Tổng thống Trump kêu gọi NATO tập trung hơn vào cuộc chiến chống khủng bố

Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi NATO tập trung hơn vào cuộc chiến chống khủng bố. (Nguồn: Reuters).

Tổng thống Trump đã được các đồng minh phương Tây - những quốc gia đang muốn thuyết phục ông rằng lời chỉ trích mà ông đưa ra trước đó về NATO và EU là không chính xác - đón tiếp trọng thể. NATO, khối đồng minh mà ông Trump từng gọi là “lỗi thời” vì quá tập trung vào Nga thay vì chủ nghĩa khủng bố, dự kiến sẽ chấp thuận đề xuất của ông Trump để gia nhập liên minh chống IS do Mỹ dẫn đầu.

“Điều này sẽ gửi đi một thông điệp chính trị mạnh mẽ về cam kết của NATO trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố” - Tổng thư ký NATO Jens Stolenberg nói trong một cuổi họp báo trước kỳ họp thượng đỉnh của khối này.

Tuy nhiên, NATO và các nước phương Tây vẫn không thể tránh khỏi việc ông Trump nhắc lại yêu cầu các nước thành viên phải chia sẻ gánh nặng về tài chính. “Các bạn nên chuẩn bị trước rằng Tổng thống sẽ tỏ ra rất cứng rắn đối với họ” - Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson nói.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump cũng sẽ phải đối mặt với sức ép từ Thủ tướng Anh Theresa May liên quan tới vụ báo giới Mỹ làm rò rỉ thông tin an ninh về cuộc điều tra vụ đánh bom tự sát ở nhà thi đấu thành phố Manchester vừa qua. Trên thực tế, Brussels có khả năng sẽ là điểm đến khó khăn nhất trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Tổng thống Mỹ.

EU và NATO hiện nay đều hy vọng sẽ thuyết phục Tổng thống Trump rằng khối liên minh của họ không hề “lỗi thời” như ông từng nói.

Chủ tịch EU Donald Tusk, người có cuộc gặp với ông Trump cùng Chủ tịch Hội đồng châu Âu Jean-Claude Juncker, cho hay mục tiêu của ông trong kỳ họp thượng đỉnh lần này sẽ là thuyết phục Tổng thống Trump rằng NATO và EU vẫn đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh hiện nay.

Cả hai vị quan chức đều muốn khẳng định với Tổng thống Mỹ rằng kể từ sau cuộc trưng cầu Brexit gây sốc hồi năm ngoái, EU hiện nay “đã ở một vị trí hoàn toàn khác biệt” sau khi các ứng viên mang tư tưởng dân túy thất bại trong các kỳ bầu cử ở Pháp và Hà Lan.

Tổng thống Trump sẽ tham dự một bữa trưa riêng tư với tân Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người mới đánh bại thủ lĩnh đảng cực hữu Marine Le Pen để trở thành niềm hy vọng mới của Brussels, trước vòng họp thượng đỉnh với NATO.

Cuộc chiến chống khủng bố

Trong hôm 25/5, Tổng thống Trump đã đặt ra chủ đề chính là về cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố khi ông có cuộc gặp với Thủ tướng Bỉ Charles Michel ngay sau khi đến Brussels, nói rằng vấn đề quan trọng nhất trong thời điểm hiện nay chính là chủ nghĩa khủng bố, đặc biệt là sau vụ đánh bom tự sát kinh hoàng ở Manchester, Anh.

“Khi mà các bạn chứng kiến điều đã xảy ra cách đây vài ngày, các bạn mới nhận ra rằng giành chiến thắng trong cuộc chiến này quan trọng như thế nào. Và chúng ta sẽ giành chiến thắng đó” - Tổng thống Trump nói.

Hội nghị thượng đỉnh NATO lần này được đánh giá là mang tính chất phô trương và biểu tượng hơn là đi vào các hành động thực tế, khi khối đồng minh này lần đầu ra mắt trụ sở mới của họ có tổng kinh phí xây dựng 1,2 tỷ USD.

Tại một buổi lễ kỷ niệm chung với Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Trump cũng dự một buổi lễ tưởng niệm sự kiện ngày 11/9/2001 với một phần của tòa tháp đôi Trung tâm Thương mại Thế giới đã bị phá hủy năm đó, trong khi bà Merkel cũng có hành động tương tự và trưng bày một mảnh của Bức tường Berlin.

Điều mà giới quan sát kỳ vọng nhất trong kỳ họp thượng đỉnh lần này chính là việc NATO thuyết phục Tổng thống Trump đưa ra cam kết đối với Điều 5 của Hiệp ước NATO liên quan tới vấn đề phòng thủ tập thể. Trước đây Mỹ mới chỉ tuyên bố cam kết với Điều 5 sau sự kiện 11-9, và Tổng thống Trump từng nói rằng ông sẽ chỉ cân nhắc lại điều này nếu như các thành viên NATO chịu chia sẻ gánh nặng chi phí quốc phòng theo đúng cam kết.

NATO hiện sắp sửa chính thức gia nhập vào liên minh chống IS sau khi Pháp, Đức và Italy rút lại quan điểm phản đối của họ. Tuy nhiên, ngoài việc sử dụng được mẫu máy bay do thám AWACS của NATO thì nhóm này sẽ không tham gia vào các nhiệm vụ chiến đấu, ông Stolenberg khẳng định.

Trước điểm đến Brussels, Tổng thống Trump đã công du qua các nước Arab Saudi, Israel và tòa thánh Vatican - những nơi được xem là trung tâm của các tôn giáo lớn trên thế giới. Sau chặng dựng chân ở Brussels, ông Trump sẽ tiếp tục tới thành phố Sicily, Italy để tham dự hội nghị thượng đỉnh G7.