Đề xuất 2 phương án nếu Công ty Bắc Hà bỏ hàng loạt tuyến buýt

Tự ý chấm dứt hợp đồng

Vừa qua, Công ty Bắc Hà - Chi nhánh Hà Nội có văn bản xin phép dừng hoạt động 5 tuyến buýt có trợ giá của TP Hà Nội. Nguyên nhân, do dịch bệnh Covid-19 bùng phát khiến công ty lâm cảnh khốn cùng mất khả năng thanh toán các chi phí thiết yếu như tiền lương, nhiên liệu, sửa chữa, bến bãi cũng như các khoản nợ đến hạn của ngân hàng.

Theo đó, Sở GTVT Hà Nội có văn bản báo cáo UBND TP Hà Nội về việc Công ty Bắc Hà đề nghị dừng khai thác hợp đồng đấu thầu đối với 5 tuyến buýt có trợ giá.

Theo ông Đào Việt Long, Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội, trong 2 năm qua (2020, 2021,) lĩnh vực vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt gặp rất nhiều khó khăn. Thực hiện chỉ đạo của Thành phố, Sở GTVT và Liên ngành đã có nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị như: Triển khai các Nghị quyết số 68, Nghị quyết số 128, giảm chi phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện, điều chỉnh chỉ tiêu sản lượng và doanh thu năm 2020, 2021 theo số thực hiện, hỗ trợ tiêm vaccine Covid-19... Hiện nay, các doanh nghiệp đã cơ bản ổn định.

Sở GTVT Hà Nội cũng khẳng định việc Công ty Bắc Hà đề nghị dừng khai thác hợp đồng thầu đối với 5 tuyến buýt (số 41, 42, 43, 44, 45) là trường hợp chưa có tiền lệ. Do đó, cần phải có giải pháp xử lý, tháo gỡ khó khăn đảm bảo tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật, hợp đồng đã ký kết cũng như duy trì hoạt động của các tuyến buýt nhằm tránh xáo trộn và có giải pháp hài hòa ôn định cuộc sống cho khoảng 200 lao động có nguy cơ mất việc làm do Công ty Bắc Hà dừng thực hiện hợp đồng.

Đồng thời, ngay sau khi tiếp nhận kiến nghị của Công ty Bắc Hà Sở GTVT cho biết đã chỉ đạo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (đơn vị ký kết hợp đồng) làm việc trực tiếp của Công ty Bắc Hà để rà soát, làm rõ các vấn đề liên quan cũng như đề xuất giải pháp xử lý.

Theo Trung tâm Quản lý GTCC Hà Nội (Tramoc), 5 tuyến buýt số 41,42, 43, 44, 45 có hợp đồng gói thầu là 5 năm (60 tháng).

Tuyến số 41 bắt đầu thực hiện hợp đồng từ 1/4/2021, đến nay thực hiện 1 năm 4 tháng (16 tháng), thời gian còn lại 3 năm 8 tháng (44 tháng) đến hết ngày 31/3/2026.

Tuyến số 42 thực hiện từ 1/4/2020, thời gian còn lại 2 năm 8 tháng (32 tháng), thời gian kết thúc hợp đồng 31/3/2025.

Tuyến số 43 thực hiện hợp đồng từ ngày 1/4/2019, 3 năm 4 tháng (40 tháng), thời gian còn lại 1 năm 8 tháng (20 tháng), thời gian kết thúc hợp đồng 31/3/2024.

Tuyến số 44 thực hiện hợp đồng từ ngày 1/4/2021, đã thực hiện 1 năm 4 tháng (16 tháng), thời gian còn lại 3 năm 8 tháng (44 tháng), thời gian kết thúc hợp đồng 31/3/2026.

Tuyến số 45 thực hiện hợp đồng từ ngày 1/4/2020, đã thực hiện được 2 năm 4 tháng (28 tháng), còn lại 2 năm 8 tháng (32 tháng), hợp đồng kết thúc ngày 31/5/2025.

