Linh hoạt điều hành giá

Vì thế, việc xăng dầu được điều chỉnh giảm giá vừa là trông đợi, vừa là niềm vui của người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, chiều 21/3, giá xăng chỉ giảm hơn 600 đồng 1 lít được coi là quá ít.

Suốt nhiều ngày qua, các ý kiến của doanh nghiệp, người dân, chuyên gia đều đề xuất giảm giá xăng dầu, tuy nhiên cũng không hẳn đã có thể giảm ngay khi mà giá dầu thô trên thị trường thế giới có lúc tăng “thẳng đứng”, trong khi Việt Nam vẫn phụ thuộc khoảng trên dưới 35% nhập từ nước ngoài. Nếu giá vẫn đứng ở mức 30.000 đồng/lít xăng, thì theo một số doanh nghiệp đầu mối giá bán lẻ xăng dầu trong nước, cao hơn giá cơ sở ở Singapore 1.100 - 3.400 đồng/lít. Trong khi thu nhập của chúng ta thấp hơn nhiều so với Singapore.

Tuy nhiên, diễn biến tình hình giá dầu thô trên thị trường thế giới gần đây đã giảm mạnh. Nếu như vào ngày 7/3, giá dầu thô (tính trung bình cho các loại) ở mức 130 USD/thùng, thì tới ngày 21/3 xuống còn khoảng trên dưới 103 USD/thùng. Có thể thấy trong vòng nửa tháng qua, giá đã ở biểu đồ đi xuống.

Vì vậy, điều chỉnh giảm giá xăng dầu trong nước là việc cần làm. Nhiều ý kiến cho rằng có thể giảm giá sâu. Cùng với việc tung nguồn tiền từ Quỹ hỗ trợ bình ổn giá xăng dầu, thì việc giảm 2.000 đồng/lít (trong 4.000/đồng/lít) thuế bảo vệ môi trường và giảm cả thuế xuất nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt... chắc chắn sẽ nhanh chóng kéo giá xăng dầu trong nước xuống.

Điều đó là rất quan trọng khi xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, tác động đến giá cả nhiều mặt hàng cũng như nhiều lĩnh vực cuộc sống. Kéo giá xuống vừa hỗ trợ người dân, hỗ trợ doanh nghiệp đồng thời giảm nguy cơ tác động tiêu cực tới lạm phát cũng như kinh tế vĩ mô nói chung. Hiện chúng ta đang nỗ lực hồi phục kinh tế, phát triển sản xuất khi về cơ bản đã kiểm soát được dịch Covid-19, nếu giá xăng dầu quá cao sẽ làm chậm, làm khó quá trình đó.

Nhìn ra thế giới, biên độ chênh lệch giá dầu thô đã xích lại gần hơn, đây là tín hiệu cho thấy đã bớt áp lực tăng cao. Cùng đó, đợt tăng giá xăng dầu vừa qua còn có lý do vấn đề tâm lý sợ thiếu nguồn cung. Nay tình hình đã sáng hơn nếu so với thời điểm ngày 24/3 xảy ra xung đột Nga - Ukraine. Những yếu tố khách quan thực tế ấy cho thấy hoàn toàn có thể hạ giá xăng dầu trong nước xuống, không chỉ một đợt mà có thể nhiều đợt tiếp theo, tất nhiên là còn phụ thuộc vào biến động giá dầu trên thế giới.

Theo các chuyên gia và doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, cơ chế điều hành 10 ngày/chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu theo Nghị định 95 vừa được áp dụng gần 3 tháng nay đang bộc lộ bất cập. Vì phải đợi 10 ngày nên khó tránh tại một số thời điểm phải đối diện với vòng luẩn quẩn "tăng nhanh, giảm chậm". Trong khi mức biến động trên thị trường xăng dầu thế giới hiện nay tính theo ngày, thậm chí theo giờ, với biên độ tăng giảm mạnh hơn trước rất nhiều. Nếu tiếp tục phương án điều hành giá trong 10 ngày thì giá xăng dầu trong nước khó theo kịp được với diễn biến giá thế giới.

Cũng cần phải nói rằng, mặc dù Nghị định 95 cho phép khi giá biến động trên 10% thì báo cáo Thủ tướng để có biện pháp điều hành phù hợp, nhưng thời gian qua đã có lúc giá cơ sở tăng trên 35% nhưng kỳ điều hành vẫn giữ đủ 10 ngày. Như vậy là không năng động bám sát thị trường, điều rất cần thiết cho nền kinh tế nói chung, doanh nghiệp cũng như người dân nói riêng.

Chính vì thế, để giá xăng dầu trong nước phù hợp với thị trường chung của thế giới, cần linh hoạt hơn trong điều hành giá, và khi giá dầu thô lên quá cao thì cần can thiệp kéo giảm bằng Quỹ bình ổn cũng như hạ tỉ lệ phần trăm các loại thuế. Đó không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là cung cách điều hành mới thích ứng với thị trường.