Rà soát, phân loại trong hỗ trợ xây dựng nông thôn mới

Chính phủ kiến nghị xem xét bổ sung 1.244 xã vào nhóm đối tượng đặc thù được ưu tiên hỗ trợ vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương. Tuy nhiên, UBTV Quốc hội nhận thấy, trong đó 544 xã đã được hưởng ưu tiên, 266 xã chuẩn bị được công nhận nông thôn mới. Như vậy trừ đi chỉ còn 434 xã. Do đó đề nghị Chính phủ rà soát tính toán lại.

Làm đường giao thông xây dựng nông thôn mới.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoàng Văn Thắng cho biết, trong quá trình tổng hợp ý kiến tham gia của các Bộ, ngành Trung ương và các địa phương, Chính phủ nhận thấy các xã thuộc vùng đặc thù Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) cần được ưu tiên hỗ trợ vốn đầu tư từ nguồn vốn ngân sách Trung ương để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2016-2020.

Vùng ĐBSCL bao gồm 13 tỉnh, thành phố, là vùng trọng điểm của cả nước về sản xuất lương thực để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia cũng là vùng trọng điểm về sản xuất thuỷ sản (trong đó có ngành công nghiệp tôm). Tuy nhiên hiện nay, vùng ĐBSCL thường xuyên chịu ảnh hưởng của tình trạng ngập lụt, xâm nhập mặn trên phạm vi lớn và chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu (nhất là nước biển dâng).

Theo ông Thắng, các Bộ: Xây dựng; Giao thông vận tải; Giáo dục và Đào tạo, Văn hoá, Thể thao và Du lịch) đều nhận định: Theo kết quả thẩm định và đánh giá kết quả đầu tư các công trình hạ tầng của các địa phương vùng ĐBSCL, suất vốn đầu tư xây dựng nhà ở, các công trình công cộng (đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa) bình quân/công trình tại đây cao hơn nhiều so với suất vốn đầu tư bình quân của cả nước do Bộ Xây dựng công bố.

Tổng số xã thực hiện xây dựng NTM của 13 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là 1.280 xã, trong đó có 544 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao và đặc biệt khó khăn.

Tính đến hết tháng 1/2017, cả vùng có 305 xã đạt 19 tiêu chí, trong đó, 261 xã (20,39%) đã được công nhận đạt chuẩn NTM (thấp hơn bình quân chung của cả nước 26,45%).

Từ đó Chính phủ đề nghị xem xét bổ sung 1.244 xã (trong đó có 544 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao và đặc biệt khó khăn) thuộc 12 tỉnh vùng ĐBSCL (không bao gồm 36 xã của thành phố Cần Thơ, là địa phương tự cân đối được ngân sách), là những xã nằm trong khu vực bị ảnh hưởng bởi điều kiện địa hình, địa chất phức tạp, điển hình của khu vực ĐBSCL vào nhóm đối tượng đặc thù được ưu tiên hỗ trợ vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương theo nguyên tắc phân bổ quy định tại Khoản 1 Điều 5 Nghị quyết số 100/2015/QH13 ngày 12/11/2015 phê duyệt chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020.

Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải, trong số xã thuộc khu vực ĐBSCL thì có 544 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao, đặc biệt khó khăn.

Như vậy theo Nghị quyết 100 các xã này đã là nhóm xã được ưu tiên trong phân bổ vốn ngân sách trung ương để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020.

Nếu bổ sung tất cả các xã này vào đối tượng đặc thù sẽ dẫn đến tình trạng trùng lắp trong áp dụng chính sách. Do đó đề nghị Chính phủ rà soát, phân loại, chỉ đề xuất bổ sung đối tượng đặc thù đối với xã ngoài nhóm xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đặt vấn đề, trong 1.244 xã đã có 544 xã nằm trong diện ưu tiên đã được hỗ trợ, chưa kể có nhiều xã chuẩn bị được công nhận NTM. Bây giờ phải khẳng định số xã là bao nhiêu, vì số xã liên quan đến tiền phân bổ.

Giải trình thêm, Thứ trưởng Hoàng Văn Thắng cho biết, Chính phủ kiến nghị 1.244 xã do khu vực này có tỷ lệ nghèo đói còn cao hơn nhiều vùng khác chưa kể khó về hạ tầng.

Như ở Cà Mau sụt 20km đường bị vỡ đôi cho thấy yêu cầu về tính bền vững trong giai đoạn tới là rất nặng nề. Cùng với đó là sắp tới khu vực này phải chung sống với mặn vì vậy cho các xã nhận được thêm chính sách, với hệ số 1,2.

Ngay sau đó, ông Phùng Quốc Hiển nói: Phải rõ ràng vì tài chính ngân sách là tiền cụ thể. 544 xã đã được ưu tiên rồi thì giờ xin gì nữa. Rồi 266 xã chuẩn bị được công nhận NTM. Như vậy trừ đi chỉ còn 434 xã thôi. Cho nên phải làm rõ. Mỗi xã là bao nhiêu tiền? Như vậy chỉ hỗ trợ hơn 400 tỷ đồng chứ không phải 1.000 tỷ đồng như đề xuất.

Theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến, hiện NTM đang gặp khó khăn ở cả nước, ở khu vực phía Bắc còn khó khăn hơn so với ĐBSCL cho nên cần rà soát để có chính sách chung vì ưu tiên cần phải có đặc thù. Vì vậy tính phân bổ phải đồng bộ ngang bằng với các xã ở cả nước cho thống nhất. Nếu không dễ không công bằng xã này với xã khác, vùng này với vùng khác.

Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội NguyễnThúy Anh cũng cho rằng, 544 xã đã được hưởng rồi, sắp tới hơn 200 xã được công nhận NTM. Bây giờ mà tất cả đều được hỗ trợ thì chính sách bị trùng, bị phân hóa, không công bằng với xã cùng một vùng cho nên cần cân nhắc. Do đó Chính phủ cần rà soát phân loại lại để tránh trùng lắp. Vì tài chính cần sòng phẳng tránh sự thắc mắc.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Phùng Quốc Hiển cho rằng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa làm rõ trong số 1.244 xã thuộc diện hỗ trợ NTM có 544 xã đã được ưu tiên rồi, còn 266 xã đang hoàn thành chương trình mục tiêu NTM.

Cho nên trừ đi chỉ còn 434 xã thôi. Chứ bây giờ muốn 1.244 xã đều có mặt bằng cao hơn so với quy định tại Nghị quyết 100 của Quốc hội là không hợp lý.

Đồng ý cần có hỗ trợ nhưng cần làm rõ những xã nào?, vùng nào cần hỗ trợ? Chỉ có 434 xã, và mức hỗ trợ là bao nhiêu? Trên cơ sở đó, ông Hiển giao Ủy ban Tài chính ngân sách cùng với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tính toán lại để xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội.