Qua gần 4 năm triển khai Chương trình MTQG 1719, đời sống đồng bào các DTTS ở Đakrông (Quảng Trị) đã có những bước phát triển tích cực. Tuy nhiên, quá trình thực hiện nội dung hỗ trợ đất ở, đất sản xuất của Dự án 1 đang gặp nhiều khó khăn, cần có biện pháp giải quyết.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, huyện Đakrông được phân bổ trên 54,6 tỉ đồng để thực hiện Dự án 1 về giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt. Trong đó, vốn hỗ trợ đất ở 13,88 tỷ đồng với 347 hộ thụ hưởng; hỗ trợ nhà ở 22,84 tỷ đồng cho 571 hộ; hỗ trợ đất sản xuất trên 2,72 tỷ đồng cho 121 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt trên 15,16 tỷ đồng.
Đối với nội dung hỗ trợ nhà ở và xây dựng công trình nước sạch của Dự án 1 huyện đã thực hiện đúng tiến độ, nhưng nội dung hỗ trợ đất ở, đất sản xuất gặp rất nhiều khó khăn. Đến nay, toàn huyện mới hỗ trợ đất ở cho 65 hộ, dự kiến thời gian tới sẽ hỗ trợ thêm cho 61 hộ, với tổng kinh phí thực hiện khoảng 5,04 tỷ đồng. Số nguồn vốn còn lại (trên 8,8 tỷ đồng) không giải ngân kịp trong giai đoạn này. Nguyên nhân chính, là do địa phương không còn quỹ đất để thực hiện.
Trên thực tế, Đakrông là huyện miền núi có diện tích đất tự nhiên lớn. Tuy nhiên, phần lớn đất là đối núi, phần còn lại hiện thuộc quyền quản lý của các chủ rừng, như Ban quản lý rừng phòng hộ và các công ty lâm nghiệp, lâm trường và khu bảo tồn. Do đó, huyện không còn quỹ đất trống để thực hiện san tạo mặt bằng hoặc khai hoang, phục hóa để hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho hộ dân thụ hưởng chính sách.
Ông Lê Đại Lợi, Phó Chủ tịch UBND huyện Đakrông cũng cho biết, việc thực hiện và giải ngân nguồn vốn ở 2 nội dung hỗ trợ đất ở, đất sản xuất tại Dự án 1, thực hiện chậm có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính vẫn là do địa phương không còn quỹ đất để cấp cho các đối tượng được thụ hưởng chính sách. Trong quá trình thực hiện Chương trình MTQG 1719 giai đoạn I: từ năm 2021-2025, UBND huyện Đakrông đã có nhiều nỗ lực trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, việc giải quyết “đất sạch” để thực hiện lại vượt quá thẩm quyền của chính quyền địa phương. Trước thực tế này, UBND tỉnh Quảng Trị, các bộ, ngành Trung ương cần xem xét, sớm có giải pháp tạo điều kiện cho địa phương triển khai hoàn thành các mục tiêu của Dự án.