Đồng bằng sông Cửu Long: Thận trọng khi mở rộng diện tích thanh long

Vấn đề đầu ra cho thanh long là vấn đề lo lắng hiện nay.

Cứ mỗi một héc-ta, trung bình cho lợi nhuận từ 300-500 triệu đồng. Còn nếu trồng thanh long ruột đỏ, trúng giá có thể lợi nhuận lên đến cả tỷ đồng. Có lẽ vậy mà mấy năm gần đây, người dân bỏ lúa để trồng thanh long. Tại huyện Châu Thành (Long An), nếu như năm 2010, toàn huyện chỉ có khoảng 1.000ha thanh long thì nay diện tích thanh long đã đạt gần 8.000ha. Trung bình mỗi năm người dân bỏ gần 1.000ha lúa để trồng thanh long. Theo kế hoạch, huyện Châu Thành sẽ đạt diện tích từ hơn 7.000ha vào năm 2017, sau đó nâng lên 8.000ha vào năm 2020, trong số này có 2.000ha đạt chuẩn VietGap. Thế nhưng hiện nay, người dân đã “chạy trước” kế hoạch của huyện gần 4 năm (đã đạt gần 8.000ha).

Chỉ tính riêng năm 2016, hàng chục ngàn lao động tại huyện Châu Thành đã có được việc làm nhờ vào cây thanh long. Chỉ cần một người đi vuốt ngoe, cắt chèo, hái trái thanh long… có thể kiếm được khoảng 400.000 đồng/ngày, cao hơn so với người đi làm thợ hồ chỉ có 180.000-200.000 đồng/ngày. Chưa hết, cũng nhờ vào cây thanh long, mà năm 2016, đã có hơn 1.500 hộ dân ở đây thoát được nghèo, nhiều hộ vươn lên làm giàu.

Còn ở Tiền Giang, diện tích trồng thanh long cũng được người dân nhanh chóng mở rộng. Như tại huyện Chợ Gạo, năm 2010, cây thanh long chỉ hơn 2.000ha, nay đã lên trên 6.000ha; trong đó riêng năm 2016 có khoảng 500ha thanh long được trồng mới. Theo chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, cây thanh long là một trong những cây được ưu tiên phát triển. Kế hoạch, đến năm 2020, diện tích trồng thanh long của tỉnh phải đạt hơn 8.000ha; đến năm 2025 đạt khoảng 10.000ha…
Nhiều người ở huyện Chợ Gạo đã phất lên nhờ vào cây thanh long. Dự báo thời gian tới người dân sẽ bỏ các loại rau màu, cây ăn trái khác để chuyển sang trồng thanh long.

Ông Trần Văn Hòa, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Chợ Gạo, nhìn nhận: “Cứ bình quân 1ha thanh long, một năm cho lợi nhuận khoảng 300 triệu đồng, cao gấp nhiều lần so với làm lúa, thì sắp tới diện tích trồng lúa của huyện có thể bị thay thế bằng thanh long. Đó là chưa nói đến việc dân cũng thường chạy theo “phong trào” đốn bỏ thanh long ruột trắng để trồng thanh long ruột đỏ, vì giá cao hơn”.

Vấn đề đáng quan tâm là liệu cây thanh long thật sự là cây có thể tiếp tục giúp người dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu bền vững, hay chỉ là nhất thời, ăn may... Bởi mấy năm qua, cũng có những lúc thanh long rớt giá, người trồng mấy bận rơi vào cảnh thua lỗ, lao đao.

Theo ông Lê Văn Hoàng, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Long An, vấn đề đầu ra và giữ giá thanh long ổn định đang là chuyện lo lắng hiện nay. Để giải bài toán này, trước tiên là phải tổ chức lại sản xuất hợp lý, khuyến cáo và hỗ trợ nông dân trồng thanh long theo tiêu chuẩn GAP. Bên cạnh đó, đẩy mạnh liên kết sản xuất, xây dựng thêm nhiều tổ hợp tác, hợp tác xã, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp lớn đầu tư vào vùng chuyên canh thanh long để tìm đầu ra cho thanh long.

Cùng quan điểm, ông Lê Minh Đức, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Long An, cho rằng: Hạn chế hiện nay là thanh long chủ yếu xuất khẩu sang Trung Quốc, nếu thị trường này gặp trở ngại là người trồng sẽ khó khăn. Ông khuyến nghị người dân phải từng bước trồng thanh long theo hướng sạch. Có như thế thì thanh long mới có thể bước vào các thị trường mới, khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ…