Có lợi cho cơ quan thuế nhưng bất lợi cho doanh nghiệp

Theo đó có thể coi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế là dự án Luật “siêu về thuế” khi dự thảo Luật dự kiến sửa đổi 27 nội dung liên quan đến 6 Luật thuế hiện hành và Luật quản lý thuế, bao gồm: Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN), Luật thuế Thu nhập cá nhân (TNCN), Luật thuế Giá trị gia tăng (GTGT), Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), Luật thuế Sử dụng đất phi nông nghiệp (SDĐPNN), Luật thuế Bảo vệ môi trường (BVMT), và Luật Quản lý thuế (QLT).

Nhận định về dự thảo luật trên, Hiệp hội Bia-rượu-nước giải khát Việt Nam cho rằng, cải cách thuế là một công cụ chính sách quan trọng của Chính phủ và càng quan trọng hơn trong bối cảnh bất ổn của nền kinh tế toàn cầu. Đề xuất thay đổi cách tính thuế TTĐB và trình sửa đổi ngay các Luật thuế liên quan mới ban hành sẽ tạo nên sự bất ổn về chính sách thuế, làm tăng số thuế TTĐB phải nộp, gây tác động tiêu cực tới các kế hoạch kinh doanh ngắn hạn và dài hạn của doanh nghiệp.

Đặc biệt trong bối cảnh EU và Việt Nam mới ký kết bản thỏa thuận nguyên tắc về Hiệp định thương mại tự do, trong đó có cam kết cắt giảm thuế quan trong đó có ngành hàng rượu. Điều này sẽ làm xói mòn các lợi ích của ngành hàng rượu vang và rượu mạnh quốc tế thông qua đàm phán Hiệp định thương mại EU và Việt Nam và sẽ tác động tiêu cực và hạn chế các cơ hội cho các sản phẩm chất lượng quốc tế được đóng thuế đầy đủ có thể phát triển lành mạnh trên thị trường và hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng và thúc đẩy kinh doanh tăng trưởng.

Theo ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia - rượu - nước giải khát Việt Nam, Luật sửa đổi Luật Thuế TTĐB nếu được ban hành sẽ khiến cho mức thuế các mặt hàng bia, rượu cao lên vì phải nộp thuế tại 2 khâu, đó là khâu nhập khẩu và khâu bán hàng trong nước. Với cách tính thuế này sẽ làm tăng thuế tiêu thụ đặc biệt lên tới 15%, như vậy thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp là 60- 65% chứ không phải 55%. Mức thuế cao có thể dẫn đến tình trạng trốn thuế, nhập lậu, hàng giả, gây khó khăn trong khâu kiểm soát.

Ông Phạm Ngọc Long, chuyên gia tư vấn thuế cho rằng, trong Luật thuế TNDN, việc khống chế chi phí lãi tiền vay không được trừ vào chi phí đối với khoản vay vượt quá nhiều lần vốn chủ sở hữu trong dự thảo Luật là quá gấp, không phù hợp với điều kiện hiện tại, cho nên cần một lộ trình dài hơi và quy định rõ hơn tỷ lệ cho từng ngành nghề.

Về Luật quản lý thuế, ông Long cho rằng quy định “người nộp thuế khai sai dẫn đến làm thiếu số tiền phải nộp nếu tự giác khắc phục hậu quả bằng cách nộp đủ số tiền thuế phải nộp trước khi cơ quan có thẩm quyền phát hiện, người nộp thuế khai sai dẫn đến làm thiếu số tiền phải nộp do lỗi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì phải nộp tiền chậm nộp, nhưng không bị xử phạt vi phạm thủ tục hành chính thuế, thiếu thuế, trốn thuế” là đang bất công bằng cho doanh nghiệp. “Vì lý do mà doanh nghiệp kê khai sai là do lỗi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Theo đó thì cơ quan nhà nước là bên phải chịu số tiền chậm nộp này chứ không phải doanh nghiệp”- theo ông Long.

Cũng theo ông Long, một điểm đáng lưu ý là trong đề xuất này của Bộ Tài chính mang tính chất có lợi cho cơ quan thuế nhưng bất lợi cho doanh nghiệp trong thực tiễn khi các khoản phạt vi phạm thủ tục hành chính thuế thường chỉ là tối đa 5 triệu trên hành vi vi phạm thủ tục hành chính thuế. Trong khi đó, khoản tiền chậm nộp tính trên số thuế thường rất lớn 0,05%/ngày và đa phần sự việc này chỉ phát hiện khi cơ quan thuế thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp sau từ 3-5 năm kể từ khi kê khai dẫn tới khoản tiền chậm nộp rất lớn có khi tới 2-3 lần tiền thuế phát sinh thêm.

Theo đánh giá của Công ty TNHH Tư vấn thuế C&A, trong bản dự thảo Luật lần này có nhiều luật đã tạo thuận lợi hơn cho người nộp thuế như Luật thuế TNCN kéo dài thời hạn quyết toán thuế TNCN cho cá nhân trực tiếp quyết toán thuế, nâng mức thu nhập miễn thuế cho cá nhân và hộ kinh doanh.

Tuy nhiên cũng có nhiều Luật sẽ tăng thêm khó khăn cho doanh nghiệp như việc hoàn thuế GTGT cho các dự án đầu tư mới, doanh nghiệp sẽ không được hoàn thuế cho dự án trong suốt giai đoạn đầu tư, tăng thêm gánh nặng về vốn cho doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực tìm kiếm dầu khí. Do vậy các giải pháp đưa ra cần được cân nhắc thận trọng giữa việc khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất và việc tăng cường công tác quản lý tránh thất thu cho ngân sách Nhà nước.