Tín dụng chảy mạnh, doanh nghiệp vẫn khát vốn

Chưa tiếp cận được các gói vốn ưu đãi

Ngày 27/6, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM (ITPC) cùng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Khu vực II tổ chức buổi đối thoại với DN nhằm lắng nghe, tháo gỡ những vướng mắc xoay quanh tiếp cận tín dụng và thủ tục vay vốn.

Tại buổi đối thoại, nhiều DN cho rằng mặc dù có nhiều gói tín dụng ưu đãi được công bố, nhưng việc tiếp cận vẫn còn xa vời. Bà Huỳnh Mỹ Phượng - Trưởng ban Xúc tiến Thương mại và Đầu tư (Hội DN Cung ứng Khu công nghiệp Việt Nam, khu vực miền Nam) phản ánh: “Hiện nay rất nhiều DN ngoài khu công nghiệp đang hoạt động tại TPHCM và các tỉnh lân cận hoàn toàn không nắm được thông tin về các chính sách tín dụng ưu đãi dành cho DN vừa và nhỏ”.

Không chỉ thiếu thông tin, DN còn gặp rào cản lớn về năng lực tài chính. Theo bà Phượng, từ sau đại dịch Covid-19, không ít DN rơi vào tình trạng kiệt quệ, không đủ khả năng đáp ứng yêu cầu tín dụng thông thường. “Tỷ giá biến động, thị trường chưa ổn định,... khiến DN càng thêm khó khăn. Tôi chứng kiến một số chủ DN phải phải bán khách sạn, resort, thậm chí có DN rao bán cả nhà máy may trị giá hàng trăm tỷ nhưng vẫn không ai mua. DN đang “giãy giụa” trên đống nợ mà không thể tiếp cận được nguồn vốn mới” - bà Phượng chia sẻ.

Bài toán về hạn mức cho vay cũng khiến nhiều DN băn khoăn. DN cho rằng khoản vay được phê duyệt thường thấp hơn nhu cầu thực tế, không đủ để đầu tư mở rộng hay tái cấu trúc sản xuất. Trong khi đó, các quy định về hồ sơ vay lại đòi hỏi đồng loạt tiêu chuẩn - một điều mà không phải DN nào cũng làm được.

Về vấn đề này, đại diện Ngân hàng Nam Á nhận định: “Gói vay có hấp dẫn đến đâu mà điều kiện không phù hợp thì cũng không khả thi. Nhiều DN nhỏ chưa có hệ thống kế toán bài bản, dòng tiền không minh bạch. Những yếu tố đó khiến ngân hàng không thể đánh giá đầy đủ năng lực tài chính, nên rất khó để phê duyệt khoản vay”.

Trả lời những băn khoăn của cộng đồng DN, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực II cho biết, ngành ngân hàng không đứng ngoài cuộc mà đã đồng hành tháo gỡ khó khăn vốn cho DN từ hơn 10 năm qua, kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2012.

“Mới đây nhất, Nghị quyết 68 cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho ngành ngân hàng về hỗ trợ tín dụng cho DN tư nhân, thúc đẩy vay điện tử, tín chấp... Tuy nhiên, DN cũng phải chủ động đổi mới điều hành, minh bạch dòng tiền, kết nối thông tin với cơ quan thuế, ngân hàng. Kể cả DN nhỏ và vừa cũng cần có sổ sách kế toán, kiểm toán rõ ràng. Đó là cơ sở để ngân hàng xác thực năng lực vay và giải ngân nhanh chóng” - ông Lệnh nhấn mạnh.

Lãnh đạo NHNN Chi nhánh Khu vực II thông tin thêm, tính đến cuối tháng 5/2025, tổng dư nợ tín dụng toàn vùng do NHNN Chi nhánh Khu vực II quản lý đã đạt hơn 5,3 triệu tỷ đồng. Trong đó, dư nợ tín dụng cho DN xuất khẩu tại TPHCM đạt 146.501 tỷ đồng, tăng tới 42,9% so với cuối năm trước và tăng 52% so với cùng kỳ. Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, tổng dư nợ tín dụng nêu trên phản ánh tốc độ giải ngân tín dụng đang rất tốt, nhất là với các DN xuất khẩu có vòng quay vốn nhanh, minh bạch và có năng lực tài chính ổn định.