Tổng giá trị đã giải ngân, thanh toán cho 5 tuyến buýt có trợ giá tương ứng với 5 hợp đồng đều thấp hơn giá trị thực tế mà Công ty Bắc Hà đã thực hiện. Tuy nhiên, việc tạm ứng, thanh toán đều được thực hiện theo đúng quy định của hợp đồng đã ký. Về giá trị tổng 5 tuyến buýt trong 5 năm thực hiện theo hợp đồng có giá trị hơn 298 tỷ đồng.

Việc Công ty Bắc Hà dừng hoạt động 5 tuyến buýt là do doanh nghiệp không còn năng lực để tiếp tục triển khai thực hiện.

Công ty Bắc Hà đơn phương chấm dứt hợp đồng, trong khi thời gian hợp đồng còn hiệu lực là vi phạm hợp đồng đã ký. Việc ngừng này là chủ động từ phía bên B trong khi bên A đã thực hiện đầy đủ việc thanh toán, tạm ứng theo hợp đồng đã ký.

Sở GTVT Hà Nội đề xuất 2 phương án xử lý

Theo đó, phương án 1, chấm dứt hợp đồng với Công ty Bắc Hà và chỉ định thầu cho đơn vị thay thế có đủ có năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu thực hiện phần công việc còn lại của gói thầu để tiếp tục khai thác vận hành 5 tuyến buýt (giá trị phân khối lượng công việc chưa thực hiện giao cho nhà thầu mới được tính bằng giá trị ghi trong hợp đồng trừ đi giá trị của phần khối lượng công việc đã thực hiện trước đó).

Phương án 2, chấm dứt hợp đồng với Công ty Bắc Hà, tạm dừng khai thác đối với 5 tuyến buýt để rà soát, tính toán lại dự toán, chi phí, thiết kế tuyến để hình thành gói thầu mới, làm cơ sở tổ chức lựa chọn nhà thầu theo quy định.

Sở GTVT cũng cho biết, cả 2 phương án trên đều phải tiến hành thủ tục trình UBND thành phố cho phép chấm dứt hợp đồng với Công ty Bắc Hà để xem xét phương án lựa chọn đơn vị thực hiện phần khối lượng còn lại.

Phương án 1 có ưu điểm là thay thế, lựa chọn ngay được nhà thầu để thực hiện khối lượng còn lại, duy trì liên tục hoạt động của các tuyến buýt, không gây xáo trộn về hoạt động đi lại của người dân, thuận lợi cho việc đàm phán, tiếp nhận, kế thừa khoảng 200 người lao động có khả năng mất việc làm đối với đơn vị được chỉ định thay thế.

Song, phương án này có nhược điểm là nhà thầu được lựa chọn thay thế thực hiện có ít thời gian để chuẩn bị các điều kiện đáp ứng yêu cầu về phương tiện, nhân lực thực hiện.

Bên cạnh đó, thì phương án 2 có ưu điểm không bị áp lực về thời gian khi tổ chức lựa chọn nhà thầu. Hay nói cách khác nhà thầu có khoảng thời gian nhất định để chuẩn bị phương tiện, nhân sự, các điều kiện để đáp ứng gói thầu.

Tuy nhiên, phương án này có nhiều nhược điểm lớn khi phải tạm dừng hoạt động các tuyến buýt trong khoảng thời gian nhất định để tổ chức lựa chọn nhà thầu khác (từ 6 - 9 tháng).

Việc vận hành tuyến không liên tục gây xáo trộn trong hoạt động đi lại của người dân, khó khăn cho việc kế thừa lao động, người lao động có nguy cơ mất việc làm, ảnh hưởng đến an sinh xã hội

Hành khách đi lại thường xuyên trên các tuyến cũ sẽ phải chuyển từ 2 - 3 chuyến, thời gian di chuyển sẽ phải kéo dài (có thể hành khách sẽ chuyển qua sử dụng phương tiện cá nhân).