Chuyên gia giáo dục: Luận án 'tiến sĩ cầu lông' không xứng tầm để sửa

Luận án "Nghiên cứu giải pháp phát triển môn cầu lông cho công chức viên chức thành phố Sơn La" của nghiên cứu sinh Đặng Hoàng Anh thuộc chuyên ngành Giáo dục học được công bố ngày 23/12/2021 tại Viện Khoa học thể dục thể thao (Tổng cục Thể dục thể thao - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Nghiên cứu sinh Đặng Hoàng Anh bảo vệ luận án thành công cấp viện ngày 19/1/2022.

Tháng 5/2022, luận án tiến sĩ này gây tranh luận trên các diễn đàn. Nhiều ý kiến cho rằng, đề tài luận án chưa xứng tầm, không có tính đóng góp cho xã hội hay cộng đồng khoa học.

Ngay sau khi nhận được thông tin phản ánh, Bộ GDĐT đã mời 3 chuyên gia độc lập thẩm định luận án “Nghiên cứu giải pháp phát triển môn cầu lông cho công chức viên chức thành phố Sơn La”.

Sau 5 tháng thẩm định, mới đây, Bộ GDĐT thông tin kết quả đánh giá luận án tiến sĩ trên không đạt yêu cầu. Trong đó, 2/3 chuyên gia yêu cầu nghiên cứu sinh sửa lại nhiều nội dung của luận án, chuyên gia còn lại đề nghị nghiên cứu sinh làm lại và bảo vệ lại.

Như vậy, theo ý kiến của các chuyên gia thẩm định, luận án này không đạt và nghiên cứu sinh phải làm lại, bảo vệ lại. Sau khi có kết quả thẩm định, Bộ GDĐT đã gửi về cơ sở đào tạo để xử lý theo đúng thẩm quyền.

Với kết quả thẩm định trên, PGS.TS Nguyễn Văn Dững - nguyên Trưởng khoa Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho rằng, luận án này không sửa được vì nội dung không xứng tầm đề tài tiến sĩ, phải giao đề tài khác.

Để khắc phục loại đề tài luận án như trên, ông Dững cho rằng, chủ yếu phụ thuộc vào đội ngũ những người thầy, các nhà khoa học đi trước. Cụ thể ở vụ việc luận án tiến sĩ cầu lông, cần xử lý cả hội đồng bảo vệ luận án các cấp.

Cũng theo ông Dững, về mặt quản lý nhà nước, Bộ GDĐT cần phải tăng cường hậu kiểm việc tổ chức đào tạo tiến sĩ. Việc hậu kiểm để đánh giá các luận án cần phải được thực hiện nghiêm túc và đặc biệt cần phải xử lý nghiêm nếu có sai phạm. Đây có thể coi là một trong những cách khi nói về giải pháp ngăn chặn các đề tài luận án tiến sĩ không đạt chuẩn, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tiến sĩ hiện nay.

Từ luận án tiến sĩ phát triển môn cầu lông không đạt, TS Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GDĐT cho rằng đây là bài học cho các nghiên cứu sinh, đội ngũ những người hướng dẫn cũng như hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ… trong việc lựa chọn đề tài nghiên cứu và đạo đức liêm chính trong nghiên cứu khoa học.

Theo ông Vinh, để xảy ra vụ việc trên, trách nhiệm trước hết thuộc về nghiên cứu sinh, đội ngũ hướng dẫn không đủ năng lực và cơ sở đào tạo trong việc thẩm định phê duyệt đề tài. Đặc biệt, hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ quá dễ dãi.

Vì vậy, Bộ GDĐT cần xem xét trách nhiệm của cơ sở đào tạo này, thậm chí tạm dừng tuyển sinh đào tạo bậc tiến sĩ khóa mới và chấn chỉnh chất lượng đào tạo của cơ sở này cũng như rất nhiều cơ sở đào tạo tiến sĩ khác có những hạn chế, yếu kém và thiếu liêm chính trong nghiên cứu khoa học.

Tùy mức độ sai phạm của giảng viên hướng dẫn mà tước tư cách hướng dẫn của giảng viên hướng dẫn chính cũng như tư cách đánh giá luận án tiến sĩ của các thành viên hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ. Ông Vĩnh cho hay, làm như vậy mới có thể răn đe, tránh cho xã hội dị nghị về các “lò ấp” tiến sĩ.