'Ôm' đống nợ 63 ngàn tỷ đồng, 12 dự án yếu kém còn đầy rẫy khó khăn

Bức tranh thua lỗ nợ nần của 12 dự án yếu kém ngành công thương được phác họa trong báo cáo mới nhất của Chính phủ gửi đến Quốc hội do Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh nêu trong báo cáo thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số Nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII lĩnh vực công thương. Báo cáo mà ông vừa thừa uỷ quyền Thủ tướng gửi đến Quốc hội vẫn có thông tin về các dự án trên.

12 dự án này gồm 4 dự án sản xuất phân bón, 3 dự án sản xuất nhiên liệu sinh học, 2 dự án sản xuất thép, 1 dự án sản xuất sơ xợi polyester, 1 dự án sản xuất bột giấy và 1 doanh nghiệp công nghiệp tàu thủy.

Cụ thể gồm: Dự án nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, Dự án cải tạo, mở rộng nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, Dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng Dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai, Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi, Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ, Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 nhà máy gang thép Thái Nguyên, Dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Quý Xa và Dự án nhà máy gang thép Lào Cai (Dự án Nhà máy thép Việt Trung), Dự án nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ, Dự án nhà máy bột giấy Phương Nam, Công ty TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy Dung Quất (Công ty DQS).

Tiến độ xử lý các dự án này được báo cáo Quốc hội hàng năm cho thấy còn vô số khó khăn, vướng mắc. Đến nay, theo khẳng định của người đứng đầu ngành công thương thì đã có những chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, yêu cầu xác định thiệt hại kinh tế cho Nhà nước của các doanh nghiệp/dự án trên, theo ông Trần Tuấn Anh cho biết là chưa được xác định đầy đủ, do có 5/12 dự án còn tranh chấp, vướng mắc hợp đồng EPC. Vì thế, chưa hoàn thành quyết toán và xác định chính xác giá trị các dự án nêu trên.

Theo số liệu ước tính 6 tháng đầu năm 2020, tình hình tài chính của 12 dự án/doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành công thương được Bộ trưởng cập nhật như trên, với tổng nợ phải trả: 63.308,82 tỷ đồng;

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ban chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu hoàn thành xử lý trong năm 2020, nếu phải chậm hơn, không kéo dài quá nửa đầu năm 2021, báo cáo nêu.

Riêng công tác xử lý Dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam, Bộ trưởng Công thương cho biết: Về định giá phục vụ bán đấu giá tài sản cố định của Dự án, ngày 22/10/2019, Bộ Công thương có văn bản đề nghị Tổng công ty thuê tư vấn định giá toàn bộ tài sản và hàng hóa tồn kho của dự án tại thời điểm 0h ngày 1/10 năm 2019.

Hiện nay, Tổng công ty Giấy Việt Nam đang xem xét dự thảo hồ sơ thẩm định giá do tư vấn định giá lập trước khi phát hành chính thức, sau khi có kết quả thẩm định giá, Tổng công ty Giấy Việt Nam sẽ chuyển kết quả định giá cho Kiểm toán Nhà nước để kiểm toán theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình.

Đến thời điểm 31/12/2018, tổng nợ phải trả của Dự án là 3.055 tỷ đồng, công nợ phải thu là 4,055 tỷ đồng; đến thời điểm 31/12/2019 tổng nợ phải trả của Dự án là 3.014,22 tỷ đồng, công nợ phải thu ngắn hạn là 4,055 tỷ đồng.

Bộ trưởng cũng cho biết, dự án đang khó khăn, ngày 31/10/2019, Ngân hàng PVcomBank đã khởi kiện Vinapaco, yêu cầu Tòa án giải quyết buộc Vinapaco phải trả cho PVcomBank tổng số tiền là 592,3 tỷ đồng (theo các hợp đồng tín dụng giữa TRACODI - chủ đầu tư của Dự án Nhà máy Bột giấy Phương Nam trước đây - và Tổng Công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam chi nhánh Vũng Tàu (PVFC-VT).

Vinapaco hiện đang rất khó khăn về tài chính, không đảm bảo chi trả các khoản nợ gốc và lãi nêu trên cho PvcomBank; vụ kiện của Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank) liên quan khoản vay của VINAPACO có thể dẫn đến việc không thể tiến hành bán đấu giá tài sản cố định và hàng tồn kho của dự án.