Thách thức khi Covid kéo dài

Đánh giá chưa đầy đủ

Tình trạng hậu Covid-19, còn được gọi là “Covid kéo dài”, được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) định nghĩa là một căn bệnh xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2 có thể hoặc đã được xác nhận, với các triệu chứng kéo dài ít nhất 2 tháng và không thể giải thích được bằng một chẩn đoán nào khác.

WHO ước tính rằng, 10% đến 20% bệnh nhân Covid-19 đã để lại các triệu chứng trung và dài hạn như mệt mỏi, khó thở và rối loạn chức năng nhận thức, cũng như những triệu chứng khác thường ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày. Phụ nữ là đối tượng có nhiều khả năng bị tình trạng này.

Một nghiên cứu gần đây do Viện Đo lường và Đánh giá sức khỏe (IHME) thực hiện tại Trường Y của Đại học Washington của Mỹ cho thấy, ước tính có khoảng 17 triệu người ở khu vực châu Âu đã đáp ứng các tiêu chí của WHO về trường hợp mới mắc Covid kéo dài với thời gian xuất hiện triệu chứng ít nhất 3 tháng vào năm 2020 và 2021.

Nghiên cứu cũng chỉ ra, gần 145 triệu người trên khắp thế giới trong 2 năm đầu tiên xảy ra đại dịch mắc các triệu chứng bất kỳ trong số 3 nhóm triệu chứng của Covid kéo dài: mệt mỏi kèm theo đau nhức cơ thể và tâm trạng thất thường, các vấn đề về nhận thức và khó thở. “Cho đến nay, hàng triệu người vẫn tiếp tục phải chịu đựng tác động kéo dài của Covid-19 đối với sức khỏe và sinh kế của họ” – ông Christopher Murray - Giám đốc IHME cho biết.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) xác nhận, gần 10% người Mỹ trưởng thành đã từng mắc Covid-19 hiện bị Covid kéo dài.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y tế JAMA Network Open vào đầu tháng này đã xem xét các triệu chứng hậu Covid-19, 2 năm sau khi nhiễm SARS-CoV-2 giữa bệnh nhân nhập viện và bệnh nhân không nhập viện.

Nói về nghiên cứu này, ông Danny Altmann - nhà miễn dịch học tại Đại học Hoàng gia London - cho biết: “Nghiên cứu cho thấy chúng ta có thể đã thiếu sót khi nghiên cứu về Covid-19. Nó làm nổi bật những lỗ hổng trong kiến ​​​​thức về Covid kéo dài và chỉ rõ điều chúng ta chưa làm được là tìm ra các sắc thái của Covid kéo dài sau các biến thể khác nhau, chẳng hạn như delta”.

Tác động mọi mặt đời sống

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus từng cảnh báo, Covid kéo dài đang “tàn phá” cuộc sống và sinh kế của hàng chục triệu người, đồng thời tàn phá các hệ thống y tế và nền kinh tế. Ông kêu gọi các nước triển khai các nỗ lực ngay lập tức và liên tục để giải quyết cuộc khủng hoảng “rất nghiêm trọng”.

Hồi đầu tháng này, Văn phòng Thống kê quốc gia Vương quốc Anh (ONS) cho biết, khoảng 2,5 triệu người tại Anh không hoạt động kinh tế do ốm dai dẳng vào mùa hè năm 2022, so với khoảng 2 triệu người vào mùa xuân năm 2019. Theo người phát ngôn của ONS, đây là tỷ lệ cao nhất kể từ khi số liệu bắt đầu được ghi nhận vào năm 1993.

Một khảo sát gần đây từ Đại hội Công đoàn của Anh cho thấy, 20% những người mắc Covid kéo dài không làm việc và thêm 16% đang giảm số giờ làm việc.

Đầu năm nay, Brookings Metro đã công bố một báo cáo đánh giá tác động của Covid kéo dài đối với thị trường lao động. Dữ liệu về mức độ phổ biến của tình trạng này còn hạn chế, vì vậy báo cáo đã sử dụng nhiều nghiên cứu khác nhau để đưa ra ước tính thận trọng: khoảng 16 triệu người Mỹ trong độ tuổi lao động - những người từ 18 đến 65 tuổi - hiện nay đã mắc Covid kéo dài. Trong số đó, 2 đến 4 triệu người không có việc làm do Covid kéo dài, trong khi chi phí hàng năm cho riêng số tiền lương bị mất đó là khoảng 170 tỷ USD một năm và có khả năng lên tới 230 tỷ USD.

Cùng đó, Financial Times cũng đưa tin, trong khi sức khỏe ngày càng xấu đi của người dân Anh phải được coi là trường hợp khẩn cấp, với ít nhất 5,5 triệu người ở Anh đang chờ điều trị tại bệnh viện, thì Covid kéo dài còn có tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế.

Về mặt sức khoẻ, chuyên gia Altmann cho biết: “Chúng ta đang trong cuộc chạy đua chống lại virus và virus hiện đang kiểm soát chiến trường. Virus SARS-CoV-2 không chỉ gây ra bệnh đường hô hấp cấp tính mà còn có thể dẫn đến các di chứng cấp tính ngoài phổi và mãn tính ở gần như mọi hệ cơ quan, gây ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới.

“Với quy mô và tính chất mãn tính của một số di chứng của Covid-19, Covid kéo dài sẽ bám theo chúng ta trong nhiều thập kỷ và sẽ có những tác động xã hội, kinh tế, chính trị và an ninh toàn cầu rộng lớn và sâu sắc, rất lâu sau khi đại dịch Covid-19 lắng xuống” – báo cáo đánh giá tác động của Covid kéo dài nêu rõ.

Theo Trường Y Harvard, từ việc hạn chế tiếp cận dịch vụ chăm sóc phòng ngừa đến tăng nguy cơ mắc các bệnh có sẵn, có rất nhiều lý do khiến các cộng đồng và nhóm dễ bị tổn thương nhất dễ bị nhiễm Covid kéo dài hơn. Cho đến nay, Mỹ đã ghi nhận hơn 98 triệu ca nhiễm Covid-19 và hơn 1 triệu ca tử vong liên quan. Các chuyên gia y tế công cộng cũng cho rằng, tác động quá lớn của virus đối với Mỹ có thể một phần là do đầu tư kém vào các cơ sở chăm sóc dài hạn, chăm sóc ban đầu và y tế công cộng.

Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Vương quốc Anh, mặc dù các triệu chứng của Covid kéo dài có thể không phải là nguyên nhân duy nhất làm gia tăng tình trạng ốm đau dai dẳng ở nhóm dân số trong độ tuổi lao động, nhưng tác động rộng lớn hơn của đại dịch đối với sức khỏe vẫn là một yếu tố quan trọng làm gia tăng tình trạng người bệnh ốm đau triền miên.