Tiết kiệm không đơn thuần như “cây kéo” để cắt xén chi tiêu

Báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 trong quản lý, sử dụng nguồn lực, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ Tài chính đã thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính ngân sách nhà nước (NSNN), tăng cường kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch việc sử dụng NSNN, tiết kiệm được 6.087,9 tỷ đồng trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, quyết toán, quản lý, sử dụng kinh phí NSNN. Giai đoạn 2016-2021, Bộ đã tinh giản được 1.166 biên chế, đạt 105% kế hoạch; chủ động tổ chức, sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thẩm quyền của Bộ, giảm từ 36 đơn vị xuống còn 26 đơn vị.

Về công tác quản lý đầu tư công, theo ông Phớc, qua thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành sử dụng vốn nhà nước giai đoạn 2016-2020 đã giảm giá trị đề nghị quyết toán hơn 27 nghìn tỷ đồng; đã chuyển dịch hơn 230 nghìn ha đất sang các mục đích phi nông nghiệp; xử lý, thu hồi, yêu cầu đưa vào sử dụng 100 nghìn ha đất của các dự án chậm triển khai.

Báo cáo rà soát kết quả bước đầu việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại Bộ Tài chính, bà Nguyễn Thị Phú Hà - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, Tổ trưởng tổ công tác (Đoàn giám sát) cho biết, Bộ Tài chính là cơ quan chuyên môn tham mưu cao nhất của Chính phủ trong lập, thẩm định, phê duyệt, giao kế hoạch việc thu, chi ngân sách hàng năm nhưng quá trình thực hiện còn sai sót đã được cơ quan kiểm tra, kiểm toán phát hiện, kiến nghị xử lý. Do đó, đề nghị Bộ thực hiện nghiêm và làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm tổ chức, cá nhân liên quan về vấn đề này.

Bà Hà cũng cho biết, qua giám sát Tổ công tác nhận thấy vẫn còn công trình, dự án đầu tư vượt tiêu chuẩn, định mức, vừa kết thúc đầu tư có nhu cầu chuyển sang nhiệm vụ khác. Về kinh phí khoa học công nghệ, quyết toán chi khoa học công nghệ giai đoạn 2016-2021 chỉ đạt 64,1%; vẫn còn nhiều đề tài chưa hoàn thành nghiệm thu, quyết toán; việc bố trí dự toán các khoản kinh phí này chưa sát yêu cầu.

“Việc sắp xếp các cơ sở nhà, đất của Bộ còn chậm, vẫn còn 435 cơ sở nhà, đất thuộc trụ sở làm việc chưa được phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất. Ngoài ra, việc sắp xếp các cơ sở nhà đất sau sắp xếp bộ máy còn chậm, dẫn đến nhiều cơ sở nhà, đất, trụ sở làm việc sử dụng chưa bảo đảm đúng quy định, vượt định mức gây lãng phí trong việc quản lý, sử dụng các tài sản này”- bà Hà nêu.

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu Đoàn giám sát kiến nghị Chính phủ đổi mới việc ban hành Chương trình hành động hàng năm về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và tổ chức thực hiện Chương trình. Thay vì chương trình năm nào cũng gần giống nhau, mỗi năm nên tập trung vào một số lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, có mục tiêu cụ thể để tạo chuyển biến rõ rệt. Đoàn giám sát nên nghiên cứu kiến nghị phát động một cuộc vận động thực hiện phong trào thi đua thực hành tiết kiệm, chống lãng phí sâu rộng trong toàn dân, cả khu vực công và khu vực tư, cả khu vực sản xuất, sinh hoạt, tiêu dùng, nhân lực, vật lực, tài lực.

“Thất thoát do lãng phí nhiều khi không kém gì thất thoát do các vụ án tham nhũng, tiêu cực. Một cuộc vận động với mục tiêu, tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể, gắn với đó là chính sách quốc gia về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí sẽ dễ được nhân dân ủng hộ và phát huy hiệu quả”- Chủ tịch Quốc hội gợi mở.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, tiết kiệm, chống lãng phí không phải đơn thuần như “cây kéo” để cắt xén chi tiêu, mà một khía cạnh khác rất quan trọng là phải kịp thời tháo gỡ khó khăn, kiến tạo thể chế, kiến tạo sự phát triển, tạo ra nhiều giá trị gia tăng hơn. “Ngành Tài chính phải lo cân đối ngân sách, bảo đảm an toàn tài chính quốc gia nên cũng luôn phải cẩn trọng hơn, luôn thực hiện tinh thần nếu 1 tỷ đồng mà cần thiết thì chi ngay, nhưng 1 đồng mà không cần thiết cũng không chi. Do đó, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đối với ngành Tài chính cần tiếp cận theo hướng này chứ không phải chỉ là câu chuyện mỗi năm tiết kiệm được bao nhiêu tiền”- Chủ tịch Quốc hội nói và yêu cầu, Bộ Tài chính cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành rà soát lại, chỉ rõ những văn bản nào đang gây ách tắc cả về nhân lực, vật lực, tài lực để tập trung tháo gỡ, nhất là trong 3 lĩnh vực hết sức quan trọng thuộc phạm vi quản lý của Bộ gồm: dịch vụ công, dịch vụ sự nghiệp công và dịch vụ, sản phẩm công ích.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, rà soát, quy định định mức chi thường xuyên theo hướng ban hành định mức khung và phân cấp để các bộ, ngành, địa phương chủ động quy định, thực hiện, gắn với đó là cơ chế khoán chi. Đánh giá lại việc khoán xe công, xem xét lại các định mức về chi tiêu công, tài sản công và xe công, báo cáo tổng hợp nguồn cải cách tiền lương; thu hồi các khoản cho vay của NSNN, cũng như xem xét lại trách nhiệm quản lý nhà nước đối với phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu phát hành riêng lẻ.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Bộ Tài chính phân tích rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan, trong đó tập trung chủ yếu vào nguyên nhân chủ quan cả ở những việc làm tốt và chưa tốt trong thực hiện pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, báo cáo bổ sung những địa chỉ làm tốt để nhân rộng, đề xuất cụ thể với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ để hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, trực tiếp chỉ đạo giải quyết những vấn đề đã rõ, thuộc thẩm quyền để tạo chuyển biến ngay trong quá trình giám sát.