Mới đấy đã chủ quan

Đặc biệt, công văn của Bộ Y tế lưu ý: Địa phương nào không tiếp nhận đủ vaccine sử dụng để tiêm mũi 3, mũi 4 cho người từ 18 tuổi trở lên, cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi và không rà soát đủ đối tượng thuộc diện phải tiêm, để xảy ra dịch tại địa phương thì phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Cũng cần nhắc lại rằng, trong năm 2020 và 2021, vaccine ngừa Covid-19 được tất cả các địa phương “săn lùng”. Lúc bấy giờ, vaccine quá hiếm trong khi dịch bệnh lại bùng phát dữ dội, hết đợt này đến đợt khác. Chính phủ đã phải lập Quỹ vaccine, đất nước có cả một chiến dịch “ngoại giao vaccine” với quyết tâm dù khó dến đâu cũng phải có được vaccine sớm nhất, nhiều nhất cho nhân dân. Cũng chính vì những nỗ lực “không có tiền lệ” như vậy mà vaccine đã đến được với người dân Việt Nam trong lúc nước sôi lửa bỏng. Để đến cuối đợt, Việt Nam từ chỗ là quốc gia chậm triển khai vaccine thì đã lọt vào tốp 6 quốc gia có tỷ lệ người được tiêm vaccine cao nhất thế giới.

Nhưng rồi, khi dịch được kiểm soát, độ nóng dịu bớt, nhiều hạn chế, quy dịnh phòng, chống dịch được nới lỏng thì cũng lại xuất hiện tình trạng không muốn tiêm vaccine, nhất là với mũi 3, mũi 4. Sao chúng ta mau quên quá, cách đây chưa lâu cũng chỉ vì thiếu vaccine mà dịch Covid-19 lan tràn, phải truy vết, phải phong tỏa, phải giãn cách và rất nhiều bệnh viện dã chiến được dựng lên một cách gấp gáp; nhiều bệnh viện phải phân tầng để điều trị bệnh nhân. Và, thật xót xa, trong đợt dịch bùng phát thứ 4, nhiều người đã không qua khỏi, để lại hơn 4.000 em nhỏ mồ côi... Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, các trường hợp tử vong do Covid-19 chiếm khoảng 80% không tiêm vaccine hoặc không tiêm đủ mũi, phần lớn các ca tử vong ở lứa tuổi cao, có bệnh nền.

Khi vaccine đã bao phủ diện rộng, thì đến đợt bùng phát dịch cực nhanh chóng với chủng Omicron kết hợp với chủng Delta, nhưng cho dù số người mắc nhiều nhưng số người phải nhập viện ít, số tử vong cũng rất ít. Điều đó có được chủ yếu đến từ “tấm áo giáp” là vaccine ngừa Covid-19.

Dịch bệnh Covid-19 diễn biến khó lường. Tác dụng bảo vệ của vaccine cũng sẽ giảm đi theo thời gian. Vì thế vẫn rất cần tiêm mũi 3, mũi 4. Nhưng thật đáng tiếc là nhiều địa phương không còn “mặn mà” với vaccine. Không chỉ chậm triển khai tiêm, mà còn từ chối và xin điều chuyển vaccine cho nơi khác, trong đó có Hà Nội, Hải Dương, Thanh Hóa. Và còn nhiều hơn thế số địa phương chưa tiếp nhận số vaccine được phân bổ.

Đó là điều rất đáng lo ngại, cho thấy sự chủ quan trước dịch bệnh.

Ông Nguyễn Công Luật (Viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương) cho biết, có số lượng khá lớn vaccine dành cho cả người lớn và trẻ em còn tồn ở các địa phương. Tại TPHCM, lãnh đạo thành phố cho biết công tác tiêm chủng chậm chủ yếu do tâm lý người dân. Nhiều phụ huynh chưa đồng thuận cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi tiêm chủng, do đó chỉ khoảng 50% trẻ em ở tuổi này được tiêm. Công tác tiêm mũi 4 (ở người lớn) cũng rất khó khăn, chỉ mới có 900 người tiêm (tính đến hết tháng 5), tức là tỷ lệ 1%.

Một lần nữa xin được nhắc lại, thế giới đã kết luận rằng vaccine ngừa Covid-19 không tồn tại mãi trong cơ thể mà sẽ dần mất khả năng bảo vệ. Vì vậy, việc tiêm vaccine ngừa Covid-19 mũi 4 là cần thiết, đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ cao. Với câu hỏi có cần thiết tiêm vaccine ngừa Covid-19 mũi 4 hay không, PGS.TS Trần Đắc Phu - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam khẳng định, tiêm mũi 4 là cần thiết, đặc biệt cho những đối tượng nguy cơ như người từ 50 tuổi trở lên; người từ 18 tuổi trở lên có tình trạng suy giảm miễn dịch từ thể vừa đến nặng; người thuộc nhóm nguy cơ cao phơi nhiễm với Covid-19...

Vì thế, dịch Covid-19 mới được kiểm soát chưa bao lâu mà đã chủ quan không tiêm tiếp vaccine để tự bảo vệ thì thật nguy hiểm. Chẳng lẽ, những tháng ngày dài gian nan vì dịch không cho chúng ta bài học gì?