Hoán đổi nhà đất số 57 Cao Thắng (quận 3) để lấy công sản số 185 Hai Bà Trưng (quận 3), gây thiệt hại cho Nhà nước 186 tỷ đồng, cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Tài bị truy tố tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, trong đó cấp sơ thẩm đã tuyên mức án 5 năm tù giam, trong khi đã xem xét tới nhiều tình tiết giảm nhẹ hình phạt với bị cáo này.
Ngày 4/10, Tòa án nhân dân (TAND) cấp cao tại TPHCM đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án sai phạm hoán đổi “đất vàng” trung tâm TPHCM gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 186 tỷ đồng, liên quan đến cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Tài cùng nhiều cựu quan chức sở, ngành TPHCM.
Ngoài bản án 5 năm tù giam đối với bị cáo Nguyễn Thành Tài, án sơ thẩm đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thanh Nhàn - cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM mức án 4 năm 6 tháng tù; bị cáo Nguyễn Thành Rum - cựu Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TPHCM (nay tách thành Sở Du Lịch và Sở Văn hóa - Thể thao) và bị cáo Đào Anh Kiệt - cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM cùng lĩnh mức án 4 năm tù giam cùng về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Ngoài ra, bản án sơ thẩm cũng đã tuyên bị cáo Dương Thị Bạch Diệp (73 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH Bất động sản Diệp Bạch Dương) mức án chung thân về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Phiên tòa phúc thẩm được mở xét xử do bị cáo Nguyễn Thành Tài kháng cáo xin miễn trách nhiệm hình sự và các bị cáo Nguyễn Thanh Nhàn, Nguyễn Thành Rum kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bên cạnh đó, phía đại diện Công ty TNHH Bất động sản Diệp Bạch Dương kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm đối với phần liên quan đến công ty này.
Liên quan đến phần trách nhiệm dân sự, phía đại diện Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) kháng cáo đề nghị sửa án sơ thẩm do không đồng ý việc thu hồi tài sản liên quan đến tài sản 185 Hai Bà Trưng giao lại cho Trung tâm ca nhạc nhẹ TPHCM quản lý, sử dụng.
Theo bản án sơ thẩm, bị cáo Diệp là đại diện Công ty Diệp Bạch Dương, đã ký nhiều hợp đồng tín dụng, giấy biên nhận nợ với tài sản thế chấp đảm bảo cho các khoản vay là khu đất 57 Cao Thắng. Bằng việc lợi dụng các mối quan hệ với lãnh đạo UBND TPHCM, trong đó có cựu Phó Chủ tịch Nguyễn Thành Tài để đề xuất hoán đổi tài sản 57 Cao Thắng lấy nhà đất 185 Hai Bà Trưng (trụ sở Trung tâm ca nhạc nhẹ TPHCM). Dù quá trình hoán đổi 2 tài sản “đất vàng” đang xem xét hồ sơ nhưng bị cáo Diệp đã gian dối, thế chấp một khu đất tại Agribank - TPHCM và chỉ cung cấp bản photo GCNQSDĐ khu đất số 57 Cao Thắng cho Trung tâm ca nhạc nhẹ TPHCM (số 185 Hai Bà Trưng). Dù vậy, ngay cả khi đã hoán đổi được tài sản 185 Hai Bà Trưng, cựu Giám đốc công ty Diệp Bạch Dương đã không đưa trở lại thay thế tài sản thế chấp tại Agribank như thỏa thuận ban đầu với ngân hàng này mà tiếp tục dùng tài sản 185 Hai Bà Trưng mang đi thế chấp vay 160 tỷ đồng tại Sacombank.
Cùng với các hành vi đồng phạm về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” của cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Tài và các cựu lãnh đạo sở, ngành liên quan đã giúp bị cáo Diệp thực hiện trót lọt hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” nhưng đến nay không còn khả năng để trả nợ cho ngân hàng, do đó đã gây thiệt hại số tiền hơn 186 tỷ đồng của nhà nước.
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Thành Tài trong thời điểm là Phó Chủ tịch UBND TPHCM đã chủ quan, tin tưởng cấp dưới, không xác minh pháp lý nhà đất 57 Cao Thắng, không trao đổi với lãnh đạo thành phố trước khi “bút phê” cho phép hoán đổi 2 khu đất, đã dẫn đến hậu quả của vụ án.
Đối với các bị cáo là các cựu lãnh đạo, cán bộ sở, ngành đã thiếu trách nhiệm trong tham mưu, đề xuất, dẫn đến chấp thuận dễ dàng cho việc hoán đổi tài sản trái quy định của pháp luật. Hành vi của bị cáo Nguyễn Thành Tài và các cựu quan chức tại TPHCM đã tạo điều kiện cho bị cáo Dương Thị Bạch Diệp chiếm đoạt tài sản của nhà nước.
Trong quá trình xét xử phúc thẩm vụ án, TAND cấp cao tại TPHCM đã phải tạm hoãn xét xử nhiều lần do bị cáo Dương Thị Bạch Diệp xin vắng mặt để chữa bệnh. Trước phiên xét xử và tuyên án sơ thẩm vụ án vào tháng 11/2021, TAND TPHCM cũng đã trả hồ sơ để yêu cầu điều tra bổ sung 8 vấn đề liên quan đến quá trình “hoán đổi” và thế chấp các tài sản “đất vàng” trung tâm TPHCM tại các ngân hàng.
Dự kiến phiên tòa phúc thẩm xét xử trong 3 ngày.