Lo ngại sét đánh!

Liên tiếp người chết vì sét đánh

Khoảng 16h ngày 19/5, tại xã Si Pa Phìn, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên xảy ra mưa lớn, kèm theo giông lốc, 2 người đàn ông đang đi tìm trâu thì bị sét đánh. Sự việc xảy ra tại khu vực giáp ranh giữa bản Pú Đao và bản Tân Phong đã khiến 1 người tử vong tại chỗ, 1 người bị thương nặng được đưa đi cấp cứu. Các nạn nhân được xác định là anh Lò Văn K. (43 tuổi) và anh Lò Văn P. (50 tuổi) cùng trú tại bản Tân Phong, xã Si Pa Phìn.

Chiều 17/5, trời bất chợt đổ cơn mưa to, do phơi lúa ở sân nhà nên bà Đặng Thị V. (47 tuổi) ở xóm 8, xã Khánh Sơn (Nam Đàn - Nghệ An) chạy vội về để thu dọn. Trên đường điều khiển xe máy về nhà thì bất ngờ bị sét đánh ngã. Khi người dân phát hiện thì bà V đã tử vong.

Khoảng 16h30 ngày 13/5, trên địa bàn huyện Thanh Thủy, Phú Thọ xảy ra mưa lớn, trong cơn mưa xảy ra giông sét cục bộ tại cánh đồng xã Tu Vũ (Thanh Thủy, Phú Thọ). Hậu quả, khiến bà B.T.T.T. (52 tuổi, trú tại Khu 14, xã Tu Vũ) tử vong tại chỗ.

Trước đó, vào lúc 16h chiều ngày 26/4, em Nguyễn Duy Tr. (10 tuổi, học sinh lớp 4A Trường tiểu học xã Yên Hồ) sau khi tan học đã đạp xe về nhà. Khi chỉ còn cách nhà khoảng 200 mét, bất ngờ em bị sét đánh trúng, ngã xuống đường. Người dân phát hiện vụ việc đưa em đến trạm y tế xã cấp cứu, nhưng em đã không qua khỏi.

Gần đây nhất, nhiều người đã vô cùng hoảng hốt khi biết thông tin có đến 27 người thiệt mạng sau khi bị sét đánh tại nhiều khu vực ở bang Tây Bengal, miền Đông Ấn Độ tối 7/6 vừa qua. Được biết, nhiều người trong số 27 người thiệt mạng vào tối 7/6 tại Ấn Độ là nông dân đang làm việc trên cánh đồng.

Giá trị của 7 phút đầu tiên

BS Phạm Thanh Phong - Phó Giám đốc phụ trách chuyên môn Bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ cho biết: Mới đây, một trường hợp bệnh nhân “ho ra máu sét đánh”, tiên lượng tử vong trên 90% đã được các bác sĩ bệnh viện phối hợp cấp cứu thành công.

Cụ thể, bệnh nhân C.T.M (58 tuổi, địa chỉ: Bình Minh, Vĩnh Long), nhập viện cấp cứu vào lúc 13h15 ngày 15/2/2021 vì nôn ra máu, tiêu phân đen. Bệnh nhân được nhập viện Khoa Nội Tiêu hóa - Huyết học theo dõi tình trạng xuất huyết tiêu hóa. Vào lúc 17h45 cùng ngày nhập viện, bệnh diễn biến đột ngột, ho ra máu ồ ạt không cầm được. Bệnh nhân ngưng hô hấp tuần hoàn, huyết áp không đo được.

Ngay lập tức các bác sĩ tiến hành hồi sức ngưng hô hấp tuần hoàn, khai thông đường thở bằng cách đặt ống nội khí quản hút máu trong đường thở, thở máy xâm lấn, bù thể tích tuần hoàn... Sau 15 phút cấp cứu, bệnh nhân có nhịp tim trở lại. Đồng thời, bệnh viện kích hoạt quy trình báo động đỏ nội viện.

Trong vòng 15 phút, các bác sĩ thuộc 5 Khoa: Lồng ngực - Mạch máu, Nội hô hấp, Hồi sức tích cực - Chống độc, Chẩn đoán hình ảnh và Gây mê hồi sức đã có mặt để hội chẩn và đưa ra hướng xử lý. Sau can thiệp, các mạch máu động mạch phế quản gây tình trạng xuất huyết đã được nút lại kịp thời. Bệnh nhân qua cơn nguy kịch.

