Phấn đấu giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế

Cần “bà đỡ” hỗ trợ doanh nghiệp

Ngày 16/10, UBND TP HCM tổ chức trực tuyến Hội thảo khoa học “Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội TP HCM giai đoạn 2022-2025”.

Tại hội thảo, nhiều chuyên gia kinh tế, mong muốn có chính sách hỗ trợ kịp thời cho doanh nghiệp. Hầu hết chuyên gia kinh tế cho rằng, dịch Covid-19 hoành hành khiến thành phố tổn thất nặng nề về người và của. Kinh tế thành phố suy giảm mạnh ở nhiều ngành. Tuy nhiên, tín hiệu tích cực xuất hiện trong tháng 9 khi mức độ suy giảm đã chậm lại ở tất cả các ngành, không có ngành nào giảm sâu dưới 6% so với tháng 8/2021. Nhìn chung, quy mô nền kinh tế TP HCM đang vận hành ở tháng 9 chưa đạt 50% so với trạng thái bình thường ở thời điểm cùng kỳ năm 2020.

PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh, Trường ĐH Kinh tế - Luật TP HCM khẳng định, phát triển kinh tế phải dựa trên tình hình mới. Nếu quan tâm vượt qua thách thức với hệ thống chính sách riêng thì tốc độ phục hồi sẽ nhanh và ổn định.

Vị này quan ngại: “Các doanh nghiệp sẽ rơi vào tình trạng thiếu hụt dòng tiền, suy giảm khả năng trả lãi vay và nợ vay đúng hạn, tiềm tàng nguy cơ mất thanh khoản. Điều này rất có thể sẽ khiến nền kinh tế đối mặt với nguy cơ nợ xấu gia tăng. Tăng trưởng kinh tế suy giảm, cân đối ngân sách căng thẳng. Chính vì vậy, mức hỗ trợ của thành phố phải gia tăng mới đủ khả năng phục hồi. Các chính sách hỗ trợ chậm ban hành sẽ gây tổn thất không kém dịch Covid-19”.

Đồng quan điểm, TS Trần Du Lịch nhận định, thành phố là nơi chịu tác động tiêu cực lớn nhất của đại dịch. Thời gian chịu biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt, lâu nhất nên chính sách hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp phải cao hơn mức chung cả nước.

Theo ông Lịch, hỗ trợ tài chính tín dụng cho doanh nghiệp và gói hỗ trợ an sinh xã hội là nhóm giải pháp cần đến ngân sách. TP HCM cần phối hợp với các cơ quan hữu quan như Ngân hàng Nhà nước, Cục Thuế… để triển khai nhanh nhất đến đúng đối tượng. Về nguyên tắc của kinh tế thị trường, các hoạt động kinh tế sẽ tự phục hồi sau khi Nhà nước cho phép các ngành kinh tế được hoạt động trở lại, thu hẹp “vùng cấm”. Tuy nhiên, với sức khỏe của doanh nghiệp hiện nay, nếu chỉ trông chờ vào sự hồi phục tự nhiên của thị trường thì rất khó khăn. Thậm chí, có nguy cơ suy sụp, không “đứng dậy” được. Nhà nước phải đóng vai trò “bà đỡ” thông qua chức năng của Nhà nước. Hiện nay, hầu hết các quốc gia đều sử dụng “gói hỗ trợ tài chính” và chính sách nới lỏng tín dụng để kích thích tăng trưởng kinh tế.

Giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước

Ngoài giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, để kinh tế TP HCM phục hồi và phát triển, giới chuyên gia cho rằng, quan hệ chuỗi cung ứng hàng hóa giữa TP HCM và các tỉnh thành vùng kinh tế trọng điểm phía Nam là nhân tố quan trọng cho phát triển kinh tế toàn vùng nhưng đã bị đứt gãy nghiêm trọng. Thời gian tới, TP HCM cần tập trung vào các giải pháp tức thời, ngắn hạn.

Thứ nhất là tăng cường tiêm vaccine mũi 1 và mũi 2 cho người lao động trực tiếp, gián tiếp trong toàn bộ hệ thống sản xuất, chuỗi cung ứng cho toàn bộ vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Thứ hai, cần loại bỏ sự cát cứ địa phương trong chính sách chống dịch bệnh. Các chính sách, thủ tục hành chính đều phải cân nhắc ở cấp độ toàn vùng với mục tiêu phục hồi kinh tế gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh. Không vì chống dịch mà gây ra những hệ lụy ảnh hưởng đến kinh tế toàn vùng. Thứ ba, từng bước phục hồi nguồn cung lao động cho các khu công nghiệp, nhà máy. Cụ thể, cần khẩn cấp khơi thông dòng dịch chuyển nhân lực nội vùng để phục hồi lao động cho sản xuất ở toàn bộ hệ thống chuỗi cung ứng, từ thương nhân, lao động tham gia chuỗi cung ứng, công nhân và người lao động ở các nhà máy, cơ sở chế biến thực phẩm phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu.

Ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP HCM cho biết, chưa bao giờ thành phố gặp khó khăn như hiện nay. Kinh tế - xã hội chịu sự tác động rất nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Mặc dù dịch bệnh đã cơ bản kiểm soát nhưng vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp. Thành phố phải nỗ lực nhiều hơn để kiểm soát hoàn toàn. Vừa phòng chống dịch, vừa phải tính toán lộ trình, kịch bản phục hồi kinh tế - xã hội là việc rất khó đối với thành phố. Nhưng thành phố vẫn phải cố gắng để giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước. Giữ vững vị trí của TP HCM trong mối tương quan với các nước trong khu vực và thế giới.

Dựa theo nghiên cứu của các chuyên gia, tăng trưởng 6 tháng đầu năm 2021 ở tất cả các ngành trên địa bàn TP HCM đạt 5,46%, tăng gấp 3 lần so với 6 tháng đầu năm 2020. GRDP 6 tháng đầu năm đạt 680.328 tỷ đồng, cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Nhưng làn sóng Covid-19 lần thứ 4 đã nhanh chóng gây nên sự sụt giảm nghiêm trọng ở hầu hết các lĩnh vực kinh tế, sốc tiêu cực xảy ra ở cả tổng cung lẫn tổng cầu.

Tháng 7/2021, xảy ra tổn thương nghiêm trọng nhất ở ngành công nghiệp, thương mại dịch vụ, chiếm lần lượt khoảng 25% và 62% GRDP của TP HCM. Từ tháng 8/2021, doanh số thương mại dịch vụ chỉ còn 35.500 tỷ đồng, chưa bằng 30% doanh thu hàng tháng trong điều kiện bình thường.