Nâng tầm y tế cơ sở

Bác sỹ quân y khám bệnh cho bà con thôn bản.

Có nhiều nguyên nhân khiến y tế cơ sở chưa đáp ứng được nhu cầu của người bệnh, song theo như chia sẻ của đại diện lãnh đạo Bệnh viện đa khoa Bắc Hà tại lễ bàn giao bác sĩ trẻ tình nguyện vừa rồi, rằng nhiều năm qua bệnh viện không có bác sĩ được đào tạo chính quy về bệnh viện công tác. Điều này đã phản ánh thực trạng chung của ngành y tế là tuyến cơ sở đang thiếu lắm nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao.

Bộ Y tế cũng thừa nhận hiện nay việc tiếp cận và thụ hưởng dịch vụ y tế của người dân ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo, vùng kinh tế xã hội khó khăn còn hạn chế, thấp hơn nhiều mức trung bình của cả nước do hệ thống y tế công lập tại các vùng này còn thiếu thốn về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, đặc biệt là nguồn nhân lực y tế.

Trong khi đó, những năm qua, một bộ phận sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học Y chưa được sử dụng tốt, làm việc trái với nghề đào tạo hoặc chưa tìm được việc làm và có xu hướng tập trung ở lại các thành phố, thị xã; hầu như các bác sĩ mới ra trường không mặn mà với việc trở lại địa phương mình công tác nếu có thì rất ít với nhiều lí do như nơi công tác ở địa phương còn thiếu cơ sở vật chất, không có điều kiện nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, một số bác sĩ về quê hương công tác sau một thời gian lại tìm cách chuyển lên tuyến trung ương... Do đó đang có nghịch lý tồn tại là ở vùng nông thôn, miền núi, vùng khó khăn cần bác sĩ thì lại thiếu nhân lực trầm trọng; còn ở khu vực thành phố lớn, hàng năm trên cả nước có rất nhiều sinh viên y khoa mới tốt nghiệp ra trường “bám trụ”, nhưng chưa có cơ hội xin được việc làm ở các cơ sở y tế công lập.

Nhằm ổn định nguồn nhân lực phục vụ chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân được tốt, tiến tới mọi người dân được bình đẳng trong việc thụ hưởng dịch vụ y tế thuận tiện và có chất lượng, ngành y tế từ trung ương đến địa phương, thời gian qua Bộ Y tế đã có nhiều giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu nguồn bác sĩ tại các cơ sở y tế tuyến dưới như kết hợp quân dân y, Đề án 1816, bệnh viện vệ tinh...

Trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm về giải pháp, mục tiêu, phương thức tổ chức thực hiện và giải pháp về chính sách hỗ trợ của những giải pháp trên, Bộ Y tế chủ động xây dựng Dự án “Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn” (ưu tiên 62 huyện nghèo) nhằm thu hút bác sĩ trẻ mới ra trường tình nguyện về công tác tại tuyến huyện một số địa phương, góp phần bảo đảm tính bền vững trên cơ sở có giải pháp cụ thể về đào tạo, tuyển dụng, sử dụng và chính sách đãi ngộ phù hợp.

7 bác sĩ trẻ đầu tiên về cơ sở, đội ngũ nhân lực này như “muối bỏ bể” với nhu cầu thực tiễn, nhưng lại là một con số, một dấu mốc đáng nhớ với những nỗ lực của ngành y tế và với những người dân vùng khó. Chủ trương nâng cao chất lượng khám chữa bệnh y tế cơ sở của Bộ Y tế đã và đang được dư luận và cộng đồng đánh giá cao. Nhiều kỳ vọng được nhen lên rằng trong thời gian tới đây, sẽ có nhiều hơn nữa lực lượng y bác sĩ trẻ, giỏi nghề về tăng cường cho khu vực nông thôn, vùng núi; người bệnh sẽ được tiếp cận các dịch vụ y tế cơ sở có chất lượng ngày một tốt hơn, hạn chế chuyển tuyến điều trị không cần thiết, góp phần giảm quá tải ở các bệnh viện tuyến trên, tránh lãng phí về mọi mặt.

Nhưng cũng còn đó những băn khoăn rằng để y tế chất lượng y tế cơ sở được nâng cao và bền vững, với những cái đích hướng tới là tuyến y tế cơ sở phải lập được hồ sơ, quản lý và theo dõi sức khỏe của toàn bộ người dân trên địa bàn...rõ ràng không chỉ có việc đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về cơ sở. Điều quan trọng là chủ trương ấy không bị biến thành hình thức... Để y tế cơ sở được nâng tầm, đi kèm với việc đào tạo, thu hút đội ngũ nhân lực về tuyến dưới, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc khám chữa bệnh cũng cần được chú trọng đầu tư. Và quan trọng hơn cả vẫn là câu chuyện nâng cao y đức để tạo được niềm tin của người bệnh. Bởi phép nhiệm màu đôi khi đến từ việc người ốm được chữa bệnh tinh thần.