Nhiều dự án thủy điện ở Lai Châu sai phạm

Theo Thanh tra tỉnh Lai Châu, việc lập hồ sơ thực hiện đầu tư xây dựng dự án thủy điện của các chủ đầu tư khi trình các cơ quan chức năng có dự án còn chưa đầy đủ, nội dung còn phải chỉnh sửa, bổ sung, tiến độ thực hiện một số dự án còn kéo dài.

Cơ quan thanh tra phát hiện tại dự án thủy điện Nậm Cấu 2, Chủ đầu tư lập báo cáo đánh giá tác động môi trường và hồ sơ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt còn chậm. Dự án hoàn thành và phát điện thương mại nhưng chưa hoàn thiện xong hồ sơ nghiệm thu hoàn thành để Sở Công thương ban hành thông báo theo quy định.

Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động, các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại và các biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc cho người lao động của Chủ đầu tư dự án thủy điện Nậm Na 1 còn có nội dung chưa đảm bảo theo quy định.

Về công tác quản lý, vận hành khai thác công trình thủy điện, Thanh tra tỉnh Lai Châu kết luận, Chủ đầu tư thủy điện Nậm Na 1, Nậm Ban 2, Nậm Cấu 2 chưa lập cơ sở dữ liệu đập, hồ chứa thủy điện. Thủy điện Nậm Na 1, Nậm Nghẹ, Nậm Cấu 2 chưa lắp đặt quan trắc khí thượng thủy văn. Phương án ứng phó thiên tai và Phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp tại Thủy điện Nậm Ban 2 còn có nội dung chưa đảm bảo quy định.

Việc quản lý, sử dụng đất một số dự án còn chưa đảm bảo quy định, thi công các hạng mục công trình dự án khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, thuê đất theo quy định. Sử dụng diện tích đất đã giao cho đơn vị khác quản lý, sử dụng khi chưa hoàn tất thủ tục mua bán tài sản và xin thuê đất theo quy định.

Đáng chú ý, theo cơ quan thanh tra, việc xác định nghĩa vụ tài chính của một số dự án thủy điện còn có sai sót trong việc áp sai giá tính tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước. Kê khai, nộp và thực hiện các thủ tục về miễn, giảm tiền thuê đất chưa đảm bảo, dẫn đến tổng số tiền thuê đất, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước phải truy thu theo quy định là 595 triệu đồng.

Ngoài ra, việc nộp tiền dịch vụ môi trường của chủ đầu tư dự án thủy điện Nậm Ban 2 còn chưa đảm bảo thời gian theo hợp đồng ủy thác đã ký kết, theo văn bản xác nhận của Quỹ BV&PT rừng tỉnh ngày 10/12/2020, đơn vị còn nợ tiền dịch vụ môi trường Quý III/2020 là 1 tỷ 831 triệu đồng.

Kết luận thanh tra cũng khẳng định, công tác phối hợp của Chủ đầu tư dự án thủy điện Nậm Na 1, Nậm Cấu 2 với chính quyền các địa phương trong việc xem xét giải quyết các kiến nghị của nhân dân liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất bị ảnh hưởng khi thực hiện dự án còn chưa kịp thời.

Về nguyên nhân sai phạm, Thanh tra tỉnh Lai Châu cho rằng, hệ thống văn bản pháp luật về đầu tư xây dựng dự án thủy điện và quy định pháp luật khác có liên quan còn chưa đồng bộ, việc ban hành, sửa đổi bổ sung còn chưa kịp thời, còn có những bất cập trong quá trình triển khai thực hiện dự án.

Quá trình triển khai các dự án thủy điện, Chủ đầu tư dự án phải thực hiện nhiều thủ tục hành chính, liên quan đến thẩm quyền quản lý của nhiều Bộ, ngành, địa phương.

Mặt khác, đội ngũ nhân lực làm công tác tham mưu thực hiện các thủ tục pháp lý của các đơn vị còn hạn chế, do vậy việc thực hiện các thủ tục trong quá trình đầu tư dự án còn có nội dung chưa đảm bảo, chậm so với quy định.

“Trách nhiệm trước hết thuộc Chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, các đơn vị thi công, đơn vị quản lý điều hành của dự án. Trách nhiệm liên quan thuộc các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương nơi thực hiện dự án, trong việc hướng dẫn, giải quyết các thủ tục hành chính, đền bù GPMB, công tác kiểm tra, giám sát việc triển khai và thực hiện các dự án thủy điện tại địa bàn…”- Thanh tra tỉnh Lai Châu kết luận.