Làn gió mới từ Chỉ thị 19

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân xem sản phẩm cây trồng chất lượng cao ứng dụng
khoa học công nghệ tại xã Nhân Khang, huyện Lý Nhân (Hà Nam).

Gỡ khó cho nông nghiệp

Chỉ thị số 19 yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tập trung hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về Hợp tác xã (HTX). Trong đó nhấn mạnh tới việc nhân rộng các mô hình HTX hoạt động có hiệu quả, tạo điều kiện cho HTX hưởng các chính sách hỗ trợ đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật HTX.

Còn nhớ, trước đó, với chức năng giám sát của Mặt trận, trong hơn một năm, GS.TS Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đã dẫn đầu nhiều đoàn công tác của Trung ương khảo sát nhiều mô hình hợp tác xã trong và ngoài nước.

Chúng tôi về HTX Vạn Trường Xuân (Hiển Khánh-Vụ Bản- Nam Định)- HTX thành lập cuối năm 2014, được biết HTX ra đời xuất phát từ nhu cầu, mong mỏi của những Cựu chiến binh mê làm kinh tế trang trại ở địa phương.

Ông Triệu Ngọc Sơn, Chủ tịch HĐQT HTX cho biết, từ năm 2012-2013 chăn nuôi gặp vô vàn khó khăn. “Đọc Luật HTX mới, nghe đài chúng tôi “vỡ ra” sở dĩ làm ăn không hiệu quả là do chăn nuôi, sản xuất cùng một cây, con; trên cùng một địa bàn mà không biết liên kết lại để hỗ trợ nhau, cứ mạnh ai nấy làm. HTX ra đời xuất phát từ nhu cầu này”- ông Sơn chia sẻ.

Theo ông Sơn, hiện HTX có 32 thành viên là gia đình các cựu chiến binh đang làm kinh tế trang trại, gia trại ở địa phương. Toàn HTX có tổng cộng 43,6 ha đất sản xuất, trong đó có 24 ha cấy lúa, 2,7 ha làm chuồng trại chăn nuôi, 16,7 ha ao thả cá…

Ngay sau khi đi vào hoạt động, HTX cũng đã đứng ra làm đầu mối, bảo lãnh cho các trang trại, gia trại thành viên vay vốn từ Ngân hàng NN và PTNT huyện Vụ Bản. Trong số 1,2 tỷ đồng các trang trại thành viên đầu tư xây dựng, củng cố chuồng trại vừa qua có 750 triệu đồng do HTX đứng ra bảo lãnh vay.

HTX cũng đã trích ra 180 triệu đồng từ nguồn huy động cho một số trang trại thành viên gặp khó khăn vay đầu tư mua giống; ứng vốn trả tiền vật tư cho thành viên khi cần…

Đặc biệt, theo ông Sơn, thời gian qua HTX luôn chú trọng việc cung cấp vật tư đầu vào cho các thành viên và tìm đầu ra cho sản phẩm, như lời ông, “không làm được hai việc này, HTX sẽ mất điểm với thành viên”.

Theo đó, HTX đã thành lập hai tổ dịch vụ gồm tổ cung ứng vật tư và tổ thị trường. Trong đó, đã đứng ra ký hợp đồng với 6 DN cung cấp phân bón, thức ăn, gà giống, lúa giống cho các trang trại. “Mua số lượng lớn nên chúng tôi được các DN giảm giá. Theo cách này, thời gian qua 31 trang trại đã giảm được 5-10% chi phí vật tư đầu vào so với trước khi vào HTX”- ông Sơn cho biết.

Điều này cũng rất phù hợp với mong muốn của Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trong lần ông về khảo sát thực tế hoạt động của các HTX tại Nam Định. Theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân một trong những vấn đề cần tính đến hiện nay là tổ chức các HTX với quy mô như thế nào cho phù hợp?

“Cần tiến tới trong cùng một xã có thể có nhiều HTX với quy mô vừa phải, sản xuất, kinh doanh, cung cấp những dịch vụ chuyên biệt nhưng chất lượng, hiệu quả, khi cần có thể liên kết, hỗ trợ nhau trong làm ăn”- Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.

