Nỗi lo ở khu tái định cư Phá Kháo

Di dời tới nơi ở mới

Năm 2018, nơi sinh sống của 49 hộ dân bản Phá Kháo xuất hiện nhiều vết nứt bí ẩn khiến người dân lo lắng. Chiều rộng của vết nứt từ khoảng 5 - 70 cm, nhiều chỗ sâu gần 2m. Các vết nứt kéo dài hơn 1km vây quanh bản. Sau khi vết nứt xuất hiện, các điểm trường tiểu học và mầm non tại bản này đã phải đóng cửa, dựng những lán tạm ở bãi đất trống để dạy học, sau đó những căn lán này cũng bị hư hỏng nặng. Các nhà trường phải mượn tạm nhà dân để tiếp tục việc dạy và học. Chính quyền cũng không rõ nguyên nhân gây ra những vết nứt này. Trong khi đó, người dân và giáo viên công tác tại đây đang rất lo lắng vì vết nứt ngày càng nghiêm trọng.

Không những thế, ở bản Phá Kháo cũ còn đối diện với nhiều khó khăn, khi đường giao thông cách trở, khó thi công hệ thống điện lưới quốc gia và các công trình dân sinh khác. Nỗi lo lớn nhất là luôn bị nguy cơ sạt lở đất đe dọa khi mùa mưa bão đến, từ đó bà con mong muốn chính quyền địa phương quan tâm tổ chức, bố trí một khu tái định cư mới.

Từ những kiến nghị chính đáng của bà con, tháng 5/2020, tỉnh Nghệ An có chủ trương đầu tư dự án di dời khẩn cấp 49 hộ dân bản Phá Kháo ra khỏi vùng sạt lở đất nguy hiểm. Dự án do UBND huyện Tương Dương làm chủ đầu tư với mục tiêu xây dựng mới cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư, nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản, ổn định chỗ ở lâu dài cho người dân. Dự án có quy mô diện tích 5ha, với tổng mức đầu tư 21 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương và địa phương. Sau khi chủ trương được thông qua, UBND huyện Tương Dương đã chọn địa điểm, triển khai các công đoạn xây dựng khu tái định cư.

Nơi ở mới và nỗi lo cũ

Tính đến nay, tất cả 49 hộ dân của bản Phá Kháo đã di dời nhà cửa, tài sản về khu tái định cư để ổn định cuộc sống. Vị trí mới cách không xa bản cũ. Ở đây, bản làng được Nhà nước đầu tư xây dựng hệ thống đường bê tông nội bản, cung cấp điện lưới quốc gia, kiên cố hóa trường học, nhà văn hóa cộng đồng rất khang trang. Nằm trên một ngọn đồi cao, được hạ làm 4 cấp khác nhau. Khu tái định cư Phá Kháo chính thức di dời các hộ dân đầu tiên vào ở từ 9/2022.

Tính đến tháng 4/2023, toàn bộ 49 hộ trong bản đều đã hoàn thành việc chuyển về địa điểm bản mới. Tại đây, người dân được sử dụng điện lưới, có ti vi để xem, sóng điện thoại liên lạc rất thuận tiện.

Anh Già Bá Phia - một trong những hộ dân ở bản Phá Kháo cho biết: Tại bản mới rất đầy đủ từ điện, đường, nhà văn hóa… Cuộc sống của người dân đã thuận lợi, đỡ vất vả hơn nhiều. Bà con cũng rất vui, nhiều gia đình cũng nhân dịp này sửa lại nhà cửa cho đẹp hơn. Sau hơn 2 năm triển khai, thi công với sự nỗ lực của chủ đầu tư, nhà thầu, giữa năm 2022, các hạng mục cơ bản của khu tái định cư Phá Kháo được hoàn thiện.

Nhìn chung, đời sống người dân bản Phá Kháo đã khá hơn khi về nơi ở mới. Tuy nhiên, vẫn còn đó những nỗi lo. Sinh sống ở địa điểm mới chưa được bao lâu, các hộ gia đình lại tiếp tục đối diện với nỗi lo cũ. Người dân bản Phá Kháo mong các cấp chính quyền địa phương sớm có các giải pháp phòng ngừa, khắc phục tình trạng sạt lở đất ở khu tái định cư để ổn định cuộc sống lâu dài. Bởi, trong mùa mưa năm 2022, lượng nước lớn chảy xuống khiến đất, đá phía dưới chân đồi, nơi bố trí khu tái định cư có hiện tượng sạt lở nặng. Thậm chí có những địa điểm, hiện tượng sạt lở đất đã chạm vào sát mép đường bê tông nội bản cách vị trí dựng nhà của người dân không xa.

Không những vậy, người dân bản Phá Kháo cũng chỉ rõ những điểm yếu tại khu tái định cư như diện tích hẹp, địa hình quá dốc, khi mưa lớn kéo dài nước từ khu dân cư chảy tập trung thành dòng xuống chân đồi dẫn đến sạt lở đất. Từ thực tế, bà con mong muốn chủ đầu tư có phương án bổ sung nguồn vốn xây dựng kiên cố hệ thống thoát nước để tránh sạt lở khi mùa mưa đến.

Bà Lô Thị Hương - Chủ tịch UBND xã Mai Sơn cho biết: Khu tái định cư mới chưa có hệ thống thoát nước ở phía taluy âm, vì thế mỗi lần mưa lớn dễ bị ngập. Người dân mong muốn có một hệ thống rãnh thoát nước để tránh tình trạng này. “Ngoài ra, khu vực taluy dương cũng xuất hiện sạt lở. Cứ mỗi lần mưa là đất đá tụt xuống” - bà Hương nói và cho biết, từ phản ánh của nhân dân và thực tế kiểm tra, xã đã nhiều lần kiến nghị, đến nay UBND huyện Tương Dương cũng đã có chủ trương khắc phục những hạn chế tại khu tái định cư bản Phá Kháo. Tuy nhiên, chính quyền địa phương chưa bố trí được kinh phí để triển khai.