Phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội
Ngày 10/10, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Bà Hà Thị Nga - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Tuyên giáo UBTƯ MTTQ Việt Nam chủ trì Hội thảo.
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Hà Thị Nga, cho biết thực tiễn hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thời gian qua cho thấy, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp luôn nỗ lực phấn đấu phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội. Vai trò, vị trí của MTTQ Việt Nam ngày càng được nâng cao với những đóng góp tích cực trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Trong thực hiện dân chủ, MTTQ Việt Nam các cấp đã thể hiện vai trò nòng cốt để phát huy quyền làm chủ của nhân dân trên nhiều lĩnh vực, tích cực thực hiện dân chủ ở cơ sở, chú trọng nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thanh tra Nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng. Nhiệm vụ nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đến các cơ quan Nhà nước được MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện nền nếp.
Kết quả xử lý các ý kiến, kiến nghị, nguyện vọng của nhân dân được tập hợp, báo cáo và phản hồi lại với nhân dân qua các kênh thông tin của Ủy ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức thành viên.
Nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước của MTTQ Việt Nam các cấp được thực hiện ngày càng thực chất, đã chủ động phối hợp và duy trì thực hiện quy định người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đối thoại trực tiếp với nhân dân để kịp thời giải quyết các kiến nghị, phản ánh của nhân dân…
Để tăng cường đồng thuận trong xã hội, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên đã phối hợp với chính quyền tích cực tuyên truyền, vận động thực hiện công tác giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn...
Tại hội thảo, đại biểu đã phân tích làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; Đánh giá thực trạng việc phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam các cấp trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội trong giai đoạn hiện nay; chỉ ra những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân đồng thời đề xuất các giải pháp khắc phục.
Ông Ngô Sách Thực – Nguyên Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, để tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, MTTQ các cấp phải xác định nhiệm vụ tham gia hoạch định và thực thi chính sách, hoàn thiện thể chế về phát huy quyền làm chủ, vai trò chủ thể của nhân dân là trọng tâm. Tăng cường các hình thức dân chủ trực tiếp; hoàn thiện dân chủ đại diện và phát huy vai trò của các thiết chế dân chủ trong xã hội.
Theo ông Ngô Sách Thực, cần quan tâm tổ chức hình thức giám sát thường xuyên của Mặt trận, các tổ chức các đoàn thể và người dân ở cơ sở. Đồng thời giúp người dân tiếp cận và thụ hưởng qua bình dân học vụ số, thông qua việc giúp đó giúp cho Mặt trận, các tổ chức đoàn thể thấy rõ vướng mắc, bất cập để kịp thời kiến nghị giải pháp giải quyết. Đây cũng là đổi mới nhận thức về giám sát nhân dân, giám sát ngay trong quá trình tổ chức thực hiện, không phải đợi thực hiện xong mới giám sát.
Để tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt chính trị của Mặt trận tổ quốc trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã, theo GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ và Pháp luật, MTTQ Việt Nam các cấp cần tiếp tục thu hút đông đảo các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý tham gia xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật; đồng thời tham gia kiểm soát quyền lực đối với chính sách, pháp luật trước và sau khi ban hành.
Cùng với đó, tham gia quy trình bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND theo các quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp như: Chủ trì các hội nghị hiệp thương; giám sát việc thực hiện bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp; Lắng nghe, tập hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri để chuyển đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
“Với vai trò nòng cốt trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, MTTQ Việt Nam ngày càng trở thành ngôi nhà chung đại đoàn kết dân tộc và phát huy dân chủ - mục tiêu và động lực phát triển của đất nước ta”, GS.TS Trần Ngọc Đường nhấn mạnh.
Từ góc độ cơ sở của MTTQ TP. Hải Phòng cho thấy, nhiều phong trào, cuộc vận động đã phát triển sâu rộng như “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”... Đặc biệt, việc tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã khẳng định rõ vai trò làm chủ của nhân dân, đồng thời thể hiện sự đồng thuận sâu sắc trong xã hội. Cách làm này không chỉ nâng cao chất lượng, đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của chương trình, mà còn giúp thành phố phấn đấu đến hết năm 2025 cơ bản hoàn thành các tiêu chí huyện nông thôn mới kiểu mẫu và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
Kết quả các cuộc khảo sát là minh chứng rõ ràng cho thấy đồng thuận xã hội không chỉ dừng ở sự đóng góp nguồn lực, mà còn được khẳng định bằng sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân đối với thành quả đạt được. Việc đo lường mức độ hài lòng đã trở thành chỉ số khoa học, phản ánh khách quan chất lượng chính sách, đồng thời là minh chứng thuyết phục cho sự đồng thuận xã hội.
Chia sẻ về những gì địa phương đạt được thời gian qua, bà Đặng Thị Kim Chung, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ninh cho biết, một trong những điểm nhấn chính là việc thực hiện mô hình các tổ chức hội trực thuộc MTTQ Việt Nam. Vừa trực thuộc nhưng cũng vừa đảm bảo hoạt động tương đối. Đây chính là căn cứ để trong thời gian tới tỉnh tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận trong việc chủ trì, phối hợp với các tổ chức trong triển khai hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.
Bà Đặng Thị Kim Chung cũng kiến nghị thời gian tới cần tăng cường việc tham gia xây dựng, hoàn thiện các chính sách pháp luật liên quan đến công tác dân chủ ở cơ sở để tăng cường sự đồng thuận trong nhân dân.
“Cần kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc xây dựng mới các văn bản quy phạm các luật về thực hiện dân chủ cơ sở, đây chính là căn cứ cho sự đồng thuận của xã hội” - bà Đặng Thị Kim Chung nêu ý kiến và cho rằng, từ việc sửa đổi sẽ thể chế hóa kịp thời và đầy đủ quyền, trách nhiệm của các bên liên quan trong thực hiện dân chủ ở cơ sở, tạo sự đồng thuận xã hội.
Tiếp thu ý kiến của đại biểu tham dự Hội thảo, Phó Chủ tịch Hà Thị Nga khẳng định, với những đóng góp tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học và của các đại biểu, Hội thảo sẽ giúp cho Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có thêm cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn cũng như các giải pháp căn cơ, có tính khả thi cao, góp phần cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước thực hiện hiệu quả quyền và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng thời có thêm các căn cứ khoa học đóng góp cho việc xây dựng nội dung Chương trình hành động của MTTQ Việt Nam trong nhiệm kỳ 2026 - 2031, nhiệm kỳ đầu thực hiện mô hình tổ chức mới, cũng là nhiệm kỳ cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh của dân tộc.
