Sai phạm tại Công ty Tân Thuận (TPHCM): Biết sai vẫn thông đồng bán rẻ đất công

Ngày 11/10, Tòa án nhân dân (TAND) TPHCM tiếp tục ngày làm việc thứ 2 xét xử vụ án “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí” tại Công ty Tân Thuận, liên quan đến cựu Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Tất Thành Cang (đang chịu án 8 năm 6 tháng tù giam trong một vụ án khác).

“Bút phê” gây thất thoát tiền tỷ

Công ty Tân Thuận là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thuộc sở hữu của Văn phòng Thành ủy TPHCM. Năm 2016, khi công ty này đang được giao nhiệm vụ đầu tư tại Dự án KDC Phước Kiển (huyện Nhà Bè) thì nhận được văn bản đề nghị hợp tác của Công ty CP Quốc Cường Gia Lai với đề nghị tỷ lệ 75/25 hoặc xin nhận chuyển nhượng 100% dự án.

Thời điểm này, bị cáo Trần Công Thiện là Tổng Giám đốc Công ty Tân Thuận, đã chỉ đạo thuộc cấp thuê đơn vị định giá phần diện tích 32ha đất tại Dự án KDC Phước Kiển, sau đó đơn vị này báo mức giá bình quân chỉ hơn 1,5 triệu đồng/m2. Bằng thao tác này, Hội đồng xây dựng giá bất động sản của Công ty Tân Thuận đã xây dựng đơn giá nhích lên 1,25 triệu đồng/m2 nhưng được xác định vẫn rẻ hơn nhiều so với giá thị trường.

Tháng 6/2017 Công ty Tân Thuận hoàn tất việc chuyển nhượng 32ha đất Phước Kiển cho Công ty Quốc Cường Gia Lai với giá 1,29 triệu đồng/m2. Theo cáo trạng, với việc bán rẻ 32ha đất công sản, dù hợp đồng bị hủy bỏ sau đó và Công ty Tân Thuận đã trả lại số tiền 374 tỷ đồng (tiền chuyển nhượng, 23 tỷ đồng (tiền thuế VAT) và tiền lãi suất thế nhưng số tiền Nhà nước thiệt hại ở dự án này lên đến 202,6 tỷ đồng.

Để làm rõ trách nhiệm của các cựu quan chức Thành ủy TPHCM trong vụ chuyển nhượng 32ha đất công tại Dự án KDC Phước Kiển, Hội đồng xét xử (HĐXX) đã xét hỏi đối với bị cáo Nguyễn Văn Minh - cựu Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty Tân Thuận khai nhận đã thực hiện công việc hoàn toàn theo chỉ đạo của cấp trên trong việc thực hiện chuyển nhượng đất tại dự án cho Công ty Quốc Cường Gia Lai. Bị cáo Minh thừa nhận, đã không kiểm tra quy trình xây dựng giá chuyển nhượng theo quy định, dẫn đến việc thống nhất chủ trương và cùng ký vào văn bản xin ý kiến chủ sở hữu là Văn phòng Thành ủy TPHCM về chuyển nhượng dự án. Quá trình xác định giá chuyển nhượng cũng không qua đấu giá dẫn đến gây thất thoát tài sản Nhà nước. “Bị cáo cảm thấy có lỗi nhưng vì hoàn cảnh, thời điểm đó bị cáo không thể làm khác” - bị cáo Minh thừa nhận tại tòa.

Tại tòa, bị cáo Trần Tấn Hải - cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Tân Thuận cũng khai nhận hành vi phạm tội, cho rằng bản thân là cấp dưới nên phải thực hiện theo chỉ đạo của Tổng Giám đốc. Tại thời điểm xin ý kiến chủ sở hữu, bị cáo Hải dù biết giá chuyển nhượng đất cho công ty Quốc Cường Gia Lai cao hơn chứng thư thẩm định giá nhưng lúc đó chỉ thực hiện theo chỉ đạo.

Trước đó, trả lời HĐXX sơ thẩm về việc chuyển nhượng dự án này, bị cáo Trần Công Thiện cho rằng, vào thời điểm xin chủ trương chuyển nhượng từ chủ sở hữu, Công ty Tân Thuận đang khó khăn tài chính, dẫn đến buộc phải chuyển nhượng 32ha đất công sản cho đơn vị khác để nhận tiền chênh lệch chi cho các hoạt động. Liên quan đến trách nhiệm của các cựu quan chức trong vụ chuyển nhượng 32ha đất công tại dự án Phước Kiển, bị cáo Tất Thành Cang được xác định có hành vi tự ý “bút phê” đồng ý cho chuyển nhượng dự án khi nhận được Tờ trình số 1206 của Văn phòng Thành ủy TPHCM. Đáng chú ý, bị cáo Tất Thành Cang cũng không báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM mà tự ý cho chủ trương để cấp dưới thực hiện chuyển nhượng 32ha đất đã đền bù tại dự án Khu dân cư Phước Kiển cho phía Công ty Quốc Cường Gia Lai.

Chiêu trò “bán rẻ” công sản

Tại tòa, bị cáo Trần Công Thiện thừa nhận, tại thời điểm xảy ra sai phạm ở các Dự án KDC Phước Kiển (huyện Nhà Bè) và KDC Ven Sông (quận 7) thì Công ty Tân Thuận đang gặp khó khăn về tài chính, trong đó vốn điều lệ gần như cạn kiệt. Dù vậy, công ty này vẫn “ôm” tới 15 dự án khác nhau. Cựu Tổng Giám đốc Công ty Tân Thuận cũng thừa nhận, dự án KDC Phước Kiển (có tổng mức đầu tư hơn 6.000 tỷ đồng) đủ điều kiện triển khai dự án, công ty phải chứng minh vốn chủ sở hữu là 1.200 tỷ đồng. Thế nhưng, vì vốn điều lệ của Công ty Tân Thuận lúc đó chỉ có 162 tỷ đồng và không có tiền mặt nên không thể chứng minh năng lực tài chính để triển khai dự án. Do đó, khi nhận được đề nghị của công ty Quốc Cường Gia Lai về đề xuất hợp tác với tỷ lệ 75/25 hoặc xin nhận chuyển nhượng 100% dự án KDC Phước Kiển thì phía Công ty Tân Thuận đã chấp thuận.

Tương tự, tại Dự án KDC Ven Sông, Công ty Tân Thuận căn cứ vào chứng thư thẩm định giá xác định giá trị bình quân khu đất là hơn 17,6 triệu đồng/m2 để chuyển nhượng toàn bộ dự án cho Công ty Quốc Cường Gia Lai vào thời điểm tháng 11/2017. Tuy nhiên, để nhận tiền chênh lệch, Công ty Tân Thuận đã chuyển nhượng với mức giá chênh lên là 20 triệu đồng/m2, từ đó gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền lên đến hơn 532,6 tỷ đồng. Tổng thiệt hại ở cả 2 dự án được xác định là hơn 735 tỷ đồng. Không chỉ thiếu trách nhiệm trong việc duyệt chủ trương cho 2 dự án kể trên, bằng cách thức tương tự khi bán rẻ 9 triệu cổ phần tại các Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (IPC) và Công ty CP phát triển Nam Sài Gòn (SADECO) cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Nguyễn Kim, bị cáo Tất Thành Cang mới đây cũng đã bị tuyên án 8 năm 6 tháng tù giam do hành vi “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát, lãng phí”.