Không xây dựng cầu Mã Đà, vì sao?

Ngược thời gian 20 năm về trước, UBND tỉnh Bình Phước có Tờ trình Chính phủ đề nghị xây dựng cầu Mã Đà để kết nối địa phương này với tỉnh Đồng Nai. Tuy nhiên, ngay từ lúc đó đề xuất này đã bị chính quyền các địa phương liên quan, cho đến người dân, những người yêu thiên nhiên đều không đồng thuận.

Ông Phan Trung Kiên, một người dân ở huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai nói: “Vị trí xây cầu đi qua vùng lõi rừng. Nếu để đánh đổi những tán rừng thiên nhiên vì một cây cầu, một con đường thì sẽ là tội lỗi với thiên nhiên, với chính con cháu của chúng ta sau này”.

Còn chính quyền tỉnh Đồng Nai không đồng thuận do nếu xây cầu sẽ ảnh hưởng đến Khu Bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai. Đây là khu nằm trong hệ thống rừng đặc dụng và di sản văn hóa của Việt Nam, thuộc tiểu vùng sinh thái khẩn cấp cần bảo vệ.

Còn ông Trần Văn Mùi- nguyên Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên, nguyên giám đốc Khu bảo tồn thì đau đáu: “Làm đường có nhiều vị trí và phương án khác không đụng đến rừng sao không lựa chọn. Đồng Nai đã đổ bao mồ hôi, nước mắt để bảo vệ rừng mấy chục năm nay, không thể chỉ vì tuyến đường được rút ngắn hơn mà để rừng tự nhiên biến mất vĩnh viễn”.

Nhiều chuyên gia, người yêu môi trường thiên nhiên đều khẳng định, nếu làm cầu Mã Đà và đường nối đi qua vùng lõi khu bảo tồn chẳng khác nào “đưa mũi tên xuyên qua trái tim Khu Dự trữ sinh quyển thế giới”.

Ngày 20/3/2022, cơ quan hữu quan tỉnh Bình Phước tiếp tục đề xuất xây cầu Mã Đà tại buổi làm việc với Đoàn công tác Chính phủ. Sau chuyến khảo sát thực tế cũng như nghe ý kiến của 2 tỉnh Đồng Nai và Bình Phước, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Giao thông vận tải và các địa phương nghiên cứu phương án cụ thể.

“Ở Việt Nam, hiếm có dự án nào suốt 20 năm mà chỉ dừng ở dạng đề xuất và cả hai bên đều kiên trì như vậy” - Thủ tướng nói.

Mới đây, ngày 7/7/2022, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ báo cáo về phương án làm đường kết nối Bình Phước với Đồng Nai.

Theo đó, Bộ Giao thông vận tải nhận thấy phương án kết nối trực tiếp với cầu Mã Đà qua vùng lõi Khu dự trữ sinh quyển thế giới tại Đồng Nai là khó khả thi. Nếu làm đường đi qua cầu Mã Đà thì khả năng bị UNESCO rút danh hiệu Khu dự trữ sinh quyển thế giới là rất cao.

Từ những khó khăn, vướng mắc về pháp lý, trình tự thủ tục để triển khai dự án theo phương án trên, Bộ Giao thông vận tải đã nghiên cứu bổ sung phương án kết nối Bình Phước với đường vành đai 4 TPHCM không qua cầu Mã Đà và lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương liên quan.

Phương án này được đánh giá có tính khả thi cao, ít tác động khu dự trữ sinh quyển, đến đa dạng sinh học, không vi phạm các quy định về luật và Công ước quốc tế mà Việt Nam ký kết.

Chính vì vậy, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Thủ tướng giao UBND tỉnh Bình Phước chủ trì, phối hợp với UBND các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai nghiên cứu, chuẩn bị phương án kết nối Bình Phước với đường vành đai 4 TPHCM không qua cầu Mã Đà.

Sau khi thông tin trên được công bố, dự luận rất đồng tình. Ông Lê Việt Dũng - Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Nai cho biết, bản thân ông khi hay tin có kiến nghị không làm cầu Mã Đà đã rất vui mừng. Việc không làm cầu và đường qua khu bảo tồn là phù hợp. Bởi nếu làm, đồng nghĩa với việc chấp nhận phá bỏ Khu dự trữ sinh quyển thế giới, cái giá phải trả là quá đắt.