Vẫn vướng thủ tục

Ngoài việc gặp khó trong điều kiện tiếp cận vốn, DN còn phản ánh tình trạng bị “hành” khi làm hồ sơ đăng ký khoản vay, nhất là các khoản vay dài hạn hoặc liên quan đến ngoại tệ. Những lỗi nhỏ trong hồ sơ cũng bị soi kỹ, gây mất thời gian, thậm chí kéo dài tiến độ đầu tư.

Bà Hoàng Thị Phước Minh - Kế toán trưởng Công ty TNHH Decotex (Khu Công nghiệp Tân Bình, quận Tân Phú, TPHCM) - chuyên xuất khẩu hàng trang trí nội thất, cho biết: “Công ty chúng tôi đăng ký khoản vay dài hạn với ngân hàng. Tuy nhiên, hồ sơ liên tục bị trả về vì những lỗi rất nhỏ như sai vị trí dấu chấm, dấu phẩy. Việc cán bộ xử lý hồ sơ bắt bẻ quá mức khiến chúng tôi cảm thấy mệt mỏi”. Từ kinh nghiệm làm việc với DN, ông Huỳnh Thiên Phú - Giám đốc Trung tâm quản lý và phát triển kinh doanh khối DN (Ngân hàng Sacombank) cho biết, không chỉ ngân hàng trong nước mà cả các tổ chức tín dụng nước ngoài cũng có xu hướng xem xét hồ sơ rất kỹ, đặc biệt với các khoản vay ngoại tệ. “Đôi khi họ kéo dài xét duyệt khi tỷ giá ngoại tệ có biến động bất lợi. Trong những trường hợp như vậy, DN nên tham khảo ý kiến tư vấn từ các ngân hàng trong nước để được hướng dẫn, xử lý phù hợp hơn” - ông Phú bày tỏ.

Trước phản ánh về cán bộ ngân hàng thiếu thiện chí trong hỗ trợ DN, ông Nguyễn Đức Lệnh cho hay: “Chúng tôi luôn xác định tinh thần hỗ trợ DN là ưu tiên hàng đầu. Nếu có trường hợp cá biệt gây khó dễ, tôi đề nghị bộ phận thư ký ghi nhận để xử lý kịp thời. DN có thể liên hệ trực tiếp với tôi, tôi sẵn sàng hỗ trợ nếu có phát sinh”. Tuy nhiên, ông Lệnh cũng lưu ý rằng DN cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chuẩn chỉnh ngay từ đầu để tiết kiệm thời gian cho cả hai bên. “Phía ngân hàng không có chủ trương gây phiền hà, nhũng nhiễu, và tuyệt đối không làm tăng chi phí hoạt động của DN. NHNN Chi nhánh Khu vực II luôn lắng nghe phản ánh của DN, sẵn sàng phối hợp để tháo gỡ vướng mắc về vốn, lãi suất và thủ tục với mục tiêu cuối cùng là tạo điều kiện tài chính thuận lợi, giúp DN an tâm tái đầu tư, sản xuất kinh doanh hiệu quả.

Theo giới chuyên gia, tín dụng không thiếu, nhưng không dễ đến tay DN nếu vẫn còn khoảng cách giữa quy định và thực tế. Trong khi ngân hàng cần linh hoạt hơn trong tiếp nhận hồ sơ thì DN cũng phải chuyên nghiệp hóa về tài chính, minh bạch dòng tiền và chủ động cập nhật chính sách. Chỉ khi cả hai cùng cải thiện, dòng vốn mới có thể chảy đúng chỗ, đúng lúc để làm nền tảng cho sự phục hồi và tăng trưởng bền vững.