Phát huy di sản từ ký ức

Trong nhiều năm qua, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I đã đưa di sản tài liệu lưu trữ đến với đông đảo công chúng trong và ngoài nước. Trung tâm đã chủ động chia sẻ thông tin tài liệu lưu trữ thông qua các bài viết, ấn phẩm, triển lãm. Đồng thời, Trung tâm cũng nhận được sự hưởng ứng đóng góp tư liệu của nhiều cá nhân để các hoạt động phát huy giá trị di sản ngày càng hiệu quả.

Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, bà Trần Thị Mai Hương, cho biết phát huy giá trị tài liệu là một trong các nhiệm vụ quan trọng của trung tâm. Nhiều năm qua, bằng nhiều hình thức khác nhau, trung tâm đã đưa di sản tài liệu lưu trữ đến với đông đảo công chúng trong và ngoài nước để lan tỏa giá trị đến với đời sống xã hội.

Hiện nay, bên cạnh khối tài liệu lưu trữ được bảo quản tại các Trung tâm Lưu trữ quốc gia còn rất nhiều tài liệu, tư liệu đang nằm rải rác trong các bộ sưu tập của cá nhân, tổ chức cũng như trong chuyện kể của các nhân chứng lịch sử. Các tài liệu, tư liệu này có mối quan hệ chặt chẽ và bổ sung cho nhau, giúp phác họa được bức tranh về đời sống xã hội một cách toàn diện nhất trong lịch sử. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, việc chia sẻ ký ức dưới nhiều hình thức đã trở thành một xu hướng cũng như nhu cầu tất yếu của xã hội. Các cá nhân và tổ chức đã chủ động chia sẻ thông tin phục vụ cho đông đảo công chúng. Do đó, chia sẻ sẽ tạo cơ hội cho di sản hội tụ và phát huy giá trị tốt nhất.

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, người làm sử luôn quan niệm lịch sử thực chất là sự nối dài ký ức của cộng đồng từ đời này qua đời khác. Con người suy nghĩ gì về quá khứ và muốn để lại gì cho tương lai. Đây là vấn đề của thời đại khi con người được coi là trung tâm, trí tuệ là động lực của sự phát triển. Ký ức của mỗi người là một phần ký ức chung của xã hội. Và chia sẻ ký ức là cách thức tốt nhất phát huy di sản chung ấy.

Còn theo ông Nguyễn Văn Huy - nguyên Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học, chúng ta thường nghĩ lưu trữ và bảo tàng là nơi để cất giữ, nên nó xa lạ. “Người làm công tác bảo tàng cần biết lắng nghe và tôn trọng các ý kiến. Khi người dân mang tư liệu đến, đầu tiên phải thể hiện sự tôn trọng, phải biết lắng nghe, chia sẻ câu chuyện họ mang đến. Trong quá trình chia sẻ với cộng đồng, phải giữ được chữ tín, niềm tin, có vậy những tư liệu đang nằm trong cộng đồng sẽ được chia sẻ nhiều hơn nữa” - ông Huy nói.