Ngành du lịch của Nhật Bản đang mở cửa hoạt động trở lại. Từ các đường phố của Kyoto đến các sườn núi của Hokkaido, các nhà bán lẻ, nhà hàng và khách sạn đang tìm cách khôi phục doanh thu mà họ đã mất trong đại dịch Covid-19. Cùng với đó, ngành du lịch quốc tế cũng được đánh giá là phục hồi nhưng chưa thể trở lại mức trước đại dịch.
Tín hiệu vui
Một trong những nền kinh tế giàu có cuối cùng còn kiểm soát chặt chẽ ở biên giới, với tỷ giá đồng yên ở mức thấp nhất trong 25 năm qua so với đồng USD, Nhật Bản hiện là một điểm đến có giá cả phải chăng và hấp dẫn đối với du khách nước ngoài. Đó là sự cứu trợ đáng hoan nghênh dành cho hơn 4.000 doanh nghiệp sau khi các nhà bán lẻ bị áp dụng các quy định hạn chế vào đầu năm 2020 và quốc gia này đóng cửa biên giới với khách du lịch.
Ông Kenya Katayama - Thị trưởng của Niseko, một khu nghỉ mát trượt tuyết nổi tiếng ở Hokkaido cho biết: “Khi dịch Covid-19 bùng phát, chúng tôi đã thực sự gặp khó khăn. Nhưng hiện nay, các hợp đồng du lịch đặt trước mùa đông đang hoạt động tốt".
Theo Viện nghiên cứu Nomura, vào năm 2019, trước khi các biện pháp ngăn ngừa Covid-19 bắt đầu, chi tiêu của du khách trong nước đạt 4,8 nghìn tỷ yên (33,5 tỷ USD). Câu hỏi đặt ra ở thời điểm hiện tại là bao nhiêu trong số đó sẽ quay trở lại, và trong bao lâu? Nhật Bản đã đứng đầu Chỉ số Phát triển Du lịch & Đi lại của Diễn đàn Kinh tế Thế giới vào đầu năm nay, trong khi các hãng hàng không Nhật Bản đang tăng cường các chuyến bay quốc tế.
Ông Takehiro Nishiyama - người điều hành Công ty gia đình Nishiyama Ryokan ở thành phố Kyoto, cho biết: “Chúng tôi đang chuẩn bị để có thể làm hết sức mình khi khách du lịch trong nước quay trở lại”. Ông nói thêm: “Thu nhập của nhà trọ đã giảm 90% trong thời kỳ đại dịch. Tôi nghĩ rằng khách du lịch sẽ trở lại vào mùa xuân. Các nhà khách đang trên bờ vực đổ nát, vì vậy chúng tôi muốn khởi động lại nhanh chóng”.
Khách du lịch trong nước cũng đang tăng lên khi nhiều người tận dụng cơ hội giá cả phải chăng. Trước đại dịch, Nhật Bản đang ở đỉnh cao của sự bùng nổ du lịch, với lượng khách trong nước đạt kỷ lục vào năm 2019.
Tập đoàn hàng không lớn nhất Nhật Bản - ANA Holdings - đã thông báo vào tuần trước rằng, họ sẽ tăng cường các chuyến bay quốc tế để đáp ứng sự phục hồi của hàng không. Thời điểm dịch bệnh hoành hành, thay vì sa thải nhân viên, hãng này đã sắp xếp công việc cho nhân viên trong các ngành công nghiệp khác để chờ phục hồi. Giờ đây, các nhân viên đang được đưa trở lại với công việc của mình.
“Chúng tôi đã chờ đợi việc nới lỏng các hạn chế từ lâu. Chúng tôi muốn chào đón du khách từ nước ngoài với các chuyến bay tăng lên” - Giám đốc điều hành ANA Holdings Shinichi Inoue cho biết.
Hãng Japan Airlines cũng đang chuẩn bị sẵn sàng. “Chúng tôi muốn đóng góp vào việc hồi sinh nền kinh tế Nhật Bản bằng cách chuẩn bị đầy đủ để chào đón du khách nước ngoài” - Japan Airlines tuyên bố vào tuần trước.
