Giới chuyên gia khẳng định, vấn đề cốt lõi để giúp người trẻ an cư là tăng cường phát triển nhà ở xă hội song song với gia tăng nguồn cung nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở thương mại cho thuê.
Người trẻ, công chức, viên chức khó mua nhà
Ông Võ Hồng Thắng - Phó Tổng giám đốc DKRA Group, cho hay tính riêng trong quý I/2025, các tỉnh phía Nam có gần 13.000 căn hộ chào bán, 85% trong đó có giá trên 75 triệu đồng/m2. Đặc biệt, nguồn cung căn hộ bình dân giá dưới 40 triệu đồng/m2 tại TPHCM chỉ còn khoảng 300 căn, từ 40-70 triệu đồng/m2 có khoảng 1.000 căn, còn lại đều cao hơn mức này. Tốc độ tăng giá nhà từ 6-11% trong quý vừa qua khiến người trẻ, công, viên chức ngạch lương nhà nước gần như khó có cơ hội sở hữu nhà.
Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), giá nhà ở, nhất là sản phẩm căn hộ liên tục tăng và thiết lập mặt bằng giá mới ở ngưỡng cao. Trong 5 năm qua, giá căn hộ chung cư tại Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng đã đạt mức tăng trưởng lần lượt là 72,4%; 49,9% và 34,3%; trong khi thu nhập trung bình của người dân chỉ tăng khoảng 6-10% mỗi năm và ở mức rất thấp.
Điều này khiến người lao động trẻ buộc phải thuê nhà do không đủ khả năng tài chính mua nhà và khó có thể đáp ứng mức lãi suất ngân hàng khi vay.
Tới nay, chung cư 2 phòng ngủ giá dưới 3 tỷ đồng gần như “biến mất”. Ngay cả khi có sẵn tài chính tương đương khoảng 30% giá trị căn hộ và chọn vay mua nhà phần còn lại, tương ứng với khoảng hơn 2 tỷ đồng, việc vay mua nhà đối với người trẻ vẫn gặp “muôn vàn khó khăn”. Lựa chọn vay mua nhà đồng nghĩa với việc phải trả nợ trong 15-25 năm phải cắt giảm nhiều khoản chi tiêu khác để có thời gian trả nợ ngắn hơn.
Ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Khu vực II, nhận định, vấn đề cốt lõi để giải quyết bài toán này nằm ở nguồn cung. TPHCM cần tăng cường phát triển phân khúc nhà ở xă hội song song với gia tăng nguồn cung nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở thương mại cho thuê, như một giải pháp căn cơ dành cho người trẻ chưa đủ điều kiện sở hữu nhà. Đặc biệt, việc cho thuê cũng là cách để hạn chế đầu cơ và tránh trục lợi chính sách. Như vậy, người trẻ mới có cơ hội mua nhà ổn định cuộc sống, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế - xă hội.
TS Trương Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cho rằng vấn đề cốt lõi hiện nay là phải gia tăng nguồn cung nhà ở cho thị trường, đặc biệt là tại các đô thị lớn, nơi nhu cầu của người trẻ và người thu nhập thấp đang rất cao. Song song đó, cần có chính sách ưu đăi riêng về nhà ở cho người trẻ, tương tự chính sách ưu đăi với nhà ở xă hội hiện nay.
"Nếu có một gói hỗ trợ lăi suất hợp lý, điều này sẽ tiếp thêm sức mạnh tài chính cho người trẻ trong hành trình sở hữu ngôi nhà đầu tiên" - ông Tuấn cho hay.
Doanh nghiệp mong được chủ động hơn
Trong khi đó ông Giang Quốc Dũng - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Bình Dương phân tích, thực hiện một dự án nhà ở không chỉ đơn thuần là "xây nhà để ở", mà quan trọng hơn là tạo điều kiện cho người dân, nhất là người lao động trẻ, muốn gắn bó lâu dài với địa phương. Những dự án nhà ở xă hội, nhà ở thương mại giá rẻ cần được tập trung phát triển tại các khu đô thị, các thành phố mới - nơi có khả năng thu hút lực lượng lao động trẻ về ở và làm việc, dù giá nhà có thể thấp.
Tại Bình Dương, nhiều doanh nghiệp (DN) tự bỏ tiền ra để làm nhà ở xã hội, không xin ưu đăi. Vì vậy, cần cho phép DN chủ động hơn trong việc xét duyệt đối tượng mua nhà. Với dự án mà DN tự đầu tư, không sử dụng ngân sách hay ưu đăi từ nhà nước, cần tạo điều kiện để vận hành trơn tru và hiệu quả hơn.
Giới chuyên gia cũng cho rằng, bên cạnh việc tiếp tục thúc đẩy phát triển phân khúc nhà ở xã hội, để hỗ trợ lao động trẻ, Nhà nước cần sớm nghiên cứu phát triển quỹ nhà ở cho thuê dài hạn với giá rẻ, ưu tiên nhóm lao động trẻ, công nhân viên chức, trí thức trẻ, các lao động làm việc trong ngành nghề trọng điểm. Đồng thời, nghiên cứu phát triển các gói vay lãi suất thấp và cố định trong dài hạn.
Các chủ đầu tư cần cân bằng giữa lợi nhuận và nhu cầu thực tế của thị trường, phát triển các sản phẩm nhà ở có giá phù hợp hơn với nhu cầu của đại đa số người dân như nhà ở bình dân, trung cấp.