Hàng nghìn hộ dân ở Hà Tĩnh đã nhận đền bù, di dời tái định cư và sẵn sàng chuyển đến nơi ở mới để nhường đất cho các hợp phần dự án cao tốc Bắc - Nam. Dẫu khó khăn bộn bề nhưng sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể các cấp, Hà Tĩnh đã tạo ra sự đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân.
Đi từng ngõ, gõ từng nhà
Thời gian này, từ điểm đầu của cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh ở huyện Đức Thọ đến Can Lộc, Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh và điểm cuối ở thị xã Kỳ Anh, không khí tấp nập, khẩn trương nhận đền bù, di dời tái định cư (TĐC) lan tỏa khắp nơi. Người dân tranh thủ thời tiết thuận lợi di dời đồ đạc, xây dựng nhà mới để mong sớm an cư. Các địa phương huy động đoàn viên, hội viên của các tổ chức đoàn thể hỗ trợ các hộ bị ảnh hưởng dời đến khu TĐC.
Ông Nguyễn Chính Thông (thôn Tân Hưng, xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên) - một trong những hộ dân di chuyển đến khu TĐC đầu tiên ở Hà Tĩnh vui vẻ chia sẻ: Ngay từ khi bắt đầu kiểm đếm đền bù, gia đình cũng có phần lo lắng vì toàn bộ diện tích nhà đều nằm trong dự án cao tốc Bắc - Nam. Tuy nhiên, khi được chính quyền địa phương tuyên truyền, giải thích, gia đình đã đồng thuận để đến nơi ở mới.
Ông Nguyễn Đình Hoạt, Chủ tịch UBND xã Cẩm Hưng cho biết, để nhường nhà cho dự án cao tốc Bắc - Nam, toàn bộ xã Cẩm Hưng có 9 hộ phải di dời đến nơi ở mới. Để hỗ trợ các gia đình bị ảnh hưởng bởi dự án trọng điểm quốc gia, xã huy động lực lượng đoàn viên, hội viên các đoàn thể giúp đỡ di dời nhà cửa, đồ đạc cho các hộ dân để họ vơi bớt khó khăn khi phải nhường đất, nhà cho dự án.
“Các hộ dân bị ảnh hưởng được bố trí ở khu TĐC, mỗi hộ dân được cấp 300m2 làm nhà. Tuy nhiên do đặc thù là địa bàn miền núi, sau khi kiểm đếm, các hộ dân có nhà bị ảnh hưởng đã chủ động mua đất ở những vị trí khác rộng rãi hơn để xây dựng nơi ở mới”, ông Hoạt cho biết thêm.
Huyện Cẩm Xuyên có 8 xã bị ảnh hưởng bởi cao tốc Bắc - Nam, ngoài ra còn có tuyến nhánh từ xã Cẩm Quan đến thị trấn Cẩm Xuyên; điểm dừng nghỉ tại xã Cẩm Hưng. Toàn huyện có 2.318 hộ bị ảnh hưởng, trong đó 1.599 hộ bị ảnh hưởng đất sản xuất nông nghiệp, 604 hộ bị ảnh hưởng 1 phần tài sản, nhà cửa, cây cối. Toàn huyện phải di dời, tái định cư 115 hộ dân. Đến 30/6/2023, đã có 101 hộ thống nhất phương án bồi thường, hỗ trợ và nhận tiền; 15 hộ đã nhận đất TĐC và di dời, bàn giao mặt bằng cho dự án.
Ông Nguyễn Thanh Long - Trưởng ban Dân vận Huyện ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Cẩm Xuyên chia sẻ: Để tạo sự đồng thuận trong mọi tầng lớp nhân dân thực hiện dự án trọng điểm quốc gia, Ủy ban MTTQ huyện đã xây dựng kế hoạch, phối hợp với các tổ chức đoàn thể tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân. Không chỉ “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”, các đoàn viên, hội viên còn chung tay cùng các hộ dân di dời tài sản đến nơi ở mới. Ngoài sự hỗ trợ theo quy định, huyện còn kêu gọi xã hội hóa được 210 triệu đồng để hỗ trợ mỗi hộ di dời TĐC 2 triệu đồng, hỗ trợ mỗi nhà thờ dòng họ di dời 5 triệu đồng.
