Rộng cửa cho doanh nghiệp nông nghiệp

Số doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp còn rất hạn chế.

Nông nghiệp là ngành có lợi thế của Việt Nam trong hội nhập, với nhiều sản phẩm xuất khẩu giá trị cao như: gạo, cà phê, thủy sản, lâm sản… Tuy nhiên, bên cạnh những lợi thế này thì số doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp còn rất hạn chế. Hiện nay, theo thống kê, số nguồn vốn đầu tư cho nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 6% trên tổng vốn đầu tư của cả xã hội.

Trong nhiều yếu tố hạn chế để thu hút doanh nghiệp vào lĩnh vực nông nghiệp, nhiều doanh nghiệp cho rằng, để đầu tư vào nông nghiệp thì yếu tố cơ bản là quỹ đất lớn, sử dụng lâu dài.

Theo đó, nhiều doanh nghiệp đầu tư với lĩnh vực này đang kêu vì tình trạng đất đai manh mún, nhỏ lẻ. Nhiều diện tích đất rộng, có lợi thế hiện nay đang nằm trong tay các lâm trường đang thua lỗ. Nhiều nông trường lại khoán hết đất cho nông dân, nên DN không dễ tiếp cận quỹ đất này.

Theo PGS TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam thì đã đến lúc cần phải thay đổi cách nhìn về vai trò của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải là yếu tố then chốt, là người dẫn dắt nông nghiệp trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng hội nhập như hiện nay.

Cùng quan điểm này, ông Vũ Văn Tiền - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Nhà máy giấy An Hòa (Tuyên Quang) cho biết: Sờ tới đất đai của lâm trường nào, họ cũng nói đều giao cho dân. Doanh nghiệp chúng tôi chỉ có 500 ha trồng nguyên liệu, nhưng gần Tết dân chặt sạch, báo cáo chính quyền xã, huyện đều làm ngơ.

Theo PGS TS Trần Đình Thiên, quan trọng nhất là phải giải quyết vấn đề đất đai. Hiện có cả “rừng luật”, chúng ta phải gỡ từng luật một. Cách tiếp cận thuế đất đai phải thật sự rõ ràng thì lúc đó có cá nhân nào muốn “ôm” đất cũng không được.

Tuy nhiên, thuế đất cũng phải hướng tới giải quyết vấn đề cho cả nông dân, doanh nghiệp. Đất đai thuộc sở hữu của ai thì phải quy định rõ. Đất của Nhà nước cho doanh nghiệp thuê, đất lâm trường không phải của cá nhân.

Bên cạnh vấn đề đất đai, hiện nay nhiều doanh nghiệp cho rằng cần tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng. Có quy chuẩn rõ thế nào là nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao, để người tiêu dùng được lợi và doanh nghiệp chân chính không phải tốn thêm các phí không cần thiết, bị cạnh tranh không lành mạnh.

Theo ông Nguyễn Đình Cung-Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, để thu hút đầu tư vào nông nghiệp thì thể chế, chính sách là điều cốt lõi. Lực kéo đó nằm trong các văn bản, trong cách hành xử của từng cơ quan quản lý nhà nước từ cấp xã đến Trung ương.

Tháo gỡ khó khăn phải đi vào từng điều khoản của các chính sách này. Để gỡ khó chính sách thì phải đi từ thực tiễn “khổ sở” của DN, kết hợp với rà soát lại chính sách, luật lệ, cách thức tổ chức của cơ quan quản lý nhà nước. Rà soát những lĩnh vực ưu tiên, kết hợp với DN đang gặp vướng, bằng chứng ở dưới mới thuyết phục được thay đổi chính sách bên trên.