Haiti điêu đứng sau thảm họa động đất

Doanh nghiệp nhỏ điêu đứng

Vài ngày trước khi trận động đất mạnh xảy ra, Rosemond Clermont đã trả 1.554 đô la tiền thuê văn phòng trong những tháng cuối năm cho công ty xây dựng của mình ở miền Nam Haiti. Thế nhưng chỉ trong buổi sáng ngày 15/8, khoản đầu tư đã biến mất khi công ty nhỏ của anh cùng hàng trăm tòa nhà khác bị sụp đổ bởi thành phố biển Les Cayes hứng trận động đất kinh hoàng.

“Tôi không biết phải làm gì. Tôi vẫn đang bị sốc”, anh Clermont, 36 tuổi, trụ cột chính của một gia đình bốn người cho biết. Hàng chục cơ sở kinh doanh từ khách sạn, nhà hàng đến các cửa hàng ở trung tâm thành phố Les Cayes và các khu vực lân cận cũng chịu chung số phận khi các cơ sở bị hư hỏng nặng hoặc bị san phẳng.

Anh Clermont cho biết, anh mở công ty xây dựng cách đây 4 năm từ khoản vay ngân hàng trị giá 5.180 đô la và mỗi tháng anh phải trả 207 đô. Số tiền này vốn đã là áp lực mỗi tháng, thế nhưng Clermont nói: “Tình hình kinh tế tồi tệ hơn nhiều so với trước đây. Tôi nợ ngân hàng, chúng tôi không có nơi nào để ngủ, trong khi tôi còn gia đình phải nuôi”.

Gia đình của Clermont đã phải ngủ trong xe hơi kể từ hôm 15/8 vì lo sợ ngôi nhà của họ có thể sập bất cứ lúc nào sau ​​khi những bức tường rung chuyển dữ dội.

Kể từ trận động đất kinh hoàng khiến hơn 200.000 người thiệt mạng vào năm 2010, nền kinh tế Haiti đã chìm trong bất ổn. Hạn hán, bão lớn và các cuộc biểu tình chống chính phủ được phe đối lập ủng hộ đã kéo Haiti vào cuộc suy thoái năm 2019, trước khi đại dịch Covid-19 ập đến. Chưa kể sự sụt giảm liên tục đối với đồng đôla đã gây áp lực lên các doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu nước ngoài. Reuters dẫn lời nhà kinh tế học Etzer Emile cho biết, trong quá khứ, các doanh nghiệp nhỏ đã bị phớt lờ trong các ứng phó sau thảm họa. “Đó là sai lầm lớn. Bởi vì những thực thể này là xương sống của nền kinh tế quốc dân” - ông Etzer Emile nói.

Tuyệt vọng vì thiếu trợ giúp

Ngày 20/8, Thủ tướng Haiti Ariel Henry thừa nhận, trận động đất khiến hơn 2.000 người thiệt mạng ở Haiti hôm 15/8, đã khiến quốc gia Caribe “gục ngã” khi những người sống sót ngày càng tỏ ra tuyệt vọng bởi việc cứu trợ diễn ra chậm chạp tại các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề.

Trước đó, ngày 16/8, ông Henry đã bay đến Les Cayes, thành phố phía Tây Nam đất nước, nơi có 100.000 dân sinh sống và đang hứng chịu tổn thất nặng nề từ trận động đất mạnh 7,2 độ Richter. Tại đây, ông Henry đã cam kết sẽ đẩy nhanh công tác viện trợ. Tuy nhiên, trong một video được phát đi hôm 20/8, ông đã phải lên tiếng thừa nhận, Haiti đang gặp rất nhiều khó khăn.

Nhiều người chứng kiến cho biết, hàng chục người đã đến sân bay Les Cayes để đòi thức ăn sau khi một chiếc trực thăng chở đồ tiếp tế đến. Cảnh sát đã phải can thiệp để một chiếc xe tải chở hàng viện trợ rời đi.

