Vì sao bỏ quy định ô tô dưới 9 chỗ phải lắp bình cứu hỏa?

Ngày 27/11, đại diện Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy, cứu hộ, cứu nạn, Bộ Công an cho biết nội dung trên được thể hiện trong Nghị định 136/2020.

Quy định bắt buộc ô tô từ 4 chỗ ngồi trở lên phải trang bị bình cứu hỏa được Chính phủ ban hành năm 2014. Bộ Công an sau đó hướng dẫn chi tiết, quy định các loại xe từ 4 chỗ trở lên phải trang bị một bình bột loại dưới 4 kg, bình bọt loại dưới 5 lít hoặc bình nước với chất phụ gia chữa cháy dưới 5 lít, bình khí CO2 loại dưới 4 kg.

Mục đích quy định này là giúp người dân nhận thức và tự trang bị để phòng tránh tổn thất lớn khi cháy nổ.

Nay Nghị định 136/2020 không bắt buộc ô tô 4 chỗ ngồi đến 9 chỗ phải trang bị bình cứu hỏa; còn các phương tiện trên 9 chỗ ngồi vẫn phải lắp bình cứu hỏa, phương tiện chữa cháy phù hợp với tính chất và đặc điểm hoạt động.

Bốn năm trước, khi quy định ô tô từ 4 chỗ ngồi trở lên phải trang bị bình cứu hỏa có hiệu lực, một số bình cứu hỏa mini để trong xe đã phát nổ do đặc thù khí hậu Việt Nam. Ngoài ra, nhiều hãng xe không thiết kế nơi để bình cứu hỏa gây khó khăn cho tài xế.

Đầu năm 2016, Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn phối hợp với Cục Cảnh sát giao thông chọn tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ (Hà Nội) là điểm dừng ô tô nhắc nhở và hướng dẫn quy định về trang bị bình cứu hỏa; phần lớn xe bị kiểm tra không thực hiện đúng quy định này.

Lúc đó, lãnh đạo Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn cho hay "ô tô chưa lắp bình cứu hỏa không được đăng kiểm và bị xử phạt đến 500.000 đồng". Nội dung này gây ra nhiều tranh luận. Bộ Công an sau đó đã chỉ đạo Cảnh sát giao thông không dừng phương tiện để kiểm tra bình cứu hỏa.

Theo Báo Giao thông cho biết, trước đó, theo quy định tại Thông tư 57 của Bộ Công an, tất cả các loại xe ô tô đều phải trang bị bình chữa cháy. Trường hợp tài xế không trang bị phương tiện phòng cháy theo quy định sẽ bị phạt 300 - 500 nghìn đồng. Quy định này lập tức gây tranh cãi suốt từ khi ban hành (năm 2015) đến nay, nhất là tính ứng dụng của các trang bị PCCC không cao và còn tạo ra nhiều mối nguy hiểm tiềm ẩn cho người sử dụng phương tiện.

Đa số chủ sở hữu xe cho rằng, không thể đặt được một bình cứu hỏa dù là mini trong xe con ở vị trí thuận tay, dễ thấy. Nếu điểm đặt bình cứu hỏa không hợp lý có thể ảnh hưởng đến việc điều khiển chân ga, phanh và gây thương tích cho người ngồi trên xe khi chạy ở địa hình xấu, gồ ghề.

Hơn nữa, việc trang bị bình chữa cháy trên xe ô tô cá nhân là “lợi bất cập hại”. Chẳng hạn, với điều kiện thời tiết mùa hè tại Việt Nam, những xe ô tô cá nhân để ngoài trời nắng khiến nhiệt độ trong xe tăng cao, khi đó những chiếc bình chữa cháy để bên trong chẳng khác gì “bom nổ chậm”. Thực tế, cũng đã ghi nhận ở thời điểm ngay sau khi Thông tư 57 có hiệu lực, một số xe ô tô đặt bình chữa cháy trong xe và chính những chiếc bình này đã phát nổ, gây hư hỏng cho xe.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực ô tô, lúc xe chạy, do mở điều hòa hoặc khí trời nên nhiệt độ trong xe không đến ngưỡng khiến bình chữa cháy phát nổ. Tuy nhiên khi đỗ xe, nhiệt độ bên ngoài chỉ tầm 40 độ C, nhưng do ảnh hưởng hiệu ứng nhà kính, nhiệt độ bên trong có thể lên đến 70 độ C. Trong khi, bình chữa cháy nếu để ở nhiệt độ trên 55 độ C đã rất dễ xảy ra cháy nổ. Một số loại bình chữa cháy chứa nhiều chất có thể gây ăn mòn kim loại, có hại cho các vật dụng trong xe.

Quy định bất cập, thực tế cũng không xử phạt được

Tháng 4/2020, Bộ Công an đưa ra lấy ý kiến về dự thảo lần 2 Thông tư hướng dẫn về trang thiết bị PCCC trên phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Theo dự thảo, phương tiện giao thông cơ giới đường bộ từ 4 đến dưới 10 chỗ ngồi thay vì phải có bình chữa cháy thì chỉ cần có hệ thống điện, nhiên liệu, vật tư, hàng hóa bố trí bảo đảm an toàn về phòng cháy chữa cháy. Quy định bắt buộc trang bị bình chữa cháy chỉ áp dụng với xe từ 10 chỗ trở lên.

Đại tá Nguyễn Tuấn Anh, Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an) cho biết: “Sau thời gian nghiên cứu, Cục nhận thấy trong Thông tư 57 quy định bắt buộc trang bị bình chữa cháy trên xe ô tô dưới 10 chỗ tồn tại nhiều bất cập. Để phù hợp với Nghị định quy định chi tiết về Luật PCCC đang xây dựng, chúng tôi chủ động đề xuất bỏ quy định này trong Thông tư 57”.

Ủng hộ việc bỏ quy định trang bị bình chữa cháy trong xe dưới 10 chỗ ngồi, ông Lê Văn Tiến, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho biết: “Các xe dưới 10 chỗ ngồi chủ yếu phục vụ nhu cầu đi lại của gia đình, một số sử dụng để vận chuyển hành khách, hầu như không vận chuyển hàng hóa, do đó không cần thiết phải quy định các điều kiện an toàn PCCC đối với loại hình phương tiện này.

Thực tế, trước khi đưa vào hoạt động, các phương tiện này đã được cơ quan đăng kiểm kiểm tra, kiểm định bảo đảm chất lượng”.

Một cán bộ Phòng CSGT Công an TP Hà Nội cũng cho biết, dù Bộ Công an đã có quy định và giao lực lượng CSGT kiểm tra, xử lý các xe không trang bị bình chữa cháy. Tuy nhiên trên thực tế, do quy định này bộc lộ nhiều bất cập, gây tranh cãi nên thời gian qua, hầu như lực lượng làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trên đường cũng không xử lý được vi phạm này.