Chậm chạp thu phí không dừng

Công điện nêu rõ: Thời gian qua, Bộ GTVT và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã triển khai đầu tư hệ thống thu phí theo hình thức điện tử không dừng (ETC) tại các trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ trên toàn quốc theo đúng quy định tại Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg ngày 17/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm kết nối liên thông, đồng bộ, thuận tiện cho người và phương tiện tham gia giao thông. Tuy nhiên, đến nay số phương tiện dán thẻ định danh để sử dụng dịch vụ thu phí ETC còn thấp (đạt khoảng 50% số phương tiện trên toàn quốc), điều này chưa phát huy tốt hiệu quả của hệ thống thu phí theo hình thức ETC.

Để phát huy hiệu quả hệ thống thu phí theo hình thức ETC, góp phần giảm ùn tắc giao thông và minh bạch trong hoạt động thu phí, tiến tới xóa bỏ hình thức thu phí thủ công, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương… chỉ đạo dán thẻ định danh đối với toàn bộ phương tiện xe ô tô thuộc phạm vi quản lý của cơ quan, đơn vị để sử dụng dịch vụ thu phí ETC khi tham gia giao thông qua các trạm thu phí; vận động cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan, đơn vị, địa phương gương mẫu thực hiện dán thẻ định danh đối với xe ô tô cá nhân để tham gia dịch vụ thu phí ETC, không sử dụng hình thức thu phí thủ công kể từ ngày 1/6/2022.

Về phía Bộ GTVT chỉ đạo nhà cung cấp dịch vụ thu phí tổ chức tốt công tác dán thẻ định danh cho phương tiện giao thông, bảo đảm nhanh chóng, thuận tiện; có giải pháp xử lý ngay các lỗi kỹ thuật của hệ thống thu phí ETC (nếu phát sinh), đồng thời làm rõ nguyên nhân, xử lý trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị khi để xảy ra lỗi kỹ thuật, gây khó khăn cho người và phương tiện tham gia giao thông.

So với thu phí bằng tiền mặt thì thu phí tự động không dừng là hình thức thuận tiện hơn, tiết kiệm thời gian hơn, giảm được ùn tắc giao thông và đặc biệt là giúp minh bạch các khoản thu của dự án BOT. Tuy nhiên, do nhiều lý do, việc tiến hành triển khai thu phí không dừng rất chậm trễ; cùng đó thời gian qua (đặc biệt là thời gian trước dịch Covid-19 khi phương tiện tham gia giao thông nhiều) đã có nhiều vụ ùn ứ tại các trạm thu phí, gây bức xúc dư luận. Tới nay, nhiều trạm thu phí vẫn “lỗi hẹn”, dù biện pháp mạnh là dừng thu phí vẫn “treo” lơ lửng trên đầu.

Theo giới chuyên gia giao thông, cùng với sự chậm trễ của các doanh nghiệp quản lý trạm thu phí, tâm lý “chần chừ” của các chủ xe cá nhân, thì không ít doanh nghiệp vận tải cũng không “mặn mà” với hình thức thu phí không dừng. Có nghĩa là cả từ 3 phía: doanh nghiệp quản lý BOT - chủ xe cá nhân - chủ doanh nghiệp giao thông vận tải, mỗi nơi “chần chừ” một chút dẫn tới sự chậm trễ kéo dài. Đáng chú ý, dù sự việc đã từng được cơ quan quản lý nhà nước thúc đẩy, nhưng tiến độ vẫn rất chậm chạp.

Vì vậy, tới nay hình thức trả tiền mặt khi lưu thông qua các trạm thu phí vẫn diễn ra khá phổ biến.

Trong những ngày Tết Nguyên đán vừa qua, tại nhiều trạm thu phí từ Thành phố Hồ Chí Minh về các tỉnh miền Tây, ra miền Trung; và tại các trạm thu phí trên cao tốc từ Hà Nội đi các tỉnh, không ít lần đã bị ùn ứ. Từng đoàn xe nối đuôi nhau nhích từng chút để chờ qua trạm thu phí, đã gây cảnh ùn tắc kéo dài.

Điều đó càng cho thấy cần thiết phải đẩy nhanh tiến độ triển khai dán thẻ định danh đối với xe ô tô để sử dụng dịch vụ thu phí giao thông đường bộ theo hình thức điện tử không dừng.

Đáng chú ý, theo cơ quan giao thông, thủ tục tham gia thu phí tự động không dừng khá đơn giản, chỉ cần đến trạm thu phí hoặc khi đi đăng kiểm xe, dành ra 5 phút xuất trình giấy đăng ký xe, giấy phép lái xe là được hướng dẫn tải app để nạp tiền vào tài khoản và sau đó được dán lên xe thẻ chứng nhận. Nhưng, đơn giản là vậy mà vẫn còn nhiều chủ xe không thực hiện.

Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, thời gian tuyên truyền, giải thích, vận động đã quá đủ. Tới nay cần có chế tài rõ ràng đối với các chủ xe không tuân thủ. Trong đó, cách hữu hiệu nhất là nâng cao mức tiền khi lưu thông qua trạm thu phí khi chủ xe thanh toán bằng tiền mặt.