Vỉa hè, lòng đường Hà Nội: Hình ảnh khác sau một tuần ra quân

Sau 1 tuần các phường trên địa bàn Hà Nội đồng loạt ra quân xử lý vi phạm trật tự đô thị, trật tự an toàn giao thông và vệ sinh môi trường, ghi nhận bước đầu cho thấy diện mạo đô thị có chuyển biến tích cực, vỉa hè thông thoáng, người đi bộ di chuyển thuận tiện. Chiến dịch giải quyết điểm nghẽn về “Trật tự đô thị” đang có tác dụng tích cực.

Hình ảnh khác lạ trên vỉa hè các tuyến phố

Sáng 18/12, bà Nguyễn Thị Liên, chủ một cửa hàng kinh doanh đồ ăn trên phố Hào Nam, phường Ô Chợ Dừa vừa bán hàng, vừa nhắc nhở nhân viên và khách đến cửa hàng để xe đúng vị trí quy định. Những biển bảng quảng cáo trước đó của gia đình bà lấn vào khoảng không vỉa hè cũng được bà cho người tháo dỡ. Mỗi một người dân có ý thức giữ gìn cảnh quan môi trường, mỹ quan sẽ giúp Thủ đô ngày một tươi đẹp, văn minh hơn. Không chỉ có bà Liên, cả tuyến phố Hào Nam cũng trở nên gọn gàng, thoáng đãng hơn.

Nhìn nhận những kết quả đạt được trong nỗ lực chỉnh trang đô thị của Hà Nội những ngày gần đây, bà Lê Thuý An, người dân sống trên phố Trần Xuân Soạn, chia sẻ: “Tôi ủng hộ mạnh mẽ chiến dịch lần này của thành phố. Trước đưa cháu đi học tôi cũng phải đi bộ dưới lòng đường vì vỉa hè toàn xe máy, quán xá bày la liệt. Hi vọng lần này Hà Nội sẽ xử lý dứt điểm, không để tái phạm”. Anh Trần Mỹ Đức, cư dân phường Hoàng Mai cho biết: “Trước tôi thấy phường ra quân thì các quán chủ động dẹp buôn bán trên vỉa hè. Sau đó thì vỉa hè lại bị lấn chiếm lại như cũ. Nếu thành phố làm mạnh tay, dẹp triệt để thì người dân ở đây thấy an tâm hơn nhiều. Tôi mong lần này thành phố sẽ giữ gìn trật tự đồng đều từ nội thành đến ngoại thành”.

Sau gần 1 tuần các phường, xã trên địa bàn TP Hà Nội đồng loạt ra quân xử lý vi phạm trật tự đô thị, trật tự an toàn giao thông và vệ sinh môi trường, ghi nhận trên nhiều tuyến phố tại các phường trung tâm như Ba Đình, Hoàn Kiếm, Cửa Nam..., tình hình trật tự vỉa hè đã có những chuyển biến tích cực bước đầu. Nhiều cơ sở kinh doanh chủ động sắp xếp lại hàng hóa, trả lại không gian thông thoáng cho người đi bộ, không đợi đến lúc bị lực lượng chức năng cưỡng chế. Do một bộ phận khách hàng vẫn ưa chuộng không gian vỉa hè, một số quán cà phê đã tận dụng bậc thềm trước cửa bố trí chỗ ngồi gọn gàng không tràn ra vỉa hè, nhưng vẫn đáp ứng được nhu cầu của khách.

Ghi nhận của phóng viên, sau những ngày ra quân, tại nhiều tuyến phố như Nguyễn Trãi, Nguyễn Tuân, Tôn Đức Thắng, Khâm Thiên, Chùa Láng, Hàng Mã, Cầu Giấy, Bà Triệu... diện mạo đô thị đã gọn gàng. Nhiều hộ kinh doanh chủ động thu hẹp biển bảng, không bày tràn ra vỉa hè. Một số "điểm nóng” về tình trạng chiếm dụng đã không còn cảnh để xe kín lối, nhường lại khoảng trống cho người đi bộ. Không còn khung cảnh lộn xộn như những tuần trước, song nhiều khu vực vẫn tiềm ẩn nguy cơ tái chiếm nếu lực lượng chức năng không duy trì kiểm tra thường xuyên.

