Thanh tra Chính phủ chỉ rõ loạt vi phạm ảnh hưởng lớn đến tiến độ dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45

Loạt vi phạm về vật liệu xây dựng ảnh hưởng tiến độ dự án

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận thanh tra số 1086/KL-TTCP về việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa cung cấp cho dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45.

Theo Thanh tra Chính phủ dẫn báo cáo của Ban Quản lý dự án Thăng Long (Bộ Giao thông Vận tải) có 62 mỏ đất, đá, cát, bãi tập kết cát đã thực hiện việc cung cấp cho Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 trong đó có 1 mỏ đất tại tỉnh Thanh Hóa được cấp phép theo các nghị quyết của Chính phủ và 61 mỏ, bãi tập kết còn lại có trước thời điểm thi công dự án.

"Công tác điều tra, khảo sát, đánh giá trữ lượng, chất lượng của các mỏ vật liệu phục vụ dự án chưa đáp ứng yêu cầu thực tế xây dựng, tỷ lệ sai số lớn, số mỏ theo khảo sát là 37 nhưng thực tế thi công chỉ có 17 mỏ cung cấp được vật liệu cho dự án (tỷ lệ 46%), còn 20 mỏ không cung cấp được vật liệu (nguyên nhân do không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật, không còn trữ lượng, chưa được cấp phép, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng...); nhiều điểm mỏ tại tỉnh Thanh Hóa có công suất khai thác thấp không đáp ứng nguồn cung lớn trong thời gian ngắn...

Do đó, Ban QLDA Thăng Long, đơn vị tư vấn và các nhà thầu thi công phải bổ sung thêm 45 mỏ, trong đó, tại tỉnh Ninh Bình bổ sung 2 mỏ, tại tỉnh Thanh Hoá phải bổ sung 43 mỏ, bãi tập kết. Như vậy, kết quả khảo sát, lấy mẫu thử nghiệm và lựa chọn các điểm mỏ của đơn vị tư vấn là chưa phù hợp với thực tế. Đây là nguyên nhân dẫn đến nhà thầu bị động trong việc tìm kiếm nguồn cung vật liệu xây dựng (VLXD) , ảnh hưởng lớn đến tiến độ dự án", Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.

Cùng đó, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ, nhà thầu thi công phụ thuộc việc cung cấp vật liệu xây dựng từ các đơn vị vận tải nên tại một số thời điểm khi giá xăng dầu tăng cao, đơn vị cung cấp vật liệu cũng như đơn vị thi công cầm chừng, nhưng chủ đầu tư chưa kịp thời có phương án tháo gỡ, xử lý phù hợp.

Ngoài ra, việc xây dựng giá đất đắp trong hồ sơ đấu thầu thực hiện theo quy định nhưng còn thiếu thực tế, chưa chính xác, dẫn đến khi gặp biến động của thị trường, cước phí vận tải tăng cao, hoặc khi nguồn cung khan hiếm, giá đất đắp sẽ biến động tăng, trong khi Nhà thầu thi công chỉ được thanh toán theo giá trúng thầu nên thi công cầm chừng, làm ảnh hưởng tiến độ, trong khi tỷ lệ đất đắp là rất lớn, chiếm khoảng 70% khối lượng (khoảng 13% chi phí xây dựng).

"Trách nhiệm thuộc về Ban QLDA Thăng Long; Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải - CTCP (đơn vị tư vấn thiết kế); các nhà thầu thi công dự án", Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh.

Khối lượng vật liệu khác biệt giữa 2 báo cáo

Theo Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Thanh Hóa cho phép các mỏ đất trên địa bàn được nâng công suất theo nhu cầu của dự án đường cao tốc, nhưng thiếu yêu cầu các mỏ hoàn thiện thủ tục để được nâng công suất theo hướng dẫn của Chính phủ.

Đối chiếu khối lượng khoáng sản làm vật liệu xây dựng cung cấp cho dự án đường cao tốc (đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45), có sự khác biệt giữa báo cáo của chủ đầu tư dự án khai thác khoáng sản với báo cáo của Ban Quản lý dự án Thăng Long.

Ngoài ra, qua xem xét 19 hồ sơ cấp phép các dự án khai thác khoáng sản làm VLXD cung cấp cho dự án đường cao tốc do các Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa cung cấp, bước đầu cho thấy còn có một số thiếu sót, vi phạm, nhưng đây là nội dung không thanh tra, kiểm tra trực tiếp.

Đối với Bộ GTVT, Thanh tra Chính phủ kiến nghị chấn chỉnh, nâng cao chất lượng công tác điều tra, khảo sát các mỏ VLXD, ban hành quy định cụ thể áp dụng cho công tác khảo sát mỏ VLXD cho ngành GTVT nhằm đảm bảo chính xác về trữ lượng theo thời gian, tiến độ, tiêu chuẩn kỹ thuật trước khi phê duyệt dự án; phải có các phương án dự phòng để đảm bảo tính khả thi theo yêu cầu của dự án.

"Xử lý nghiêm các Ban quản lý dự án, đơn vị tư vấn chưa làm hết trách nhiệm, có vi phạm trong công tác điều tra, khảo sát nguồn cung VLXD cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia", Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ GTVT xử lý nghiêm các Ban quản lý dự án, đơn vị tư vấn chưa làm hết trách nhiệm, có vi phạm trong công tác điều tra, khảo sát nguồn cung vật liệu xây dựng cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

"Xử lý theo quy định pháp luật đối với các nhà thầu thi công cầm chừng, không tuân thủ hợp đồng đã ký, không đảm bảo tiến độ được phê duyệt của các dự án giao thông trọng điểm quốc gia", Thanh tra Chính phủ kiến nghị.

Đặc biệt, Bộ GTVT cần thanh tra, kiểm tra việc thanh, quyết toán khối lượng vật liệu xây dựng thông thường cung cấp xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45. Trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý.

Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu đối với UBND các tỉnh nơi có dự án giao thông trọng điểm quốc gia tăng cường thanh tra, kiểm tra việc cấp phép, hoạt động khai thác khoáng sản, không để xảy vi phạm; xử lý việc đầu cơ, nâng giá vật liệu bất thường (nếu có); các hành vi cản trở, vi phạm pháp luật liên quan hoạt động khai thác, vận chuyển VLXD phục vụ dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

"Khi xây dựng thông báo giá vật liệu phải bám sát nhu cầu sử dụng vật liệu thực tế, đảm bảo công bố kịp thời giá VLXD, giá cước vận chuyển, chỉ số giá xây dựng trên địa bàn tỉnh theo quy định; đặc biệt nghiên cứu cơ chế chính sách cho việc thông báo giá VLXD cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu sử dụng vật liệu tại các dự án", Thanh tra Chính phủ yêu cầu.

Đề cập xử lý vi phạm, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT chỉ đạo Ban QLDA Thăng Long, đơn vị tư vấn và các cơ quan, đơn vị có liên quan kiểm điểm trong công tác khảo sát, lấy mẫu, lựa chọn các mỏ vật liệu xây dựng thông thường chưa đạt yêu cầu, ảnh hưởng tiến độ dự án.

"UBND tỉnh Thanh Hóa rút kinh nghiệm đối với hạn chế thiếu sót được nêu tại Kết luận thanh tra", Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh.