Một tuần, 2 vụ án tạm hoãn

Vụ thanh tra xây dựng “vòi” tiền doanh nghiệp

Phiên tòa mở ra vào sáng 4/1/2021, đã tạm hoãn vì nhiều người có nghĩa vụ liên quan vắng mặt.

Các bị can bị đưa ra xét xử về tội “lạm dụng chức vụ quyền hạn, chiếm đoạt tài sản” gồm: Nguyễn Thị Kim Anh (46 tuổi, cựu Phó trưởng phòng Phòng, chống tham nhũng, là Trưởng đoàn Thanh tra Bộ Xây dựng); Đặng Hải Anh (40 tuổi, cựu chuyên viên Phòng Thanh tra xây dựng 2); Nguyễn Thị Kim Liên (44 tuổi, cựu cán bộ Phòng Thanh tra xây dựng 3; em gái của Nguyễn Thị Kim Anh) và Nguyễn Thùy Linh (27 tuổi, cựu cán bộ Phòng Giám sát, kiểm tra và xử lý sau thanh tra).

Các bị cáo đã thuê tới 10 luật sư bảo vệ quyền lợi, thế nhưng 3 luật sư bào chữa đã vắng mặt. Phiên tòa có 30 bị hại và 9 người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan tham dự, còn lại vắng mặt không lý do. Vì thế chủ tọa phiên tòa đã quyết định hoãn phiên tòa.

Dư luận đặc biệt quan tâm tới vụ này vì rằng tiêu cực lại xảy ra trong chính lực lượng được giao nhiệm vụ chống tiêu cực. Trong đó, chủ mưu là Nguyễn Thị Kim Anh (cựu Phó trưởng phòng Phòng, chống tham nhũng thanh tra Bộ Xây dựng) là Trưởng đoàn thanh tra của Bộ Xây dựng, tới thanh tra tại Vĩnh Phúc. Đàn bà dễ có mấy tay, lợi dụng quyền hạn được giao, bị cáo này đã lập ra một nhóm để “vòi” tiền. Mà số tiền nào phải ít gì nếu so với thu nhập từ lương của một công chức, viên chức.

Nguyễn Thị Kim Anh đã phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm, cùng bàn bạc, tham gia thực hiện: yêu cầu 29/29 xã, thị trấn, cung cấp hồ sơ dự án, để kiểm tra tràn lan (khoảng 167 công trình), trong đó có nhiều công trình đã được thanh tra, kiểm toán trước đó. Nhóm này đưa ra nhiều lý do gây khó dễ, dọa nạt nếu không thừa nhận vi phạm sẽ yêu cầu về Hà Nội giải trình. Còn không, thì phải “khôn hồn” nộp tiền theo tỉ lệ % trên giá trị hợp đồng. Theo chỉ đạo của Nguyễn Thị Kim Anh, “nhóm thanh tra” đã lập ra tỉ lệ ăn chia rất cụ thể khi thu được tiền, trong đó có cả phần “chi phí chung cho đoàn Thanh tra”.

Cơ quan điều tra xác định, với thủ đoạn tinh vi (và trắng trợn) này, từ cuối tháng 5/2019 đến đầu tháng 6/2019, Kim Anh, Hải Anh thu tiền, chiếm đoạt, thu lợi bất chính là hơn 2 tỉ đồng từ hoạt động thanh tra tại huyện Vĩnh Tường. Trong đó, Trưởng đoàn Thanh tra Nguyễn Thị Kim Anh đút túi riêng 1,3 tỷ đồng.

Xin được nhắc lại, tại Cáo trạng của Viện KSND tỉnh Vĩnh Phúc về vụ Thanh tra Bộ Xây dựng vòi tiền ở huyện Vĩnh Tường nêu: “Hành vi của các bị can gây mất lòng tin trong quần chúng nhân dân đối với ngành thanh tra, làm giảm lòng tin của quần chúng nhân dân trong công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng khi các bị can là người đang thực hiện công vụ trong phòng chống tham nhũng nên cần xử lý nghiêm”.

Vụ “đất vàng” về tay tư nhân

Sáng 7/1/2021, TAND TP Hà Nội mở phiên toà hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Vũ Huy Hoàng (cựu Bộ trưởng Bộ Công thương) trong vụ án “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “vi phạm các quy định về quản lý đất đai” xảy ra tại Bộ Công thương và TP Hồ Chí Minh; liên quan trực tiếp đến Dự án “Xây dựng khách sạn 6 sao, Trung tâm thương mại, Trung tâm hội nghị, hội thảo và văn phòng cho thuê” tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP HCM.

9 bị cáo đồng phạm cùng cựu Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng gồm: Phan Chí Dũng (SN 64 tuổi, cựu Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công thương), Nguyễn Hữu Tín (64 tuổi, cựu Phó Chủ tịch UBND TP HCM), Lâm Nguyên Khôi (66 tuổi, cựu Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM), Đào Anh Kiệt (SN 1957, cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM), Lê Văn Thanh (59 tuổi, cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TP HCM), Lê Quang Minh (64 tuổi, cựu Trưởng phòng Phát triển hạ tầng, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM), Nguyễn Thanh Chương (47 tuổi, cựu Trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP HCM), Trương Văn Út (51 tuổi, cựu Phó Trưởng phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM), Nguyễn Lan Châu (46 tuổi, cựu Chuyên viên Phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM).

Liên quan đến vụ án đặc biệt nghiêm trọng này, phần lớn các bị cáo tại một số cơ quan ban, ngành TP HCM, nhưng nổi lên là hai nhân vật “cộm cán”: ông Vũ Huy Hoàng - cựu Bộ trưởng Bộ Công thương và bà Hồ Thị Kim Thoa - cựu Thứ trưởng Bộ Công thương (đang bỏ trốn, nên tạm đình chỉ điều tra).

Phiên tòa (ngày 7/1/2021) phải tạm dừng do cho dù TAND TP Hà Nội đã triệu tập nhưng 3 bị cáo Nguyễn Hữu Tín, Lê Văn Thanh và Nguyễn Thanh Chương vắng mặt. Đại diện một số tổ chức và cá nhân có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án này cũng vắng mặt.

Đáng chú ý, trả lời báo chí sau khi hoãn phiên xét xử, cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết hiện ông đang phải dùng nhiều thuốc điều trị bệnh tim mạch và ung thư. Dư luận cho rằng, đây cũng là “cách nói phổ biến” của không ít vị quan chức sai phạm khi phải đối diện với pháp luật.

Theo Cáo trạng, từ năm 2011, 2012, Chính phủ đã có các Nghị quyết yêu cầu các Bộ, ngành, Tổng Công ty nhà nước không đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính, nhất là lĩnh vực bất động sản, tài chính…

Tuy nhiên khi Tổng Công ty cổ phần Bia- Rượu- Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) triển khai thực hiện dự án tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng (TP HCM), Sabeco không bố trí được số tiền phải nộp để chuyển đổi mục đích sử dụng là hơn 1.200 tỉ đồng, nhưng ông Vũ Huy Hoàng (thời điểm này ông Hoàng đang là Bộ trưởng Bộ Công thương) vẫn quyết định cho đầu tư dự án không chấp hành các nghị quyết của Chính phủ. Sau nhiều “động tác”, kết cục là tài sản của nhà nước đã lọt vào tay tư nhân. Cơ quan tố tụng xác định, hành vi của ông Vũ Huy Hoàng và đồng phạm đã gây thiệt hại, thất thoát hơn 2.700 tỉ đồng của nhà nước.

Cả hai vụ án kể trên đều “có mẫu số chung” là lợi dụng chức vụ quyền hạn để trục lợi cá nhân. Muốn đạt được điều đó, các bị cáo đã tạo dựng “ê-kíp” làm ăn phi pháp, những tưởng với vỏ bọc chắc chắn sẽ dễ dàng kiếm bẫm. Nhưng “lưới trời lồng lộng, thưa mà khó lọt”, cho dù phiên tòa có tạm hoãn đi chăng nữa thì rồi tội lỗi vẫn là tội lỗi, và phải trả giá.