Thêm giải pháp phòng ngừa thuốc lá thế hệ mới

Kết quả của Điều tra sức khỏe học sinh (từ 13 - 17 tuổi) toàn quốc năm 2019 và Khảo sát thực trạng phòng chống bệnh không lây nhiễm hơn 330 thanh thiếu niên Hà Nội năm 2019 của Bộ Y tế cho thấy, tỷ lệ học sinh, thanh thiếu niên đã từng hút thuốc lá khoảng 8,3% (năm 2013 là 12,1%); có 2,6% học sinh sử dụng thuốc lá điện tử vào năm 2019.

Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phát triển, Tổ chức Campain for Tobacco Free Kids cũng cho biết, trung bình có 12,7 điểm bán lẻ thuốc lá trong phạm vi bán kính 100 m quanh mỗi trường học. Đại diện Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam nhấn mạnh: “Các trường học đang bị “bao vây” bởi các cửa hàng có bán thuốc lá điện tử”.

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh “Trường học không chỉ chuyển tải kiến thức mà còn giáo dục, hình thành nhân cách học sinh, góp phần xây dựng môi trường phát triển lành mạnh, ngăn chặn tệ nạn xã hội xâm nhập”.

Hút thuốc lá tại trường học tác động xấu tới môi trường giáo dục và gây ô nhiễm khói thuốc thụ động. Bên cạnh đó, ảnh hưởng đến việc giáo dục, rèn luyện nhân cách và tác động xấu đến sức khỏe học sinh. Hút thuốc lá trong trường là hình ảnh xấu, làm học sinh bắt chước, thử hút thuốc lá và dẫn đến nghiện thuốc lá.

Nhận thức rõ mối nguy hại của thuốc là đối với sức khỏe con người và ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phòng chống tác hại của thuốc lá, Đảng và Chính phủ đã ban hành các chủ trương, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều văn bản quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc, và chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá cho cán bộ công chức, người lao động của ngành và học sinh, sinh viên.

Tại hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ những bài học kinh nghiệm về phòng, chống tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử và thuốc lá thế hệ mới tại các địa phương, qua đó, góp phần nâng cao vai trò của các cơ quan trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe học sinh; tích cực truyền thông về tác hại của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nhằm ngăn chặn việc sử dụng trong học sinh, sinh viên tại các trường học.

Theo đó, Bộ Y tế đề xuất chưa cho phép nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh đối với sản phẩm gây nghiện và chưa có phương pháp cai nghiện riêng này, cũng như không thí điểm sản xuất, kinh doanh, sử dụng. Thay vào đó, cần tiếp tục tăng cường đẩy mạnh phòng, chống buôn lậu và tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử, nhất là trong các trường học.

ThS.BS Vũ Văn Thành, Khoa Bệnh phổi mạn tính, Bệnh viện Phổi Trung ương chia sẻ, với thanh thiếu niên, thuốc lá điện tử gây nghiện có thể gây ra những thay đổi có hại cho não đang phát triển, làm gián đoạn sự phát triển của các mạch não. Nồng độ nicotin cao ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ…

Ông Ngô Ngọc Hoàng Vương, Trưởng phòng Chính trị tư tưởng, Sở GDĐT Đà Nẵng cho hay, cần trang bị cho học sinh kỹ năng tự bảo vệ mình, biết cách phòng tránh, biết nói không trước những rủ rê, cám dỗ. Bằng các việc làm cụ thể, giáo viên quan tâm sâu sát tới tâm tư, hoàn cảnh, sự thay đổi của từng em học sinh, phối hợp chặt chẽ với gia đình, tìm nguyên nhân cụ thể để có giải pháp kịp thời, hiệu quả.

Bên cạnh đó, ký cam kết giữa Ban giám hiệu với phụ huynh, học sinh ngay từ đầu năm học; tổ chức các hội thảo chuyên đề nhằm nâng cao nhận thức; thành lập lực lượng giám sát trường học; tổ chức nhiều hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao lành mạnh; câu lạc bộ truyền thông do chính học sinh nhà trường phụ trách… là những nỗ lực, kinh nghiệm được đại diện lãnh đạo Trường THPT Minh Khai, Trường THPT Lê Quý Đôn (Hà Nội) chia sẻ tại hội thảo.

Đại diện lãnh đạo Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ GD&ĐT nhấn mạnh đến công tác ban hành các văn bản, chỉ đạo, đưa những điều luật phòng, chống tác hại thuốc lá vào các Điều lệ trường học, quy định; lồng ghép trong hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học, trong nội dung chương trình môn học, hoạt động ngoại khoá; đẩy mạnh truyền thông giáo dục. Công tác kiểm tra liên ngành và nghiên cứu, khảo sát cũng được chú trọng.

Tuy nhiên, công tác này còn gặp không ít khó khăn. Theo đại diện Vụ Giáo dục Thể chất, một bộ phận không nhỏ cán bộ, giáo viên vẫn còn sử dụng thuốc lá, tạo hình ảnh xấu trong việc nêu gương. Công tác tuyên truyền chưa hấp dẫn, thuyết phục học sinh, sinh viên. Chưa có giải pháp ngăn chặn hiệu quả sự tiếp cận mạnh mẽ của thuốc lá điện tử, thực trạng buôn bán thuốc lá phổ biến quanh khu vực trường học.

Trong thời gian tới, là đơn vị tham mưu, Vụ Giáo dục Thể chất đưa ra một số giải pháp cơ bản như: quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu, kinh doanh, sử dụng thuốc lá điện tử; tăng cường, đổi mới công tác truyền thông; tăng cường kiểm tra, giám sát liên ngành; tích cực tập huấn, chỉ đạo lồng ghép nội dung tuyên truyền, giáo dục vào môn học chính khoá và hoạt động trải nghiệm…