Cam kết không tái chiếm vỉa hè

Lãnh đạo phường Ô Chợ Dừa cho biết, từ ngày 13/12, UBND phường và Ban Chỉ đạo 197 phường Ô Chợ Dừa đã tổ chức đồng loạt ra quân lập lại trật tự, kỷ cương, văn minh đô thị trên địa bàn. Phường Ô Chợ Dừa thành lập 3 tổ công tác, tiến hành tổng kiểm tra trên 9 tuyến phố chính như: Tôn Đức Thắng, Láng Hạ, Hào Nam… Nhiệm vụ trọng tâm là tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm về trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị tại lòng đường, hè phố; trong đó tập trung xử lý triệt để các vi phạm liên quan đến mái che, mái vẩy, bục bệ, biển quảng cáo sai quy định, đặc biệt là các hành vi kinh doanh lấn chiếm lòng đường, vỉa hè gây mất mỹ quan đô thị.

Để bảo đảm tính bền vững, các hộ dân được yêu cầu ký cam kết không chiếm dụng trái phép vỉa hè để kinh doanh, lắp đặt vật dụng. Phó Chủ tịch UBND phường Ô Chợ Dừa Nguyễn Đình Phương cho biết, ngay ngày đầu ra quân Ban Chỉ đạo 197 phường Ô Chợ Dừa đã xử lý 05 trường hợp với tổng số tiền xử phạt 12.500.000 đồng; Xử lý bán hàng rong, hàng hóa nhỏ lẻ: 28 trường hợp, tổng số tiền xử phạt 6.300.000 đồng; Thu giữ vật dụng vi phạm gồm: 30 ô, dù, bạt các loại; 25 biển quảng cáo… Ý thức người dân và các hộ kinh doanh buôn bán những ngày này nâng cao rõ rệt.

Tại phường Ba Đình, Trung tá Trần Văn Cường, Trưởng Công an phường cho biết, địa phương đã xây dựng kế hoạch cụ thể, huy động tổng lực các đơn vị tham gia. Lực lượng công an phối hợp các đơn vị của phường triển khai chỉnh trang cảnh quan, lập lại trật tự đô thị trên địa bàn. Tuy nhiên, theo ông Cường, Ba Đình là phường kiểu mẫu nên việc chỉnh trang vỉa hè không phải hoạt động theo phong trào mà đã là nhiệm vụ thực hiện liên tục trong thời gian trước và không có mốc thời gian kết thúc.

Tại phường Ngọc Hà, Phó Chủ tịch UBND phường Đỗ Hà Thanh cho biết, trên địa bàn phường vẫn còn tình trạng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè để kinh doanh; trông giữ xe trái phép, dựng mái che, mái vẩy, lắp đặt biển hiệu, biển quảng cáo sai quy định, tập kết vật liệu xây dựng, phát sinh “chợ cóc”, “chợ tạm”. Đây chính là những “điểm nghẽn” kéo giảm hiệu quả quản lý đô thị, đòi hỏi phải được xử lý bằng các giải pháp đồng bộ, quyết liệt và bền bỉ.

UBND phường Ngọc Hà xác định đợt ra quân lần này không dừng ở việc xử lý vi phạm đơn lẻ, mà hướng tới giải quyết tận gốc các tồn tại, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đồng thời nâng cao ý thức tự giác, trách nhiệm pháp lý và trách nhiệm cộng đồng của người dân, hộ kinh doanh trong việc giữ gìn trật tự, kỷ cương và mỹ quan đô thị. Ngay tại thời điểm này, phường tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm và duy trì thường xuyên tại các tuyến phố trọng điểm như Văn Cao, Liễu Giai, Giang Văn Minh, Kim Mã, Đội Cấn và khu vực 7,2ha Vĩnh Phúc – nơi có mật độ dân cư, kinh doanh cao, tiềm ẩn nguy cơ tái vi phạm. Quan điểm xuyên suốt được xác định rõ: xử lý dứt điểm từng điểm nghẽn, không làm theo phong trào, không “đánh trống bỏ dùi”, kiên quyết chống tái lấn chiếm, giữ vững kết quả lâu dài.