Theo TS.BS Cao Thị Mỹ Thuý - Trưởng khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ: Ho ra máu sét đánh là tình trạng bệnh diễn biến đột ngột, nhanh như sét đánh, máu có thể ộc ra ồ ạt không cầm được, máu chảy đóng đông thành từng cục gây bít tắc đường thở, sẽ dẫn đến suy hô hấp cấp trong thời gian ngắn, trụy tuần hoàn và có thể tử vong.

Ở Việt Nam, sét thường xuất hiện trong các cơn giông mùa hè. Tần suất sét lớn hơn ở vùng núi, vùng trung du phía Bắc và đồng bằng Nam bộ. Vùng núi tuy giông sét xuất hiện nhiều hơn nhưng lại ít gây nguy hiểm vì có nhiều cây to là những vật dẫn điện tốt. Còn ở trung du và đồng bằng có ít cây xanh nên người và gia súc dễ bị sét đánh trúng. Hằng năm, gần như tỉnh nào cũng có người chết vì bị sét đánh. Song vẫn nhiều người, đặc biệt là bà con nông dân còn thiếu hiểu biết về việc phòng tránh sét và cấp cứu người bị sét đánh.

Theo các chuyên gia y tế, việc hô hấp nhân tạo kết hợp xoa bóp tim ngoài lồng ngực giúp cứu sống rất nhiều nạn nhân bị sét đánh mà trước đó tưởng như đã chết. Vấn đề là phải làm thật nhanh trong khoảng 7 phút đầu tiên. Khi có người bị sét đánh, đặt nạn nhân nằm lên chỗ khô ráo, bằng phẳng, nới rộng quần áo để người bị nạn thở được dễ dàng. Khẩn trương làm ngay hô hấp nhân tạo kết hợp hà hơi thổi ngạt và xoa bóp tim ngoài lồng ngực. Cứ 5 lần xoa bóp tim ngoài lồng ngực thì hô hấp nhân tạo hoặc thổi ngạt một lần. Làm liên tục như thế nhiều lần.

Đặc biệt, người bị sét đánh có thể ngừng tim ngay lập tức, có những trường hợp có thể không thấy các dấu hiệu tổn thương bên ngoài. Một số người có thể bị các triệu chứng như ngừng tim ngay lập tức; mất ý thức trong thời gian khác nhau, thậm chí có người lú lẫn hoặc không nhớ chuyện gì xảy ra. Ngoài ra, nạn nhân có thể bị bỏng da; bị gãy xương và trật khớp; bị vỡ xương sọ và các tổn thương cột sống. Cũng có thể bị khó thở, tổn thương mắt gây ra nhìn mờ ngay lập tức hoặc bị đục thủy tinh thể muộn, thủng màng nhĩ gây đau, điếc và chóng mặt.

Về thế việc cấp cứu người bị sét đánh, theo các chuyên gia y tế cần phải tiến hành hồi sinh tim phổi ngay lập tức cho bất cứ nạn nhân nào ngừng thở hoặc không có mạch. Sau đó đưa ngay đến bệnh viện gần nhất.

Ngoài ra, cần kiểm tra các dấu hiệu gãy xương và cố định chắc chắn trước khi di chuyển nạn nhân. Những vị trí bỏng cần để khô tự nhiên và đưa đến nhân viên y tế. Không được sờ mó hoặc bôi các loại thuốc mỡ, lá theo kinh nghiệm dân gian để hạn chế nhiễm trùng. Nếu nạn nhân có mảnh quần áo, giày cháy sém do sét đánh thì nhanh chóng tách vải ra khỏi vết thương để hạ nhiệt, tháo đồng hồ, trang sức, vật cứng tì vào vết thương để tránh phù nề.

Sét đánh thẳng vào vị trí nạn nhân từ trên đám mây xuống khi nạn nhân đứng cạnh vật bị sét đánh. Sét có thể phóng qua khoảng cách không khí giữa người và vật, gọi là sét đánh tạt ngang. Theo thống kê thì sét đánh thẳng là nguy hiểm nhất, cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì 8 người chết.