Không thể coi thường mỡ máu cao

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mỡ máu cao hay còn gọi là rối loạn mỡ máu ngày càng phổ biến tại Việt Nam với hơn 30% dân số mắc phải. Bệnh diễn biến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, dễ khiến người mắc chủ quan.

PGS.TS Nguyễn Quang Dũng - phó Trưởng bộ môn dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, Đại học Y Hà Nội nêu thực trạng: “Tại Việt Nam, cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người mỡ máu cao (chiếm tỷ lệ 39%) và có hơn 50% phụ nữ 50-65 tuổi bị thừa cholesterol máu. Thế nhưng, hiện nay cộng đồng vẫn chưa được trang bị kiến thức đúng đắn về vấn đề này, trong khi tình trạng này có thể dự phòng và kiểm soát được thông qua chế độ dinh dưỡng và vận động. Việc lạm dụng các thực phẩm chiên rán kỹ, bánh ngọt, bánh quy, bánh rán, bơ thực vật, thịt và sản phẩm từ sữa… là nguyên nhân gây ra thừa cholesterol, mỡ máu cao”.

Thống kê cho thấy, có đến 71% trường hợp rối loạn mỡ máu không biết mình mắc bệnh cho đến khi khám sức khỏe tổng quát. Nguy hiểm hơn là đa số các trường hợp chưa ý thức được mối nguy hại của bệnh.

Theo các chuyên gia, biến chứng nguy hiểm hàng đầu của mỡ máu cao phải kể đến là đột quỵ, khoảng 93% người đột quỵ não có rối loạn mỡ máu. Nguyên nhân do lượng mỡ xấu trong máu tăng cao lâu ngày sẽ hình thành các mảng xơ vữa làm hẹp lòng mạch. Khi mảng xơ vữa bong ra, tạo thành các cục máu đông di chuyển khắp cơ thể. Nếu các cục máu đông làm tắc động mạch não sẽ gây đột quỵ.

Đột quỵ còn gọi là tai biến mạch máu não, thường xảy ra đột ngột với các triệu chứng như: Đau đầu dữ dội, tê yếu hoặc liệt vùng mặt, tay chân, rối loạn ngôn ngữ, tri giác… Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể để lại các di chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm có 17 triệu người bị đột quỵ, gây ra 5 triệu cái chết trên toàn cầu. Tại Việt Nam, có khoảng 200.000 người đột quỵ mỗi năm. Hơn 50% trong số đó tử vong, chỉ có 10% sống sót là hồi phục, còn lại phải gánh chịu nhiều di chứng về thần kinh, vận động.

Không dừng lại tại đó, mỡ máu cũng khiến mỡ tích lại trong gan, gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ. Gan bị nhiễm mỡ sẽ hạn chế chức năng sản xuất ra chất apoprotein do đó sẽ làm cho lượng axít béo vào gan quá lớn càng làm cho gan nhiễm mỡ nặng hơn. Gan nhiễm mỡ từ nhẹ dẫn đến nặng và cuối cùng là xơ gan. Bệnh xơ gan cho đến nay chưa có thuốc đặc hiệu để chữa trị. Ngoài ra, nếu tăng quá cao triglycerid máu, sẽ có nguy cơ gây viêm tụy cấp tính.

Do vậy, chuyên gia khuyến cáo, nên dùng dầu thực vật trong các bữa ăn hàng ngày và ăn cá từ 2 – 3 lần thay thịt trong một tuần. Hạn chế ăn tôm, các loại thịt đỏ, lòng động vật. Cần tăng cường ăn rau, hoa quả. Hạn chế hoặc bỏ hẳn rượu bia, nhất là người có bệnh về tim mạch, tăng huyết áp. Không nên ăn quá nhiều tinh bột. Tăng cường tập thể dục đều đặn hoặc chơi các môn thể thao nhẹ nhàng như: Đi bộ, chơi cầu lông, bơi, tập thể dục dưỡng sinh… Nên đi khám bệnh định kỳ để được chỉ định xét nghiệm mỡ máu và khi mỡ máu cao cần điều trị làm theo chỉ định và tư vấn của bác sĩ, không nên tự động mua thuốc để điều trị nếu không có chuyên môn về y học.