Chưa kể, cơn bão nhiệt đới Grace đầu tuần này đã cuốn trôi nhiều nơi trú ẩn của những nạn nhân động đất. Ông Moril Jeudy, một lãnh đạo cộng đồng ở Marigot, phía Nam Thủ đô Port-au-Prince cho biết, cơn bão Grace cũng làm hàng trăm ngôi nhà bị ngập lụt, 4 người chết và nhiều người khác vẫn đang mất tích. Đến giờ vẫn chưa có sự trợ giúp nào.

Thay mặt cho hàng trăm người đang phải cư trú tạm trong khu lều bạt sũng nước, Mục sư Roosevelt Milford cho biết nhiều người thậm chí còn thiếu những thứ cơ bản nhất như thực phẩm, nước uống sạch và nơi trú mưa bởi các bồn chứa nước uống đã bị phá hủy trong trận động đất.

Tại L’Asile, một thị trấn với hơn 30.000 dân, cách Les Cayes 60 km về phía Đông Bắc, lãnh đạo cộng đồng Aldorf Hilaire cho biết, sự trợ giúp của chính phủ vẫn chưa đến và những người sống sót đang dựa vào sự hỗ trợ từ các tổ chức từ thiện như Bác sĩ không biên giới.

“Các con suối bẩn, nước không thể uống được ... Chúng tôi đã có một đêm tồi tệ trong cơn bão và mọi người cần lều và bạt” - ông Aldorf Hilaire nói.

Ông Pierre Cenel, một thẩm phán ở Les Cayes, đã lên tiếng chỉ trích chính phủ: “Với tư cách là một người quan tâm đến tình hình của đất nước, tôi chỉ có thể nói rằng, không có gì hiệu quả. Họ đã không làm bất cứ điều gì để chuẩn bị cho thảm họa này”.

Cam kết viện trợ

Nói về công tác viện trợ, ông Jerry Chandler, người đứng đầu cơ quan bảo vệ dân sự của Haiti trấn an người dân trong một cuộc họp báo rằng, ông biết viện trợ vẫn chưa đến được nhiều khu vực nhưng các quan chức đang làm việc chăm chỉ hết sức có thể để giúp đỡ người dân. Ông yêu cầu người dân không chặn các đoàn xe bảo vệ dân sự để họ có thể thực hiện công việc của mình

Ông Chandler cho biết, có ít nhất 600.000 người cần hỗ trợ nhân đạo và 135.000 gia đình phải di dời. Mục tiêu của chính phủ là cung cấp viện trợ cho tất cả mọi người trong vòng một tuần.

Bên cạnh đó, những lo ngại về an ninh tại các khu vực do băng đảng kiểm soát trên tuyến đường từ thủ đô Port-au-Prince, đã làm chậm quá trình tiếp cận viện trợ. Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo của Liên hợp quốc cho biết, các cuộc đàm phán với các nhóm vũ trang đã cho phép một đoàn xe nhân đạo đến Les Cayes.

Ông Chandler khẳng định, chính phủ đang tăng số lượng các đoàn xe cứu trợ trên đường bộ và đặt mục tiêu sớm đạt được ba đoàn mỗi ngày.

Trước đó, ngày 18/8, Ủy ban châu Âu (EC) đã thông báo, Liên minh châu Âu (EU) sẽ cung cấp viện trợ nhân đạo trị giá 3 triệu euro cho Haiti, để đáp ứng nhu cầu của người dân bị ảnh hưởng sau trận động đất kinh hoàng vừa qua.

Haiti vẫn đang phục hồi sau trận động đất năm 2010 khiến hơn 200.000 người thiệt mạng. Nhưng tai họa lại ập đến khi Tổng thống Jovenel Moise bị ám sát vào ngày 7/7. Sau đó lại xảy ra trận động đất hôm 15/8 đã giết chết ít nhất 1.941 người và làm khoảng 9.900 người khác bị thương.