Thiếu chắc chắn
Tuy nhiên, vẫn có một số điều thiếu chắc chắn. Việc mở cửa có giới hạn vào tháng 6 dành cho các chuyến tham quan theo nhóm đã không thu hút lượng du khách cần thiết. Điều đó gây khó khăn cho các doanh nghiệp đã lỡ mở rộng kinh doanh theo dự báo khả quan về nhu cầu của du khách. Một số công ty đã tăng cường nhân sự, trong khi có những công ty khác vẫn chờ đợi. Việc thiếu nhân viên, những người bị cho thôi việc trong thời kỳ đại dịch, cũng đang làm phức tạp thêm vấn đề.
Ở Niseko, nơi trước đại dịch đã chứng kiến một làn sóng những người đam mê thể thao mùa đông từ châu Á, Australia và New Zealand, dường như có sự phân chia giữa những người đặt cược vào sự gia tăng kinh doanh trở lại và những người có cách tiếp cận thận trọng hơn.
Ông Shinichi Shimoda - Chủ tịch Hiệp hội du lịch nghỉ dưỡng Niseko cho biết: “Mọi người vẫn còn hoài nghi. Họ không biết liệu du khách nước ngoài có thực sự đến hay không, nhưng ngay cả khi khách đến, họ cũng không thể đảm bảo đủ nhân lực ngay lập tức”.
Ông Paul Wright - Tổng Giám đốc của khách sạn Park Hyatt Niseko Hanazono, cho biết, khách sạn đã kín chỗ từ trước Giáng sinh đến hết tuần đầu tiên của năm 2023. Thời gian sau đó, tỷ lệ lấp đầy là không rõ ràng, nhưng khách sạn vẫn đang chuẩn bị cho việc kinh doanh mạnh mẽ hơn. “Chúng tôi đã có thể duy trì đội ngũ của mình, mở rộng quy mô một cách khá tự tin và chúng tôi đang tuyển dụng" - ông Wright nói.
Bên cạnh đó, ngay cả khi mở cửa trở lại toàn bộ biên giới, Nhật Bản cũng khó có khả năng đạt được số lượng du khách như trước đại dịch cho đến khi Trung Quốc cho phép mở cửa du lịch trong và ngoài nước. Trước đại dịch, du khách đến từ nền kinh tế lớn nhất châu Á chiếm hơn 1/3 chi tiêu từ khách du lịch ở Nhật Bản.
Kyoto, một trong những nơi được hưởng lợi lớn nhất từ sự bùng nổ du lịch, hiện đang dự đoán lưu lượng du khách sẽ phục hồi. Sự “giàu có” của thành phố với các đền thờ, khu vườn và ẩm thực cổ đã giúp tăng gần gấp đôi lượng khách nước ngoài lên 8,9 triệu vào năm 2019, so với từ 4,8 triệu vào năm 2015.
Ông Paul Christie - Giám đốc điều hành của Walk Japan, công ty cung cấp các tour đi bộ cho khách du lịch nước ngoài, cho biết, doanh thu giảm mạnh khoảng 99% trong thời gian đại dịch. Mặc dù nhiều hướng dẫn viên đã phải tìm công việc khác, nhưng bây giờ đều muốn quay trở lại. Ông Christie hiện đang lên kế hoạch mở cửa trở lại hoàn toàn hoạt động kinh doanh vào tháng 11.
Những gì đang diễn ra đối với ngành du lịch Nhật Bản hoàn toàn phù hợp với báo cáo du lịch thế giới cập nhật do Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên hợp quốc (UNWTO) công bố ngày 26/9. Báo cáo cho biết, ngành công nghiệp không khói toàn cầu đang tiếp tục cho thấy những tín hiệu phục hồi, song chưa thể sớm trở lại các mức như trước đại dịch Covid-19.
Theo báo cáo, ước tính trong 7 tháng đầu năm nay có 474 triệu lượt khách du lịch quốc tế, tương đương 57% so với số lượt khách du lịch quốc tế cùng kỳ trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát.
Mặc dù lạc quan thận trọng về đà phục hồi du lịch quốc tế trong những tháng còn lại của năm nay, nhưng UNWTO nhận định, môi trường kinh tế bất ổn đã làm đảo ngược triển vọng ngành công nghiệp không khói tăng trở lại các mức trước đại dịch trong ngắn hạn.