Nông thôn mới phải có Hợp tác xã kiểu mới

Sau những chuyến khảo sát này, người đứng đầu Mặt trận đã đăng đàn nhiều lần từ nghị trường Quốc hội, đến các cuộc họp thường kỳ của Chính phủ và trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng để bàn về câu chuyện: Hợp tác xã kiểu mới- một trong những bài toán nhằm gỡ khó cho nông nghiệp.

Nỗ lực của người đứng đầu Mặt trận đã tạo nên hiệu ứng và lan tỏa tại kỳ họp Quốc hội, trong các phiên họp Chính phủ, khi nhiều đại biểu bày tỏ sự đồng tình. Tiếp thu những kiến nghị của Mặt trận đồng thời để bảo đảm Luật Hợp tác xã 2012 được triển khai một cách hiệu quả và thực sự phát huy hiệu lực trong thực tiễn, Chỉ thị số 19 ra đời như một luồng gió mới tạo đà cho các HTX bứt phá đi lên đồng thời cũng thêm một lần nữa khẳng định sự phối hợp đồng hành có hiệu quả của Mặt trận và Chính phủ.

Chính vì vậy, Hội nghị sơ kết 1 năm thực hiện Chỉ thị 19 do Ban thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổ chức vào hồi đầu tháng 6 năm nay đã nhận được sự quan tâm tham dự của rất nhiều các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành, trung ương các tổ chức đoàn thể và các tổ chức tín dụng. Tất cả các đại biểu tham dự đều phát biểu ý kiến, trong đó nhấn mạnh đến việc, sau một năm thực hiện Chỉ thị 19, MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên đã quyết liệt triển khai công tác tuyên truyền, tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức của nhân dân về mô hình HTX kiểu mới. Công tác vận động hội viên xây dựng các mô hình kinh tế tập thể trong nông nghiệp, nòng cốt là tổ hợp tác và các hợp tác xã đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.

Trung ương Hội Nông dân Việt Nam là một ví dụ khi đã vận động xây dựng được gần 92 HTX nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp. Trong đó tổ chức nhiều lớp tập huấn về Luật HTX 2012 và tổ chức các đoàn giám sát về tình hình phát triển kinh tế hợp tác, HTX ở 30/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tuy nhiên, Báo cáo sơ kết cũng chỉ rõ, ở Trung ương, các bộ, ngành đã có các văn bản hướng dẫn thi hành Luật HTX 2012, nhưng vẫn còn tồn đọng nhiều văn bản đang gấp rút hoàn thành. Việc triển khai thi hành Luật HTX 2012 ở trung ương còn chậm, chưa đồng bộ.

Trong đó, cấp ủy và chính quyền địa phương của 41% tỉnh, thành phố chưa thực sự vào cuộc, chưa có chỉ đạo cụ thể về triển khai thi hành Luật HTX 2012 và mô hình HTX kiểu mới, chuyển biến ở các địa phương còn hạn chế.

Từ thực tế như vậy, Hội nghị đã thống nhất đề nghị, Liên minh HTX Việt Nam phối hợp với Ban Kinh tế trung ương đề nghị Chính phủ tổ chức Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai thực hiện Chỉ thị 19/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai thi hành Luật Hợp tác xã. Hội nghị cũng đề nghị Chính phủ trình Ban Bí thư cho chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương thi hành Luật HTX 2012. Đồng thời đề nghị Chính phủ bổ sung tiêu chí xã nông thôn mới phải thành lập các HTX kiểu mới. Các Bộ, ngành khẩn trương hoàn chỉnh và ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật HTX 2012…

Cách đây 80 năm, trong “Thư gửi điền chủ nông gia Việt Nam”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: Việt Nam là nước sống về nông nghiệp. Nền kinh tế lấy canh nông làm gốc… Nông dân giàu thì nước ta giàu. Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh. Với cách đặt vấn đề như vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi đến một kết luận quan trọng: Nông dân muốn giàu, nông nghiệp muốn thịnh phải có hợp tác xã.

Chỉ thị số 19 của Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai thi hành Luật Hợp tác xã và những nỗ lực của Mặt trận trong công tác này, sau 80 năm, cũng không nằm ngoài mong mỏi ấy.