Đối thoại để tạo sự đồng thuận
Trong số những hộ dân tự giác di dời tài sản, nhường đất phục vụ dự án của người dân xã Quang Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh), phải kể đến gia đình thương binh Đặng Công Ất (71 tuổi, thôn Yên Lập, xã Quang Lộc). Mấy tháng trước, ngay khi có niêm yết giá đền bù, ông Ất đã xung phong bàn giao ngôi nhà của mình để đơn vị thi công thu dọn, làm đường vào khoan đá, hạ thấp độ cao tại ngọn núi Long Tương, nhờ đó, tiến độ thi công không bị ảnh hưởng.
Nói về cảm xúc khi phải rời xa ngôi nhà của mình, ông Ất chia sẻ: “Ngôi nhà, luỹ tre là nơi tôi gắn bó gần cả cuộc đời nên cũng lưu luyến, bịn rịn. Tuy nhiên, khi có chủ trương thì phải gương mẫu chấp hành di dời để xóm làng nhìn vào. Ở đâu mình cũng sống tốt, vui vẻ, thì ở đó sẽ thành quê hương”.
Sau khi bàn giao nhà, vợ chồng ông Ất chuyển sang ở cùng con trai út. Nay ngôi nhà của con trai cũng phải giải tỏa, vợ chồng ông Ất tiếp tục di dời đến nơi ở mới. Gia đình ông Ất là 1 trong 9 hộ ở xã Quang Lộc gương mẫu đi đầu trong di dời TĐC để nhường đất cho cao tốc Bắc - Nam.
Bà Bùi Thị Kiều Nhi - Trưởng ban Dân vận Huyện ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Can Lộc cho biết: Dự án đường bộ cao tốc Bắc- Nam đoạn đi qua huyện Can Lộc có chiều dài 19,43 km, qua 9 xã, thị trấn. Toàn huyện có hơn 198 ha đất bị ảnh hưởng bởi dự án với 2.164 hộ bị ảnh hưởng. Trong đó có 1.879 hộ bị ảnh hưởng đất sản xuất nông nghiệp, 285 hộ bị ảnh hưởng đất ở và 778 ngôi mộ phải di dời. Để tạo điều kiện cho người dân sớm ổn định cuộc sống, huyện Can Lộc đã quy hoạch và xây dựng 5 khu TĐC.
Đến ngày 3/7, huyện Can Lộc có 1.879 hộ ảnh hưởng đất nông nghiệp đã nhận tiền, bàn giao mặt bằng; 85 hộ bị ảnh hưởng 1 phần tài sản, nhà cửa, cây cối đã nhận tiền, bàn giao mặt bằng. Đặc biệt, trong số 140 hộ phải di dời, TĐC, đến nay đã có 125 hộ thống nhất phương án bồi thường, hỗ trợ, nhận đất TĐC; vẫn còn 15 hộ chưa thống nhất phương án bồi thường.
Bùi Thị Kiều Nhi thông tin, hiện MTTQ và các tổ chức đoàn thể huyện Can Lộc đang tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân nhận tiền đền bù, di dời tài sản, nhà cửa để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công nhằm đảm bảo tiến độ đề ra.
“Chúng tôi đã tổ chức lễ phát động ra quân giúp đỡ các hộ dân di dời tài sản, TĐC tại xã Trung Lộc. Sau lễ phát động đã huy động hơn 300 đoàn viên, hội viên chuyển tài sản như bàn ghế, thóc lúa, vật dụng gia đình; bốc dỡ ngói, tháo dỡ nhà giúp đỡ 5 hộ gia đình ở Trung Lộc. Đồng thời tiếp tục huy động lực lượng, đoàn viên, hội viên bốc ngói, tháo dỡ nhà, di dời tài sản giúp đỡ 9 hộ gia đình ở xã Quang Lộc đến khu TĐC”, bà Bùi Thị Kiều Nhi cho biết thêm.
Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chung tay của MTTQ và các tổ chức đoàn thể đã tạo được sự đồng thuận cao trong các tầng lớp nhân dân huyện Can Lộc. Nhiều gia đình đã sẵn sàng dời dọn nhà cửa, tài sản ra nơi ở mới để bàn giao mặt bằng cho dự án. Hơn bao giờ hết, truyền thống gương mẫu đi đầu của nhân dân Can Lộc lại được phát huy mạnh mẽ để đường cao tốc liền dải Bắc – Nam.
Hà Tĩnh có 3 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 với tổng chiều dài 102,38km, cần bàn giao 902ha đất các loại. Địa phương này có gần 9.000 hộ dân bị ảnh hưởng, cất bốc hơn 1.285 ngôi mộ, có 572 hộ dân đủ điều kiện tái định cư và 801 ngôi mộ di chuyển về nghĩa trang mới.