Tạo thuận lợi cho dân cần thực chất
Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện đất nước, dự thảo Luật Tiếp công dân (sửa đổi, bổ sung) có thêm quy định tiếp công dân trực tuyến đã nhận được sự ủng hộ từ phía các đại biểu Quốc hội và nhân dân. Đây là quy định nhằm tạo thuận lợi cho người dân, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại.
Tại kỳ họp Quốc hội lần này, thảo luận về việc sửa đổi, bổ sung Luật Tiếp công dân, các đại biểu Quốc hội đều ủng hộ việc bổ sung thêm quy định về hình thức tiếp công dân trực tuyến. Theo đánh giá của các đại biểu Quốc hội, dự thảo luật bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến là phù hợp với xu hướng hiện nay, đồng thời giúp hạn chế những “điểm nóng” tụ tập đông người tại các đô thị lớn, nhất là Thủ đô Hà Nội. Song, cần quy định rõ hơn về cách thức, kinh phí, hạ tầng công nghệ... để triển khai trong thực tiễn.
Dù các đại biểu Quốc hội đồng tình, ủng hộ chủ trương bổ sung quy định tiếp công dân trực tuyến, nhưng vẫn còn một số ý kiến lo ngại quy định này sẽ khó đi vào cuộc sống nếu không có những quy định chế tài ràng buộc kèm theo. Bởi lẽ, nếu chỉ quy định chung chung như vậy, rất có thể lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương sẽ viện ra đủ lý do để không thực hiện quy định này, như: Hạ tầng công nghệ thông tin chưa đảm bảo, hôm nay mất mạng internet, hệ thống tiếp công dân trực tuyến trục trặc...
Nỗi băn khoăn này không phải chỉ của riêng các đại biểu Quốc hội, mà còn của cả xã hội, và nó hoàn toàn có cơ sở. Hiện, dù Luật Tiếp công dân đã quy định rõ trách nhiệm của cán bộ, công chức, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương trong việc tiếp công dân, nhưng nhiều lúc, nhiều nơi vẫn chưa thực hiện đúng. Thực tế cho thấy, không ít lãnh đạo các cơ quan chưa bố trí lịch tiếp công dân theo đúng quy định. Có tình trạng nơi thì tiếp công dân định kỳ 1 tuần/lần, nơi thì 1 tháng/lần, nơi thì vài tháng, nửa năm...
Không chỉ là thời gian tiếp công dân tùy thuộc vào “sự sắp xếp” của người có thẩm quyền, mà cách giải quyết đơn thư của người dân cũng mỗi nơi một kiểu, chưa tuân thủ đúng quy định của luật. Chẳng hạn, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo đã quy định rõ thời hạn giải quyết đơn thư của công dân, nhưng có rất nhiều vụ việc sau khi tiếp công dân thì hồ sơ được “lưu trữ” tới vài tháng, vài năm, thậm chí hàng chục năm chưa được giải quyết triệt để. Từ đó dẫn tới việc khiếu kiện đông người, vượt cấp, gây mất an ninh trật tự.
Vậy thì vấn đề đặt ra là vì sao chủ trương của Đảng và Nhà nước là tạo điều kiện thuận lợi cho dân, pháp luật cũng đã quy định khá chặt chẽ, vẫn xảy ra tình trạng không ít cán bộ, công chức chưa tuân thủ đúng trách nhiệm công vụ? Câu trả lời hết sức đơn giản, đó là vì dù luật quy định các hành vi bị nghiêm cấm, những việc buộc phải làm, nhưng lại thiếu chế tài ràng buộc các cán bộ, công chức, dẫn đến việc cán bộ, công chức còn có tình trạng chểnh mảng công vụ.
Trở lại câu chuyện bổ sung quy định tiếp công dân trực tuyến trong dự thảo Luật Tiếp công dân (sửa đổi, bổ sung). Ngay cả việc tiếp công dân trực tiếp, có sự giám sát của người dân mà không ít cán bộ, công chức còn chưa tuân thủ đúng quy định, thì hình thức online triển khai trong thực tiễn sẽ gây khó khăn cho người dân. Nên chăng dự thảo luật cần bổ sung thêm chế tài nghiêm khắc để cán bộ, công chức, thậm chí là lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương buộc phải tuân thủ quy định của luật, không dám né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, tránh sự phiền hà, sách nhiễu của những người có thẩm quyền, thì điều kiện tiên quyết phải là rõ ràng, minh bạch, câu chữ dễ hiểu, dễ thực hiện, nhưng quan trọng hơn cả là phải có chế tài nghiêm khắc để những đối tượng thuộc diện bị điều chỉnh buộc phải thực hiện dù không muốn. Có như vậy thì sự tạo điều kiện thuận lợi cho dân mới thực chất.
