc mạch phổi, có thể gây đột tử ngay nếu tắc mạch lớn của phổi. Bên cạnh đó, thông thường khi hoạt động gắng sức, tim hoạt động mạnh gây ra hiện tượng rối loạn nhịp lên rung thất và ngừng tim. Hoặc khi người trẻ hoạt động gắng sức khiến tim hoạt động mạnh, nhu cầu máu cơ tim lớn có thể làm tắc nghẽn mạch gây ra ngừng tim đột ngột.

Chuyên gia cảnh báo, chạy thể dục, thể thao tốt cho sức khỏe nhưng việc chạy cần phù hợp với sức khỏe của mình, không cố chạy gắng sức để đặt mục tiêu của bản thân mà quên đi thể lực hiện tại. Trước mỗi cuộc chạy, cần chuẩn bị tập luyện thật kỹ càng, nâng dần dần độ khó. Khi tập thể lực, cần chú ý tới các dấu hiệu như khát nước liên tục dù đã uống nước, choáng, mệt cần dừng lại. Sau khi tập luyện, nếu có biểu hiện đau cơ kéo dài, mệt mỏi, tiểu ít, nước tiểu có màu đỏ, cần nhanh chóng tới cơ sở y tế để được bác sĩ can thiệp.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo, trước khi tập luyện thể dục thể thao, nếu không đảm bảo an toàn tập luyện, không kiểm tra, sàng lọc, điều trị triệt để những chấn thương, bệnh lý tiềm ẩn trước đó thì có thể gây chấn thương, gây ra các bệnh lý cấp tính về tim mạch, hô hấp. Thậm chí gây nhồi máu cơ tim, ngừng tim, tăng huyết áp, xuất huyết não...