TP Hồ Chí Minh: Loay hoay chống ngập
Mặc dù là một trong những vấn nạn nghiêm trọng mùa mưa, ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu dân nhưng nhiều năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh vẫn chưa tìm ra phương án hiệu quả để chống ngập úng.
Người dân TP Hồ Chí Minh khốn khổ với ngập úng.
Nhiều phương án
Điều đáng nói, nhiều trận mưa có lưu lượng thấp nhưng khi kết hợp với triều cường vẫn gây ngập nặng, làm tê liệt nhiều hoạt động đời sống, giao thông. Ngoài ra, tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp cũng khiến thành phố, với hàng ngàn kênh rạch chịu tác động tiêu cực và khó lường hơn.
Trong vài năm qua, tình trạng ngập úng đã làm đảo lộn cuộc sống của nhiều người. Thậm chí, tại nhiều khu vực, vì ngập úng mà người dân chấp nhận bán nhà cửa để thoát khỏi tình cảnh “sống chung với nước” càng sớm càng tốt. Vì vậy, với mục tiêu xóa bỏ tình trạng ngập úng từ nay tới năm 2020, nhiều ngành, chuyên gia đã lên tiếng đưa ra các ý kiến để góp phần giải quyết dứt điểm tình trạng này.
Theo PGS.TS Nguyễn Minh Hòa (ĐH KHXH&NV) thì muốn chống ngập hiệu quả, cần tìm hiểu rõ nguyên nhân gây ngập. Khi nắm được nguyên nhân gây ngập, phương án giải quyết sẽ hiệu quả hơn.
“Tỷ lệ bê-tông hóa quá nhiều trong thời gian mười năm gần đây đã khiến cho tình trạng thoát nước bị hạn chế. Bê-tông không chỉ làm chậm việc thoát nước tự nhiên mà còn cản trở việc ngấm nước, uốn dòng chảy theo những hướng cố định khiến cho tình trạng ngập úng thường xuyên xảy ra ở khu vực trung tâm. Thay thế các thảm cỏ, thảm đất tự nhiên ở các khu vực công cộng, các nơi trung tâm sẽ tạo ra các hệ thống thoát nước “vô hình” nhưng cực kỳ hiệu quả. Ngoài ra, giảm bê-tông cũng là hướng phát triển bền vững của đô thị” - ông Hòa nêu quan điểm.
Trong khi đó, theo một quan điểm khác, TS Bùi Việt Hưng (ĐH Quốc gia TP HCM) cho rằng, tình trạng ngập nước ở thành phố có nguyên nhân chính là triều cường. Nước triều từ phía biển có tác động lớn đến nhiều khu vực ở thành phố, mực nước ở nhiều nơi dâng lên tới 1,5 mét nên việc ngập úng là đương nhiên.
“Nếu ngăn được dòng nước triều cường, thay vì chỉ xây hệ thống đê bao ven sông (như đang tiến hành hiện nay), chúng ta cần chặn lượng nước này ngay từ phía biển. Hiện thành phố đã có vùng chứa nước tự nhiên rộng khoảng 40.000 hecta ở vịnh Gành Hào (huyện Cần Giờ). Theo tính toán, nếu mở rộng khu vực này lên gấp đôi, lượng nước triều khổng lồ kia sẽ được giữ lại mà không gây ảnh hưởng đến khu vực nội thành. Như thế, tình trạng ngập úng sẽ cơ bản được giải quyết mà chi phí lại không quá lớn”, ông Hưng quả quyết.
Xây hồ hết ngập
Trong khi đó, quan điểm của Tổng công ty cấp thoát nước Sài Gòn (SAWACO) thì cần nhìn tổng quan tình trạng ngập úng mùa mưa ở thành phố. Đại diện SAWACO cho rằng, với 2 mùa mưa nắng trái ngược nhau. Mùa mưa thì ngập và mùa khô, như hiện nay, đang thiếu nguồn nước ngọt nên cần hài hòa giữa khoảng thời gian này bằng hệ thống hồ chứa nước nhân tạo.
Nếu có thể giữ toàn bộ lượng nước mùa mưa để dành cho mùa khô thì không những chống ngập hiệu quả mà ngay cả tình trạng khan hiếm nguồn nước ngọt như hiện nay cũng được giải quyết triệt để. Vì vậy, việc đầu tư xây dựng hồ chứa nước là phương án khả thi và bền vững nhất.
Cùng quan điểm, TS Phạm Ngọc (ĐH Quốc gia TP HCM) cho biết, nguồn nước ngọt ngày càng trở nên quý giá, nhất là nước mưa. Vì vậy, thay vì tìm cách thoát nước nhanh chóng, chúng ta nên có phương án quản lý, tái sử dụng và gìn giữ nguồn nước quý giá này. Đây là mô hình mà hầu hết các nước tiên tiến đang áp dụng. Vì vậy, việc xây hồ ở khu vực ngoại thành (như đề xuất ở Củ Chi) là hợp lý. Tuy nhiên, các hồ chứa nước khác ở gần trung tâm hơn như Thủ Đức, quận 9, quận 4 thì khó khăn hơn, vì quỹ đất eo hẹp.
Ông Nguyễn Ngọc Công - Giám đốc Trung tâm chống ngập thành phố cho biết, đến nay phương án chính thức để xây dựng đề án chống ngập cho thành phố tới năm 2020 vẫn chưa hoàn thành. “Chúng tôi sẽ cố gắng nghe tất cả các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà quản lý cũng như địa phương để đưa ra giải pháp tốt nhất. Có thể thực hiện đồng bộ các giải pháp hoặc chọn lựa giải pháp nào phù hợp với điều kiện cũng như kinh phí thực hiện” - ông Công cho biết thêm.
Có thể nói, với nhiều phương án có tính khả thi cao, hi vọng mùa mưa sắp tới, người dân thành phố không phải sống chung với nạn ngập úng, kẹt xe như nhiều năm qua nữa.
