Bình tĩnh chống dịch

PV:Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về dịch lần này so với 2 lần trước?

PGS.TS Trần Đắc Phu: Như đã biết, lần này dịch xảy ra tại TPHCM liên quan đến bệnh nhân 1342 là tiếp viên hàng không. Tuy nhiên, so với các lần trước, lần này ta phát hiện được nguồn bệnh (F0) rất sớm nên sự lây lan không lớn. Do kinh nghiệm truy vết quyết liệt của Bộ Y tế, TP HCM, các bộ ngành, cộng với khả năng xét nghiệm nên phần lớn phát hiện được các trường hợp F1, F2.

Do đó, chúng ta quản lý được dịch, các nguồn lây. Hiện trong xét nghiệm mấy nghìn mẫu mới chỉ có vài trường hợp dương tính, nhất là những trường hợp F1 mới đây cũng không thấy dương tính nữa. Cho nên, tôi hoàn toàn tin tưởng có thể dập tắt dịch, không bùng phát lớn.

Lần trước tại Đà Nẵng dịch phát hiện muộn, không tìm được F0 là nguồn lây và dịch đã lây lan ra trong cộng đồng, đặc biệt đã lây lan ở nhiều bệnh viện. Còn ổ dịch lần này tại TP HCM được phát hiện sớm, có thể dập tắt, không để bùng phát.

Tuy nhiên, chúng ta cũng không được lơ là, chủ quan. Vì cũng có thể có ca bệnh trong cộng đồng mà chúng ta không phát hiện được. Bởi vì, có những bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng nhẹ, hoặc không có triệu chứng nhưng vẫn có khả năng lây bệnh.

Họ không đến các cơ sở y tế nên chúng ta không phát hiện được và có thể “luẩn khuất” trong cộng đồng khi đó có thể làm lây lan dịch. Đặc biệt hiện nay tình hình dịch Covid-19 trên thế giới đang tăng rất mạnh và khả năng xâm nhập vào Việt Nam cũng rất cao.

Trong chuyến bay nào cũng có khoảng 2-3 trường hợp dương tính, có những chuyến bay 20-30 trường hợp dương tính. Nếu chúng ta không phát hiện, cách ly tốt để dịch xâm nhập lây lan ra cộng đồng thì sẽ rất nguy hiểm. Vì vậy người dân không được chủ quan, đặc biệt là các tỉnh có người nhập cảnh nhiều.

Còn 2 trường hợp dương tính với Covid-19 tại Hà Nội không đáng lo ngại, họ cách ly ở nhà rất nghiêm túc chứ không như trường hợp bệnh nhân 1342.

Hiện số người về nước cách ly đang khá nhiều và dịch tại các nước đang tiến triển rất mạnh. Ông có khuyến cáo gì trong cách ly và dự phòng?

- Mặc dù Bộ Y tế đã có những hướng dẫn cụ thể trong việc cách ly, kể cả cách ly ở khu tập trung như: Doanh trại quân đội, doanh nghiệp, lưu trú khách sạn, tại nhà… Nhưng với sự việc mới đây, rõ ràng có lỗi của việc quản lý khu cách ly tập trung của Vietnam Airlines không tốt nên trường hợp 1342 đã tiếp xúc với các trường hợp dương tính ở phi hành đoàn chuyến bay khác.

Trong khi đó, theo quy định về cách ly thì không được phép. Lỗ hổng thứ hai là khi cách ly tại nhà, bệnh nhân 1342 lại tiếp xúc với trường hợp 1347, rồi tiếp xúc với mẹ và gia đình. Trong khi theo quy định, đã cách ly phải tuyệt đối không được tiếp xúc với người khác, luôn phải đeo khẩu trang, ăn uống riêng, ngủ phòng riêng, tiến hành khử khuẩn, thậm chí rác thải cũng phải xử lý theo xử lý chất thải y tế. Đây là lỗi của cả cơ quan quản lý khu cách ly của Vietnam Airlines và cá nhân bệnh nhân 1342 nên dịch mới lây lan.

Trước tình hình dịch bệnh đang rất phức tạp, vaccine là vấn đề đáng quan tâm. Năm 2021 chúng ra đã có được vaccine chưa, thưa ông?

- Vaccine có thể nhập khẩu được hay không, cũng như việc sản xuất vaccine tại Việt Nam rất thuận lợi thì cũng chưa thể có ngay. Cho nên hiện nay chúng ta vẫn cần phải thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch.

Chính quyền các cấp và người dân cần triển khai quyết liệt, thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch như “5K” của Bộ Y tế về phòng chống dịch Covid-19 gồm: Khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tụ tập đông người, khai báo y tế.

Trong bối cảnh hiện nay, vừa chống dịch vừa phục hồi, phát triển kinh tế. Theo ông, cần nhận thức vấn đề dịch bệnh thế nào cho đúng?

- Trước tiên phải khẳng định Việt Nam là quốc gia phòng chống dịch Covid-19 tốt. Đến nay vẫn có thể yên tâm để thực hiện mục tiêu kép, vừa phát triển kinh tế, vừa phòng chống dịch. Chúng ta phải xác định đang sống trong điều kiện bình thường mới.

Tuy tình hình dịch tại nước ta đang được kiểm soát tốt, nhưng nguy cơ dịch xâm nhập và lây lan cũng rất cao khi trên thế giới đang diễn biến phức tạp, số người mắc tăng không ngừng nhất là trong giai đoạn mùa đông. Không kiểm soát được, dịch sẽ bùng phát. Đó là điều người dân không được lơ là; tuy nhiên cũng không nên lo lắng và hoang mang quá.

Bởi tình hình dịch của ta còn đang tốt hơn nhiều nước. Bên cạnh đó, hiện nay ta cũng đang có năng lực phòng chống dịch rất tốt, chiến lược phòng chống dịch đã ổn định. Trong các vấn đề như: Ngăn chặn, phát hiện, khoanh vùng, cách ly, dập dịch và điều trị tích cực chúng ta đã có kinh nghiệm, nhất là cách làm tại 2 đợt dịch lần trước đã khẳng định khả năng chống dịch của Việt Nam.

Quốc tế đã đánh giá rằng, nước ta là nước tuy nguồn đầu tư hạn chế nhưng chống dịch rất hiệu quả. Và thực tế hiện nay chúng ta đang thành công. Cho nên tôi cho rằng, cũng không nên lo lắng thái quá. Những suy nghĩ, hành động thái quá có thể có hành động không hợp lý tới việc thực hiện các hoạt động phát triển kinh tế cũng như đảm bảo an sinh xã hội.

Trân trọng cảm ơn ông!