Sức mạnh của niềm tin

Đã có lệnh khởi tố Bùi Đức Hải vì tung tin cá chết ở Thái Bình lên Facebook.

Trong rất nhiều thông tin trên internet, có không ít những thông tin khiến ngay cả những người có kiến thức xã hội cũng bán tính bán nghi, lo lắng, bất an. Chẳng hạn vào tháng 11/2014, trên internet xuất hiện thông tin cơn bão mặt trời kéo dài 6 ngày, từ ngày 16/12 đến ngày 22/12, sẽ khiến cả thế giới rơi vào bóng đêm bởi rác thải và bụi vũ trụ che khuất mặt trời.

Thông tin đó đã khiến nhiều người không chỉ bán tính bán nghi mà còn chuẩn bị đồ ăn thức uống, hy vọng tồn tại qua 6 ngày thế giới không có ánh sáng mặt trời. Tháng 7/2015, một số trang báo có uy tín dẫn lời nhà báo người Mỹ J. Rappoport, người từng được đề cử giải thưởng Pulitzer trích dẫn lời một “tín đồ” facebook: “Chỉ với facebook, tôi có thể đọc được mọi thứ mà tôi cần.

Tôi không cần biết facebook là gì nhưng chắc chắn nó không chỉ là Internet mà là thế giới ảo của tôi. Là thế giới của tôi, tại nơi tôi đang đứng”. Facebook trên thực tế cũng đã trở thành con dao 2 lưỡi với nhiều người Việt Nam sử dụng nó. Những thông tin không kiểm chứng vẫn được chia sẻ nhanh chóng trên facebook đã biến không ít người thành nạn nhân- trong đó có các biến cố về an ninh trật tự, thiên tai và môi trường.

Trong khi cơ quan chức năng đang nỗ lực tìm kiếm nguyên nhân cá biển chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung gồm Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế thì không ít người chia sẻ một cách vội vàng những thông tin mang tính quy chụp trên mạng. Những chia sẻ được nhấn like trên cộng đồng mạng tạo nên “dư chấn” ảo về các tình huống, sự việc, sự kiện đã xảy ra, đang diễn ra, trong chừng mực nào đó đã khiến nhiều người ngộ nhận, hoang mang.

Lợi dụng sự cả tin của cộng đồng mạng, một thanh niên sinh năm 1994 ở Thái Bình còn cắt ghép hình ảnh cá chết ở miền Trung, tạo dựng “hiện tượng cá chết hàng loạt ở Cồn Vành của tỉnh Thái Bình, rồi tung lên mạng. Thông tin sai trái đó đã được chia sẻ, lan truyền nhanh trên mạng, gây hoang mang trong dư luận.

Ngày 13/5, Công an tỉnh Thái Bình đã khởi tố vụ án hình sự về “tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng Internet” với Bùi Đức Hải (sinh năm 1994 ở xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ). Theo lời khai của thanh niên này với cơ quan điều tra, thì việc tạo dựng hiện tượng cá chết tung lên mạng chỉ nhằm mục đích “câu like”, thu hút người truy cập vào facebook của mình.

Đó thật là thái độ thiếu trách nhiệm và rất nguy hiểm!

Có thể nói rằng sự cố cá chết trôi dạt vào bờ biển các tỉnh Bắc miền Trung từ những ngày đầu tháng 4 đến nay vẫn là vấn đề hết sức nóng bỏng. Việc tìm, xác định nguyên nhân cá chết trên cơ sở khách quan, khoa học là đòi hỏi chính đáng của dư luận. Bộ trưởng Tài Nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã công khai xin lỗi người dân miền Trung về sự chậm trễ này.

Hơn lúc nào hết, mọi người và cộng đồng mạng cần bình tĩnh hơn trước biến cố đầy bất ngờ đã được Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường nhìn nhận là thảm họa về môi trường.

Thảm họa môi trường gây tổn thất lớn lao đối với đời sống, sinh kế của ngư dân miền Trung, trên thực tế cũng đã từng xảy ra với các quốc gia khác trên thế giới. Cảm thông với lời xin lỗi của Bộ trưởng Tài Nguyên và Môi trường, dư luận lại khó có thể đồng tình về phát ngôn của một giáo sư nước ngoài- thành viên nhóm chuyên gia quốc tế (gồm các nhà khoa học Israel, Đức, Hoa Kỳ, Việt Nam) được mời nghiên cứu, xác định nguyên nhân cá chết ở biển miền Trung- khi cho rằng để kết luận chắc chắn về mặt khoa học về nguyên nhân cá chết phải cần ít nhất 1 năm.

Trong khi chờ các cơ quan có trách nhiệm nỗ lực tìm nguyên nhân, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các giải pháp hỗ trợ ngư dân thiệt hại do cá chết nhằm ổn định đời sống, sinh kế.

Thật đáng tiếc, đó đây vẫn âm ỉ những hoài nghi hay những suy diễn thiếu lành mạnh. Suy diễn mang tính chỉ trích, quy chụp lan ra trên các trang mạng được không ít người đón nhận một cách thiếu tỉnh táo, đã vô tình tạo căng thẳng không đáng có trong đời sống xã hội.

Nói như Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn khi ông trả lời báo chí liên quan đến mạng xã hội thì tự cá nhân mỗi người phải chắt lọc thông tin cho mình. Bản thân mỗi người phải tìm đến những nguồn thông tin chính thống hoặc phải tìm hiểu kỹ hơn về mức độ chính xác thông tin mà mình tiếp nhận.

Trở lại vấn đề, những ngày qua không ít thông tin trên mạng xã hội đã gieo rắc hoài nghi vào đời sống xã hội, mang tính kích động người dân, phủ nhận những nỗ lực của Đảng, Nhà nước cùng nhân dân khắc phục, vượt qua khó khăn.

Đó là điều cần được làm rõ, không để mầm độc lây lan. Nhưng trên hết, mỗi người cần hết sức bình tĩnh, nêu cao trách nhiệm trước cộng đồng, thể hiện tinh thần yêu nước bằng những hành động cụ thể. Không để những thông tin xấu, những luận điệu độc hại ảnh hưởng, lôi kéo. Niềm tin vào những điều tốt đẹp, vào Đảng, Nhà nước sẽ làm nên sức mạnh tinh thần giúp chúng ta vượt qua khó khăn, thử thách.