Còn tại đợt ra quân lập lại kỷ cương đô thị lần này được UBND Xã Chùa Hương chọn Quần thể di tích danh thắng Hương Sơn (Chùa Hương) làm điểm nhấn. Ông Lê Văn Trang - Chủ tịch UBND xã cho biết, trong nhiều năm qua, cảnh quan khu vực Chùa Hương đã bị ảnh hưởng đáng kể bởi hiện tượng người dân tự ý dựng mái che, mái vẩy và các điểm kinh doanh tạm bợ. Điển hình, các ki ốt, hàng quán vi phạm tại khu vực Cửa Võng, Am Phật Tích, Giải Oan; các hàng quán không nằm trong quy hoạch khu vực Thung Phủ Mã, khu vực Nhà điều hành HTX du lịch Chùa Hương đến bến Thiên Trù trong quần thể Di tích Quốc gia đặc biệt Chùa Hương. Sự phát triển tự phát này khiến không gian chung trở nên nhếch nhác, thiếu đồng bộ, làm che khuất vẻ đẹp tự nhiên vốn có của khu Di tích Quốc gia đặc biệt. Sau giải tỏa, UBND xã sẽ bổ chức bàn giao mặt bằng, bố trí lực lượng trực bảo vệ và tiếp tục kiểm tra chống tái lấn chiếm.

Lo ngại tình trạng “bắt cóc bỏ đĩa”

Sự phong quang, yên tĩnh tại hầu hết các tuyến phố: Đường Thành, Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám... thời gian gần đây khiến nhiều người vừa ngỡ ngàng, vừa thoải mái. Tình trạng các xe hàng rong, bán hoa dạo... nhốn nháo, chiếm dụng lòng đường, vỉa hè đã không còn. Ở nhiều tuyến phố, các cháu học sinh, người già đã an tâm dạo bước trên vỉa hè chứ không còn phải đi xuống lòng đường để rồi nơp nớp nỗi lo bị đụng xe. Trên phố Phan Đình Phùng, tình trạng tràn xuống lòng đường chụp ảnh, gây cản trở giao thông cũng giảm bớt đáng kể. Ở một số tuyến phố có quy hoạch điểm đỗ xe tĩnh cũng gọn gàng ngăn nắp, chứ không còn “ngang dọc” chiếm hết vỉa hè. Điều đó cho thấy ý thức của người dân đã từng bước được nâng cao, có trách nhiệm hơn với việc gìn giữ không gian công cộng.

Song, bên cạnh những tuyến phố đã thông thoáng, tình trạng tái lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh tại một số tuyến phố, khu vực vẫn chưa được xử lý dứt điểm, dù lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra, xử lý vi phạm. Không ít hàng quán vẫn ngang nhiên bày hàng dài ghế nhựa trên vỉa hè, chắn lối người đi bộ. Thậm chí, một số quán hàng ăn còn kê bàn ghế cho khách xuống lòng đường, nhưng khi thấy lực lượng chức năng xuất hiện thì chủ quán lập tức nhắc khách thu dọn ghế.

Trước đó, UBND TP Hà Nội yêu cầu các phường, xã triển khai lập lại trật tự đô thị đến hết quý I/2026 theo ba giai đoạn. Cụ thể, tuyên truyền, vận động và tháo dỡ vi phạm trước 31/12; tổng kiểm tra, xử lý triệt để vi phạm trước 30/1/2026; sau đó duy trì, phòng ngừa tái vi phạm để giữ vững trật tự, kỷ cương đô thị. Tuy nhiên, nhiều người đã từng biết đến các chiến dịch dẹp vỉa hè tại Hà Nội trước đây nhưng với cách làm không triệt để nên sau một thời gian các hàng quán lại bày bán bình thường. Thói quen ăn, uống vỉa hè là đặc trưng khi nhắc đến Hà Nội. Từ những vụ việc tái lấn chiếm vỉa hè, lòng đường đơn lẻ vẫn đang diễn ra, không ít người bắt đầu hoài nghi về tính bền vững của việc Hà Nội lập lại trật tự kỷ cương đô thị. Sự băn khoăn này là hoàn toàn có cơ sở, bởi ngay cả trong đợt cao điểm ra quân mà một số chủ hộ kinh doanh còn dám ngang nhiên tái lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, thì cớ gì mà sau này họ lại không vi phạm? Chẳng phải đã khá nhiều lần Hà Nội ra quân dẹp nạn lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, nhưng rồi sau đó mọi việc vẫn như cũ không hề thay đổi hay sao? Vậy nên, dư luận hy vọng lần ra quân này của chính quyền TP Hà Nội sẽ thực chất, quyết liệt chứ không phải đánh trống bỏ dùi, để rồi kết quả là bắt cóc bỏ đĩa. Muốn vậy, việc giữ gìn trật tự kỷ cương đô thị phải thường xuyên, liên tục, chứ không phải chỉ là thời điểm “ra quân”, có vậy mới giữ được vỉa hè, lòng đường đã giành lại được.