Một cải cách tiến bộ

Thông tư 15/2022 của Bộ Công an vừa ban hành đã nhận được sự đồng thuận tích cực từ dư luận. Theo đó, từ ngày 21/5, có nghĩa là tròn 1 tháng nữa, Công an xã/phường/thị trấn (gọi chung là Công an xã) sẽ được quyền cấp đăng ký và biển số xe môtô, xe gắn máy, kể cả xe máy điện (gọi chung là xe máy). Trước đây thẩm quyền này thuộc Công an cấp tỉnh và cấp huyện.

Thông tư quy định rõ Công an cấp xã đăng ký, cấp biển số xe máy của cơ quan, tổ chức... có trụ sở hoặc nơi thường trú tại địa phương mình và cơ quan, tổ chức, cá nhân người nước ngoài, của dự án, tổ chức kinh tế liên doanh với nước ngoài tại địa phương mình; tổ chức thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe hết niên hạn sử dụng, xe hỏng không sử dụng được của cơ quan, tổ chức, cá nhân có trụ sở hoặc nơi thường trú tại địa phương. Theo đó, trong 3 năm liền kề gần nhất, địa phương có số lượng đăng ký mới từ 250 xe máy trở lên trong một năm, thì Công an xã sẽ được thực hiện đăng ký và cấp biển số xe gắn máy.

Thông tư 15 của Bộ Công an cũng sửa đổi, bổ sung một số quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ; quy trình tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm hành chính; trình tự đăng ký, thu hồi con dấu…

Với sự phân cấp đăng ký cấp biển số cho cấp xã thì thẩm quyền của Phòng Cảnh sát giao thông và Công an huyện cũng có sự thay đổi so với trước đây.

Ngay khi Thông tư 15 của Bộ Công an được ban hành, ý kiến chung cho rằng việc này sẽ giúp người dân tiết kiệm thời gian, công sức, khi không bắt buộc phải lên huyện, lên tỉnh để thực hiện thủ tục như trước. Khi Thông tư có hiệu lực, người dân có nhu cầu đăng ký xe máy, cấp biển số xe máy có thể tới thẳng trụ sở Công an xã/phường/thị trấn nơi cư trú để làm thủ tục. Người dân được lợi và cơ quan chức năng cũng được thuận tiện hơn trong công tác nghiệp vụ khi bớt việc, có nhiều thời gian hơn.

Từ trước tới nay, việc đăng ký, lấy biển xe máy mất khá nhiều thời gian. Không ít nơi người dân phải xếp hàng chờ đợi, mệt mỏi do lượng người có nhu cầu quá đông, trong lúc số người giải quyết lại hạn chế. Vì thế đã sinh ra nạn “cò” giấy tờ, chạy thủ tục “từ A đến Z” cho người mua xe máy. Tất nhiên phải mất một số tiền, được biết là từ 300.000 đến 500.000 đồng/xe.

Nhiều chục năm qua, xe máy đã rất phổ biến cả ở thành thị lẫn nông thôn. Xe máy đã trở thành phương tiện đi lại, vận chuyển của hầu hết các cá nhân, gia đình. Tới nay, hầu hết các gia đình đều có xe máy, có người, có gia đình lại có đến vài chiếc. Tại Hà Nội, con số tính đến năm 2020, thành phố đã có tới 5,7 triệu xe máy (tổng dân số 8,25 triệu người), chưa tính tới khoảng 1 triệu xe máy từ các địa phương thường xuyên ra vào Hà Nội. Còn tại Thành phố Hồ Chí Minh, cũng vào thời điểm năm 2020, thành phố có tới 9 triệu xe máy (tổng dân số trên 9,2 triệu người).

Nhìn vào con số thống kê đối với hai thành phố lớn nhất cả nước, mới thấy số người sử dụng xe máy ở nước ta nhiều đến thế nào, việc cấp giấy chứng nhận, biển số vất vả thế nào đối với cơ quan chức năng nếu chỉ giới hạn ở cấp huyện, tỉnh và người dân cũng vất vả thế nào để chiếc xe máy của mình được “đeo biển”.

Nay, sự quá tải ấy được “san sẻ” cho Công an cấp xã, gánh nặng sẽ vơi bớt. Quan trọng nhất và ý nghĩa nhất là người dân sẽ bớt được nhiều thời gian khi lo giấy tờ xe. Điều đó cũng phù hợp với thực tế khi số lượng người sử dụng xe máy ở nước ta vẫn được dự báo là còn tăng, cho dù một số địa phương đã có chủ trương hạn chế xe máy trong vài năm tới.

Đây cũng là bước đột phá rất đáng ghi nhận trong việc cải cách hành chính, nâng cao năng lực của bộ máy công quyền cũng như giảm thiểu những quy định, thủ tục hành chính rườm ra, giảm phiền hà cho người dân. Việc phân quyền cho Công an xã thực hiện cấp đăng ký, biển số xe máy thay vì công an cấp cao hơn cần được xem là một trong những cải cách tiến bộ của ngành Công an, để các ngành khác học tập, áp dụng, thực hiện chủ trương một nền hành chính vì dân.