Nhiều học sinh đạt giải Olympic chọn du học, chưa mặn mà trở về nước
Trong 10 năm qua, học sinh Việt Nam giành hơn 360 huy chương tại các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế. Tuy nhiên, phần lớn các em chọn con đường du học và không trở lại phục vụ trong nước. Bộ GDĐT cho biết, đang xây dựng đề án nhằm tạo cơ chế đãi ngộ, môi trường và cơ hội để nhân tài trở về đóng góp cho đất nước.
Sáng 7/11, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tổ chức Hội nghị tổng kết công tác tập huấn, bồi dưỡng đội tuyển dự thi Olympic khu vực và quốc tế giai đoạn 2016-2025.
Báo cáo tại hội nghị, ông Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GDĐT) cho biết, trong giai đoạn 2016-2025, công tác tổ chức thi chọn học sinh giỏi quốc gia, bồi dưỡng và tập huấn các đội tuyển dự thi Olympic khu vực và quốc tế đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, khẳng định nỗ lực của toàn ngành giáo dục trong việc phát hiện, đào tạo và phát huy nhân tài.
Trong 10 năm qua, các đội tuyển Việt Nam tham dự Olympic khu vực và quốc tế đã giành tổng cộng 362 Huy chương, trong đó có 112 Huy chương Vàng, 140 Huy chương Bạc, 89 Huy chương Đồng và 21 Bằng khen, tăng 48 huy chương so với giai đoạn 2006-2015.
Thành tích của các đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic quốc tế và khu vực liên tục có những chuyển biến, tiến bộ theo hướng năm sau cao hơn năm trước. Nhiều năm liền, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có thành tích tốt nhất tại các kỳ thi Olympic Toán học, Vật lí, Hóa học, Sinh học và Tin học.
Tuy nhiên, ông Chương cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong công tác tập huấn, bồi dưỡng đội tuyển như: Hệ thống phòng thí nghiệm còn ít cả về chất và lượng; nguồn ngân sách ưu tiên dành cho công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn,… còn hạn chế... Điều này dẫn tới chưa phát huy được hết tiềm năng và thành tích đội tuyển.
Bên cạnh đó, ông Chương cũng bày tỏ trăn trở khi hầu hết học sinh sau khi đạt thành tích cao đi học ở nước ngoài. Nhiều em trong số đó ở lại sau khi học; chưa có các chính sách cụ thể để gắn kết được các em học sinh này với quá trình sử dụng, trọng dụng trong công cuộc đổi mới và phát triển của đất nước.
Lý do theo ông Chương là chưa có cơ chế đào tạo thu hút, bồi dưỡng đặc thù dành cho các đối tượng tài năng này dẫn đến hầu hết các em đi học tại nước ngoài.
Mặt khác, cơ chế tuyển dụng, đãi ngộ xứng đáng, môi trường làm việc cũng chưa phù hợp cho các đối tượng này sau khi hoàn thành chương trình Đại học, Thạc sĩ, Tiến sĩ dẫn đến nhiều em học sinh muốn quay lại cống hiến cho đất nước nhưng còn ngại ngần.
Cuối cùng là chưa có sự kết nối để huy động các em phục vụ cho quá trình đổi mới, phát triển trong nước.
Ông Chương cho biết, Bộ GDĐT đang xây dựng Đề án về lựa chọn, bồi dưỡng, đào tạo, sử dụng, đãi ngộ đối với đội ngũ nhân tài, mũi nhọn, năng khiếu (trong đó có học sinh giỏi và đạt giải Olympic). Giải pháp này cũng được Bộ đưa vào kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị.
Đồng thời, có các chương trình đào tạo đại học, sau đại học xuất sắc trong nước thu hút, giữ chân các học sinh đạt giải vào học tập và nghiên cứu.
Bên cạnh chính sách đồng bộ về khen thưởng, động viên, các em sẽ được ưu tiên vị trí việc làm, chế độ đãi ngộ phù hợp sau khi hoàn thành học tập và nghiên cứu.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng khẳng định sự quan tâm, chăm lo đặc biệt của Đảng, Nhà nước cho giáo dục - đào tạo, cho thế hệ trẻ.
Chúc mừng và biểu dương thành tích mà các đội tuyển đạt được trong giai đoạn 2016-2025, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho rằng, đây là niềm tự hào rất lớn, không chỉ của các em, mà cả của gia đình, nhà trường, thầy cô, đất nước.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cũng lưu ý, học sinh năng khiếu phải được giáo dục một cách toàn diện, không phải chỉ giỏi môn chuyên; đồng thời có sức khỏe tốt cả về thể chất, tinh thần; nuôi dưỡng lòng biết ơn, lòng yêu nước, ý thức trách nhiệm, để sau này dù đi đâu, làm gì vẫn luôn hướng về Tổ quốc, góp phần xây dựng đất nước hùng cường.
