Băn khoăn thu phí cao tốc

Theo Bộ Tài chính, số liệu thống kê cho thấy, kinh phí bảo trì bình quân hàng năm đối với các tuyến đường cao tốc do Tổng cục Đường bộ Việt Nam quản lý ước tính là 830 triệu đồng/km, cao hơn nhiều so với kinh phí bảo trì bình quân hàng năm dành cho đường quốc lộ thông thường, khoảng 450 triệu đồng/km.

“Hàng năm, ngân sách nhà nước vẫn còn phải cấp bổ sung từ 3.000 - 4.000 tỷ đồng cho công tác bảo trì hệ thống đường bộ do nhà nước quản lý. Vì vậy, cần phải nghiên cứu để có các cơ chế phù hợp nhằm bổ sung nguồn thu để đáp ứng nhu cầu bảo trì đường bộ, phát triển hệ thống đường cao tốc”, Bộ Tài chính cho biết.

Bộ Tài chính cũng nêu rõ, mục đích, quan điểm xây dựng Nghị quyết nêu trên nhằm huy động kịp thời, hợp lý nguồn lực từ người sử dụng đường cao tốc nhằm có thêm nguồn lực tài chính để đầu tư xây dựng mới và bảo trì các tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Hiện Luật Phí, lệ phí và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan mới chỉ có quy định về phí sử dụng đường bộ thu hàng năm trên đầu phương tiện, chưa có quy định về thu phí sử dụng đường bộ thu qua trạm thu phí trên đường cao tốc do Nhà nước đầu tư. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, hiện các khoản thuế, phí như thuế tiêu thụ đặc biệt, các khoản phí bảo trì đường bộ, thuế bảo vệ môi trường qua xăng dầu, lệ phí trước bạ... đã tính và thu theo phương tiện. Do đó, việc thu phí các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư liệu có phí chồng phí, đảm bảo hài hòa lợi ích người dân.

Đáng lưu ý, trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, hàng loạt doanh nghiệp phá sản, người dân gặp khó khăn, thì việc đề xuất một vấn đề cụ thể, nhạy cảm tác động đến người dân và nền kinh tế thì cần cân nhắc kỹ lưỡng.

Nói như PGS.TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính thì việc thu phí sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư cần xem xét thận trọng. Nguồn chính thu ngân sách là do người dân nộp thuế, phí và lệ phí. Hiện tất cả xe ô tô đã đăng ký lưu hành đều phải đóng phí bảo trì đường bộ, để bảo trì, nâng cấp đường bộ phục vụ các phương tiện đã đóng phí lưu thông. Bởi vậy nếu lại tiếp tục thu phí đường cao tốc, liệu có hợp lý?