Ngày 20/7, trả lời chất vấn của ĐBQH Dương Trung Quốc (bằng văn bản) về vấn đề liên quan đến Uber và Grab, Thủ tướng cho rằng “đây là quy luật tất yếu, mang tính tích cực” vì giúp cải thiện chất lượng dịch vụ, giá cả và mang đến động lực thay đổi cho hoạt động vận tải trong nước.
Đặt câu hỏi “Chính phủ sẽ cho thí điểm Uber, Grab đến bao giờ”, và “những hệ lụy ai cũng có thể nhìn thấy sẽ do ai chịu trách nhiệm”, ĐB Dương Trung Quốc phân tích: Chủ trương cho phép Grab và Uber thử nghiệm vào thời điểm sự phát triển của taxi truyền thống trên những địa bàn đô thị quan trọng ở nước ta đã tới ngưỡng phải giới hạn về số lượng so với nhu cầu và hạ tầng giao thông, làm tăng phương tiện lên gấp bội, nảy sinh xung đột lợi ích, nhất là xung đột với mục tiêu quản lý nhà nước trên cơ sở quy hoạch về số lượng, sẽ làm trầm trọng hơn áp lực quá tải lên hạ tầng và ách tắc giao thông.
ĐB Dương Trung Quốc đặt vấn đề “đáng lo ngại hơn” là thử nghiệm nào cũng phải đi đến kết cục: chấp nhận hay không chấp nhận cho hoạt động chính thức, và cả 2 “đều đi đến hệ lụy tiêu cực”.
“Nếu chấp nhận, đương nhiên số lượng xe tham gia vận chuyển khách sẽ tăng vọt, đi ngược mục tiêu quản lý nhà nước và tiếp tục gia tăng xung đột giữa taxi truyền thống và 2 phương thức mới”.
Nếu không chấp nhận thì “chủ ở nước ngoài kết thúc cuộc làm ăn ở Việt Nam với những món lợi kếch xù đã bỏ túi, để lại hàng vạn lao động có xe mà không có quyền hoạt động”.
Do vậy, theo ĐB, càng thử nghiệm lại thì sự tích tụ những hệ lụy càng lớn, trách nhiệm quản lý Nhà nước Chính phủ sẽ phải gánh chịu và mục tiêu quản lý lĩnh vực này ngày càng bế tắc.
Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng cho biết: Với xu thế tất yếu của việc ứng dụng công nghệ, trên cơ sở đề xuất của Bộ Giao thông Vận tải, Chính phủ đã cho phép thí điểm ứng dụng hợp đồng điện tử thay cho hợp đồng bằng văn bản giấy trong hoạt động vận tải khách bằng xe hợp đồng (là một trong 5 loại hình đã được quy định tại Luật Giao thông đường bộ 2008).
Việc thí điểm là đúng với quy định của Luật giao dịch điện tử, qua đó, đưa hoạt động kết nối dịch vụ vận tải dựa trên nền tảng công nghệ thông tin vào nề nếp, đáp ứng nhu cầu thực tiễn của người dân về thời gian và chi phí giao dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân cũng như đơn vị vận tải trong cung ứng dịch vụ vận chuyển của xe hợp đồng, thúc đẩy sự đổi mới và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải.
Thủ tướng cũng khẳng định, qua xem xét báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, ý kiến của các Bộ, ngành liên quan, sự phản ánh tích cực của các chuyên gia, của nhân dân và xu thế phát triển chung, Chính phủ đã đồng ý cho phép thí điểm áp dụng hợp đồng điện tử trong loại hình kinh doanh vận tải bằng xe khách hợp đồng, với thời gian thí điểm là 2 năm (từ tháng 1/2016).
Bày tỏ “đồng tình với các băn khoăn, lo cho sự phát triển ổn định của các đơn vị vận tải khi đầu tư phương tiện để tham gia kinh doanh theo hình thức này, cũng như quan điểm bình đẳng trong hoạt động kinh doanh vận tải của ĐB”, Thủ tướng cũng “gửi đến ĐB và cử tri những tác động tích cực của việc thí điểm này và sự phối hợp quản lý của các cơ quan, đơn vị để đánh giá rõ hơn bản chất ứng dụng công nghệ”.
Thủ tướng nhấn mạnh rằng, việc thí điểm ứng dụng hợp đồng điện tử không chỉ dành riêng cho Uber, Grab mà được thực hiện cho tất cả các đơn vị kinh doanh vận tải khách theo hợp đồng dưới 9 chỗ có sự phối hợp với các đơn vị cung cấp dịch vụ kết nối hợp đồng điện tử.
Cho đến nay, không chỉ có Grab, Uber mà đã có 7 đơn vị của Việt Nam tham gia cung ứng dịch vụ tương tự như của Grab, Uber, trong đó có các hãng taxi lớn như Vinasun, Mai Linh; cụ thể là Công ty Cổ phần Ánh Dương Việt Nam (V.CAR), Công ty Cổ phần Vận tải 57 Hà Nội (THANH CONG CAR), Công ty CP Sun Taxi... trong đó có những đơn vị như Công ty CP Hợp tác Đầu tư và Phát triển có khả năng đáp ứng tương đương như Uber, Grab trong cung cấp dịch vụ kết nối hợp đồng điện tử.
Điều này cho thấy sự thay đổi tích cực trong các DN vận tải và công nghệ của Việt Nam, khi “không ngừng đổi mới, chủ động nghiên cứu tiếp nhận và làm chủ các ứng dụng, cạnh tranh bình đẳng với các công ty nước ngoài”.
“Qua việc thí điểm cho thấy, chúng ta đã chủ động và hoàn toàn có thể phát triển bằng chính nội lực của các đơn vị vận tải cũng như các đơn vị cung cấp dịch vụ kết nối vận tải trong nước. Việc phát triển trong lĩnh vực vận tải đang được thực hiện bảo đảm sự ổn định, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, phát huy nội lực và làm chủ công nghệ, không lệ thuộc, trên cơ sở bình đẳng, minh bạch và cạnh tranh lành mạnh. Bên cạnh đó, nhiều DN, HTX vận tải đã được thành lập và kinh doanh vận tải theo quy định thông qua áp dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực vận tải” – Thủ tướng nhấn mạnh.
Thừa nhận việc phát triển của loại hình kinh doanh vận tải theo hợp đồng ứng dụng điện tử đã “phần nào tác động đến loại hình kinh doanh vận tải bằng taxi”, nhưng Thủ tướng cho rằng “đây là quy luật tất yếu, mang tính tích cực theo hướng đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân với chi phí phù hợp hơn, đảm bảo thuận tiện, an toàn, chất lượng dịch vụ của cả xe taxi và xe hợp đồng được nâng cao, thay đổi để ứng dụng quản lý và điều hành hoạt động vận tải đã được chú trọng hơn, công tác quản lý trong lĩnh vực vận tải, thuế được quan tâm va thực hiện sát sao hơn... ”.
Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng cho biết sẽ nhìn nhận các hạn chế cần điều chỉnh, như phối hợp sát sao hơn trong quản lý, điều chỉnh phù hợp các quy định... trong thời gian tới.